Reklama

U św. Wojciecha w Bielinach

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Historia i legenda w tym zaczarowanym miejscu chodzą ze sobą pod rękę. Co jest tutaj jednym, a co drugim, wie najlepiej strażnik prawd i baśni bielińskich - ks. kan. Jan Jagodziński, proboszcz z Bielin, którego poczucie humoru, gościnność i dobroć tak samo wielkie, jak niechęć do fotografowania się. Zna tutaj każdy kamień, słuchać go można długimi godzinami, kiedy z niezwykłą zdolnością do opowiadania wskrzesza historię Wojciechowego sanktuarium, parafii, okolicznych miejsc. Ongiś była to wielka parafia, opowiada Ksiądz Proboszcz, pokazując nawet dokument poświadczający, że stary Ulanów długo ssał mleko bielińskiej matki, zanim zaczął samodzielnie chodzić. Parafia swoim terytorium obejmowała wielką połać obecnej diecezji - należały do niej m.in. Racławice, Nisko, Turbia, Kurzyna, Górno, Ulanów i wiele innych miejscowości. Bieliny jako osada liczy około 1000 lat. Pierwsze szersze informacje o istnieniu parafii Bieliny pochodzą z 1326 r. Jest to jedna z najstarszych osad nad Sanem, Wprawdzie pierwsza wzmianka o jej istnieniu pochodzi z 1326 r., to jednak tradycja datuje jej powstanie na koniec X wieku. Możliwość istnienia wsi w tym okresie poświadczają odkryte przez archeologów pozostałości średniowiecznej osady datowane na X-XIII wiek.
Zanim wjedzie się do centrum, warto zjechać na tzw. Podlądzie, na skraj wsi, gdzie, na wysokim brzegu doliny Sanu wznosi się wysoki stalowy krzyż. Widok stąd zaczarowany - na Bieliny, na kościół, na klasztor Sióstr Dominikanek. U stóp wzgórza leży polodowcowy głaz z wyrytym na tablicy napisem: „Dla uczczenia X wieków osady Bieliny i 1000-lecia śmierci św. Wojciecha. A.D. 1997”. Wzmianka o św. Wojciechu nie jest tu przypadkowa. Legenda głosi, że bp Wojciech w czasie swej podróży z Czech do Polski w 997 r. zatrzymał się w Bielinach. Wówczas była to mała osada położona w rejonie dzisiejszego krzyża. Z powstaniem Bielin i pobytem tu św. Wojciecha związane jest kilka legend, które ostatnimi czasy jakby się rozmnożyły, a może tylko zostały wygrzebane w ludzkiej pamięci i od nowa rozpowszechnione. Legenda nie ma poparcia w źródłach historycznych, ale jak trafnie skwitował to ks. Jagodziński: „Być może nie ma wyraźnych dowodów, że Święty był w Bielinach, ale nie ma też dowodów, że go tu nie było”. Pozostańmy więc przy legendzie, nikomu nie wadzi, a niewątpliwie ubarwia kulturowe oblicze regionu.
W centrum wsi wznosi się kościół parafialny pw. św. Wojciecha. Parafia bielińska, istniejąca już w 1326 r., prywatna fundacja Awdańców, uposażona została przez biskupa krakowskiego. Według tradycji kościelnej, parafia w Bielinach powstała w czasach Bolesława Śmiałego, a kościół miał poświęcić biskup krakowski Stanisław Szczepanowski. Długosz w swoich dziełach podaje, że parafia w Bielinach istniała już od wieków. W 1711 r. spłonął kościół - ślad po nim wyznacza figura Matki Bożej, opodal kościoła, na terenie plebańskiego ogrodu. Nowy, konsekrowany w 1730 r., strawił wkrótce - w 1756 r. pożar. Kolejną, stojącą do dzisiaj świątynię wybudowano w latach 1763-1770 staraniem ordynatowej Zamoyskiej, wojewodziny smoleńskiej. Murowany kościół długo czekał na uroczystość poświęcenia. Konsekracja odbyła się dopiero w 1852 r. Budowla, uszkodzona w 1914 r., została niebawem odnowiona. Niewielka, późnobarokowa świątynia łączy w sobie harmonijną, tradycyjną w kształcie i prostą w planie bryłę z pełnym uroku i powagi wnętrzem. Prostokątny korpus nawowy i niższe, węższe prezbiterium zdobi dekoracja architektoniczna, a dwukondygnacyjną fasadę zamyka trójkątny, oprofilowany szczyt. Kameralne wnętrze, wypełnione łagodnym światłem, zdobi polichromia ścienna wykonana w latach 1719-1802 przez Stroińskiego, restaurowana w 1893 r. przez Teofila Kopystyńskiego. Na tle zgaszonej w barwie, wyrafinowanej w rysunku dekoracji malarskiej jaśnieją bogactwem złoceń ołtarze i piękna ambona nakryta baldachimem z aniołem w zwieńczeniu. Marmurowa chrzcielnica o puklowanej czarze ma kształt kielicha.
Teren przykościelny ogradza XIX-wieczny mur z dwoma bramkami i ażurową dzwonnicą w narożniku. Obok kościoła odnowiony i znacznie przekształcony budynek plebanii z 1885 r. W 1869 r. sprowadzono siostry dominikanki i rozpoczęto budowę domu i kaplicy dla sióstr. W latach 80. ubiegłego wieku powstały kaplice filialne: w Bielińcu i Gliniance oraz kaplica na cmentarzu w 1991 r. Restaurację kościoła parafialnego w części przeprowadzono w latach 70., a zakończono w latach 1989-1991. W 1997 r. w milenium męczeńskiej śmierci św. Wojciecha świątynia bielińska otrzymała przywilej diecezjalnego sanktuarium św. Wojciecha, nadany przez bp. Wacława Świerzawskiego. W roku 2000 była jednym z 14 kościołów stacyjnych diecezji sandomierskiej.
Do parafii należą: Bieliny, Bieliniec, Glinianka, Bukowina, Wólka Bielińska, Rędziny. Do Bielin warto wracać i wracać trzeba, by pooddychać baśnią i historią, poszukać śladów św. Wojciecha, dotknąć wielkości poprzednich pokoleń, o której tutaj mówią kamienie, domy, drzewa i wiatr.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2007-12-31 00:00

Ocena: 0 -2

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Watykan: pod koniec września papież uda się do Belgii i Luksemburga

2024-05-20 14:07

[ TEMATY ]

papież Franciszek

PAP/EPA/CLAUDIO PERI

Papież Franciszek uda się do Belgii i Luksemburga w dniach 26-29 września - poinformował Watykan w poniedziałek. Do wizyty dojdzie zaledwie dwa tygodnie po powrocie papieża z najdłuższej podróży jego pontyfikatu do Azji i Oceanii, gdzie ma spędzić 12 dni.

Papież Franciszek uda się z wizytą do Luksemburga 26 września i tego samego dnia odwiedzi Belgię, gdzie pozostanie do 29 września; odwiedzi tam Brukselę, Leuven i Ottignies-Louvain-la-Neuve - przekazał dyrektor biura prasowego Watykanu Matteo Bruni.

CZYTAJ DALEJ

Święty Jan Nepomucen

Niedziela podlaska 20/2001

[ TEMATY ]

święty

Arkadiusz Bednarczyk

Św. Jan Nepomucen z kościoła w Lutczy

Św. Jan Nepomucen z kościoła w Lutczy

Św. Jan Nepomucen urodził się w Pomuku (Nepomuku) koło Pragi. Jako młody człowiek odznaczał się wielką pobożnością i religijnością. Pierwsze zapiski o drodze powołania kapłańskiego Jana pochodzą z roku 1370, w których figuruje jako kleryk, zatrudniony na stanowisku notariusza w kurii biskupiej w Pradze. W 1380 r. z rąk abp. Jana Jenzensteina otrzymał święcenia kapłańskie i probostwo przy kościele św. Galla w Pradze. Z biegiem lat św. Jan wspinał się po stopniach i godnościach kościelnych, aż w 1390 r. został mianowany wikariuszem generalnym przy arcybiskupie Janie. Lata życia kapłańskiego św. Jana przypadły na burzliwy okres panowania w Czechach Wacława IV Luksemburczyka. Król Wacław słynął z hulaszczego stylu życia i jawnej niechęci do Rzymu. Pragnieniem króla było zawładnąć dobrami kościelnymi i mianować nowego biskupa. Na drodze jednak stanęła mu lojalność i posłuszeństwo św. Jana Nepomucena.

Pod koniec swego życia pełnił funkcję spowiednika królowej Zofii na dworze czeskim. Zazdrosny król bezskutecznie usiłował wydobyć od Świętego szczegóły jej spowiedzi. Zachowującego milczenie kapłana ukarał śmiercią. Zginął on śmiercią męczeńską z rąk króla Wacława IV Luksemburczyka w 1393 r. Po bestialskich torturach, w których król osobiście brał udział, na pół żywego męczennika zrzucono z mostu Karola IV do rzeki Wełtawy. Ciało znaleziono dopiero po kilku dniach i pochowano w kościele w pobliżu rzeki. Spoczywa ono w katedrze św. Wita w bardzo bogatym grobowcu po prawej stronie ołtarza głównego. Kulisy i motyw śmierci Świętego przez wiele lat nie był znany, jednak historyk Tomasz Ebendorfer około 1450 r. pisze, że bezpośrednią przyczyną śmierci było dochowanie przez Jana tajemnicy spowiedzi. Dzień jego święta obchodzono zawsze 16 maja. Tylko w Polsce, w diecezji katowickiej i opolskiej obowiązuje wspomnienie 21 maja, gdyż 16 maja przypada św. Andrzeja Boboli. Jest bardzo ciekawą kwestią to, że kult św. Jana Nepomucena bardzo szybko rozprzestrzenił się na całą praktycznie Europę.

W wieku XVII kult jego rozpowszechnił się daleko poza granice Pragi i Czech. Oficjalny jednak proces rozpoczęto dopiero z polecenia cesarza Józefa II w roku 1710. Papież Innocenty XII potwierdził oddawany mu powszechnie tytuł błogosławionego. Zatwierdził także teksty liturgiczne do Mszału i Brewiarza: na Czechy, Austrię, Niemcy, Polskę i Litwę. W kilka lat potem w roku 1729 papież Benedykt XIII zaliczył go uroczyście w poczet świętych.

Postać św. Jana Nepomucena jest w Polsce dobrze znana. Kult tego Świętego należy do najpospolitszych. Znajduje się w naszej Ojczyźnie ponad kilkaset jego figur, które można spotkać na polnych drogach, we wsiach i miastach. Często jest ukazywany w sutannie, komży, czasem w pelerynie z gronostajowego futra i birecie na głowie. Najczęściej spotykanym atrybutem św. Jana Nepomucena jest krzyż odpustowy na godzinę śmierci, przyciskany do piersi jedną ręką, podczas gdy druga trzyma gałązkę palmową lub książkę, niekiedy zamkniętą na kłódkę. Ikonografia przedstawia go zawsze w stroju kapłańskim, z palmą męczeńską w ręku i z palcem na ustach na znak milczenia. Również w licznych kościołach znajdują się obrazy św. Jana przedstawiające go w podobnych ujęciach. Jest on patronem spowiedników i powodzian, opiekunem ludzi biednych, strażnikiem tajemnicy pocztowej.

W Polsce kult św. Jana Nepomucena należy do najpospolitszych. Ponad kilkaset jego figur można spotkać na drogach polnych. Są one pamiątkami po dziś dzień, dawniej bardzo żywego, dziś już jednak zanikającego kultu św. Jana Nepomucena.

Nie ma kościoła ani dawnej kaplicy, by Święty nie miał swojego ołtarza, figury, obrazu, feretronu, sztandaru. Był czczony też jako patron mostów i orędownik chroniący od powodzi. W Polsce jest on popularny jako męczennik sakramentu pokuty, jako patron dobrej sławy i szczerej spowiedzi.

CZYTAJ DALEJ

Trudne ciąże. Jak Kościół pomaga kobietom?

2024-05-21 13:09

[ TEMATY ]

Caritas

fundacja

ciąża

samotna mama

Adobe Stock

Kościół oferuje stałe wsparcie dla kobiet w kryzysie. Jest to pomoc materialna, medyczna, psychologiczna, rozwojowa, prawna, czy duszpasterska. W instytucjach powstałych z inspiracji chrześcijańskiej każda kobieta, która nie planowała ciąży i waha się przed dokonaniem aborcji, czy kobieta w trudnej ciąży, matka dziecka niepełnosprawnego czy jej rodzina, otrzyma potrzebne wsparcie.

Trudne ciąże

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję