Reklama

Niedziela Przemyska

Ponad pół tysiąca lat nad Mleczką

W tym roku, jeden z piękniejszych średniowiecznych zabytków – kościół przeworskich Bernardynów, obchodzi 550 lat istnienia. Do czerwca trwać będą rozmaite uroczystości rocznicowe...

Niedziela przemyska 4/2015, str. 8

[ TEMATY ]

świątynia

Arkadiusz Bednarczyk

Kościół Bernardynów w Przeworsku

Kościół Bernardynów w Przeworsku

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Zatrzymywali się tutaj królowie – Stefan Batory czy Jan III Sobieski. A w klasztorze mieścił się przez pewien czas …dom poprawczy „dla niepokornych księży”, którzy przypatrując się modlitwie i pracy pobożnych mnichów mieli poprawiać swoje życie...

Początki Braci Mniejszych Obserwantów w Polsce, popularnie zwanych Bernardynami, wiążą się z pobytem św. Jana Kapistrana w Krakowie dokąd przybył na zaproszenie Króla Kazimierza Jagiellończyka i kardynała krakowskiego Zbigniewa Oleśnickiego; ten ostatni przekazał tereny pod budowę krakowskiego klasztoru, który miał nosić wezwanie św. Bernarda. Stąd franciszkanów-obserwantów zaczęto zwać bernardynami. Najstarszą część przeworskiego kościoła Bernardynów wzniesiono do roku 1465. Malownicze gotyckie mury współgrają doskonale z pobliskim otoczeniem i są prawdziwą ozdobą tej części miasteczka. Pamiętają także wiele ważnych wydarzeń z historii.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Król Jan III u bernardynów

Reklama

Wielokrotnie miałem możliwość zwiedzenia pięknego kościoła, dzięki uprzejmości braci, w szczególności o. Marcelego Gęśli i br. Władysława Wyki. Niedawno odrestaurowane zostało wnętrze kaplicy św. Antoniego. To „majstersztyk” sam w sobie... Św. Antoni Padewski cieszył się od wielu lat wielkim kultem w tutejszym kościele. Na odpust tego świętego przybył nawet w czerwcu 1687 r. król Jan III Sobieski. Ale zacznijmy od początku. Kościół funduje marszałek Królestwa Polskiego, podkomorzy przemyski Rafał z Jarosławia, pw. św. Barbary (patronki swojej żony). Częściowo gotowy w 1465 r. kościół przynależał do wydzielonej z prowincji polskiej ruskiej prowincji zakonu. W XV stuleciu odbyła się w przeworskim klasztorze pierwsza kapituła zakonu.

Na przełomie XV i XVI wieku klasztor był świadkiem niszczących najazdów tatarskich i wołoskich (później także w XVII stuleciu), w związku z czym został ufortyfikowany. W 1577 r. w klasztorze zatrzymał się król Stefan Batory. Ciekawą ozdobą zewnętrznej bryły kościoła była wystawiona w XVII wieku ośmioboczna wieża, która służyła jako baszta, także jako dzwonnica. W XVII stuleciu zbudowano istniejące do dziś fortyfikacje, których autorem był znany m.in. z prac przy łańcuckim zamku Krzysztof Mieroszewski. Także i potop szwedzki nie ominął i przeworskiego konwentu.

W 1645 r. w Przeworsku tworzył znany bernardyński malarz Franciszek Lekszycki. Spod jego ręki wyszło kilka obrazów zdobiących ołtarze przeworskiej świątyni, w tym ten najpiękniejszy: obraz św. Barbary. Na obrazie św. Antoniego, w odnowionej kaplicy w tle widoczny jest „cud z klęczącym osłem”. Ale we wnętrzu kościoła znajduje się wiele innych pięknych obrazów, przedstawiających m.in. świętych z zakonu franciszkańskiego czy też św. Onufrego na modlitwie.

Najstarsza droga krzyżowa

Podziemia kościoła i przyległy cmentarz, który tu dawniej się znajdował, były miejscami grzebania zacnych i bogatych dobrodziejów zespołu klasztornego. Pod koniec XVIII stulecia przeniesiono zachowane szczątki do jednego grobowca, aby zrobić miejsce dla kolejnych pochówków. Obecnie krypty te są zamurowane i niedostępne; po przykościelnym cmentarzu także nie ma już śladów. W jednym z bocznych ołtarzy, pw. Świętego Krzyża znajduje się szklana trumienka z relikwiami św. Klemensa Rzymskiego – trzeciego następcy św. Piotra, który poniósł męczeńską śmierć w trakcie niewoli na Krymie. W 1723 r. papież Innocenty XIII podarował te relikwie Franciszkowi Potockiemu do kościoła w Krystynopolu, skąd po kasacie tamtejszego klasztoru zakonnicy przywieźli je do Przeworska. W kościele napotykamy liczne epitafia, np. sanockiego łowczego czy wojskiego przemyskiego. W krużganku klasztoru odkryto resztki późnogotyckiej polichromii będących najprawdopodobniej najstarszą drogą krzyżową zachowaną w polskich kościołach, przedstawiającej „Upadek pod Krzyżem” i „Ukrzyżowanie” autorstwa Franciszka z Sieradza. W bernardyńskim konwencie w Przeworsku mieszkali i pracowali wybitni zakonnicy, niektórzy spotkali nawet samego św. Jana Kapistrana...

Jedna z bernardyńskich legend związanych z Przeworskiem opowiada jak część oddziałów tatarskich przybyła w XVII stuleciu pod Przeworsk. Ale zdarzyło się tak, iż wśród najeźdźców tatarskich miejscowy gwardian rozpoznał przyjaciela z dziecięcych lat – obaj chłopcy zostali bowiem wzięci w jasyr. Wódz zatem potajemnie przyszedł późnym wieczorem do klasztoru. Gwardian poprosił go, aby odstąpił od oblężenia klasztoru i Przeworska, ten jednak odpowiedział, że boi się linczu wśród swoich żołnierzy i musi walczyć. Ale zaproponował rozwiązanie: będzie tak walczył, żeby nie wygrać. Gwardian nakazał więc bić w dzwony, mieszkańcy, kto mógł dzielnie walczyli. Jednak Tatarzy zorientowali się, że ich wódz coś ukrywa i zabili go, a w jego miejscu usypano kopiec tatarski, postawiono kapliczkę a w jej wnętrzu Chrystusa Frasobliwego.

2015-01-23 11:17

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Przy nowym ołtarzu

W kościele parafialnym w Gorzycach odbyło się poświęcenie nowego ołtarza. – Zwiększyła się ilość wiernych uczęszczających na Msze św. niedzielne oraz świąteczne i dlatego pojawiła się konieczność rozbudowy istniejącego kościoła. Główne prace budowlane odbywały się w latach 1997 – 2000. Postępowały sprawnie dzięki zaangażowaniu i ofiarności parafian. Przez kolejne lata trwały prace nad wyposażeniem świątyni. Właściciele cegielni ufundowali ołtarz, którego konsekracji dokonał bp Krzysztof Nitkiewicz. Dzisiejsza uroczystość jest liturgicznym aktem oddania świątyni na wyłączną własność Boga – informuje ks. prob. Władysław Drewniak.
CZYTAJ DALEJ

Świętokrzyskie: W wypadku samochodowym zginął proboszcz

2024-12-11 07:21

[ TEMATY ]

kapłan

kapłan

Kuria Kielecka

58-letni proboszcz parafii w Mniowie zginął w wypadku, do którego doszło we wtorek wieczorem na drodze krajowej nr 74 w Ćmińsku (Świętokrzyskie) - ustaliła policja. Służby drogowe poinformowały, że w miejscu wypadku zakończyły się utrudnienia w ruchu.

Według wstępnych ustaleń policji, kierujący osobową toyotą, jadąc drogą krajową nr 74 w kierunku Piotrkowa Trybunalskiego, najechał na tył jadącej przed nim ciężarówki z naczepą. W wyniku tego uderzenia samochód osobowy prawdopodobnie stanął w płomieniach. Niestety kierowca toyoty zginął na miejscu – przekazała młodszy aspirant Małgorzata Pędzik z Komendy Miejskiej Policji w Kielcach.
CZYTAJ DALEJ

Na konferencji o Jubileuszu 2025

2024-12-11 15:18

ks. Waldemar Wesołowski

Biskup legnicki Andrzej Siemieniewski zapoznał dziennikarzy mediów lokalnych i katolickich ze znaczeniem słowa „jubileusz”, które sięga czasów biblijnych.

To nazwa roku łaski, okazja do odnowy relacji między człowiekiem a Bogiem oraz między ludźmi. – To będzie czas doświadczenia szczególnej łaski i miłosierdzia Pana – podkreślił. Przypomniał też, że jubileusze były obchodzone co 100 lat, następnie co 50, a obecnie co 25 lat.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję