Reklama

Pokusa wiecznie żywa

Niedziela Ogólnopolska 1/2017, str. 46

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Należę do pokolenia, które doskonale pamięta, jak wyglądała „Niedziela” w latach 80. ubiegłego wieku. Duża część tekstów w „Niedzieli” z tamtego czasu – zdarzało się, że nawet w dosłownych cytatach z Pisma Świętego – była naznaczona interwencją cenzora. Usuwano akapity, zdania, słowa, które „zagrażały” komunistycznej władzy. Cenzor w jednym szeregu z esbekiem stał na jej straży. Był jej zbrojnym ramieniem – starał się wykręcić ręce i zakneblować usta prawdzie.

„Knebel” nie jest pierwszą książką o peerelowskiej cenzurze. Jest jednak książką o tyle wyjątkową, że przedstawia punkt widzenia 21 różnych osób z lewa i prawa – poetów, dziennikarzy, reżyserów, twórców kabaretu, grafików, a nawet kompozytorów – na zjawisko cenzury, za pomocą którego komuniści chcieli zdusić prawdę i utrzymać w posłuszeństwie naród, „żeby był jamnikiem” – jak powiedział ks. inf. Ireneusz Skubiś, honorowy redaktor naczelny naszego tygodnika, na koniec rozmowy z Błażejem Torańskim. Ks. Skubiś razem z obecną redaktor naczelną „Niedzieli” Lidią Dudkiewicz przez całe lata 80. toczyli z cenzurą prawdziwe boje. Walczyli o każde słowo. Poddawali się tylko wtedy, gdy padały groźby. Ta opowiedziana historia ma na celu nie tylko ocalenie pamięci, a tym bardziej nie jest historyczną ciekawostką. Ma głęboki charakter pedagogiczny w tym sensie, że pokazuje, jakie konsekwencje ma odgórne ustalanie „słusznej prawdy”: koniecznie skutkuje ograniczeniem wolności myśli i słowa.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Błażej Torański o cenzurze w PRL-u rozmawiał m.in. z Krzysztofem Zanussim, Janem Pietrzakiem, Marcinem Wolskim, Ernestem Bryllem, Andrzejem Krauzem i Andrzejem Rosiewiczem oraz Janem Kantym Pawluśkiewiczem. Różne były historie ich kontaktów z cenzurą. Różne taktyki stosowali, aby zachować maksimum wolności i powiedzieć odbiorcom to, co myślą. Raz udawało się lepiej, raz gorzej. Historie te są fascynujące.

Czy dziś grozi nam powrót cenzury? Budynek przy ul. Mysiej 3 w Warszawie, gdzie mieścił się niesławnej pamięci Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk, już dawno opuściły peerelowskie „myszki”, ale pokusa zakładania knebla prawdzie jest i będzie realna tak długo, jak długo ważny będzie rząd dusz. Jeszcze jedno dopowiedzenie – dziś nie musi powstawać wcale osobny i formalny urząd, bo umysł można skutecznie zniewolić jedynie słuszną ideologią, np. politycznej poprawności.

Błażej Torański, „Knebel. Cenzura w PRL-u”, Wydawnictwo Fronda.

2016-12-28 10:26

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Gorzkie Żale to od ponad trzech wieków jedno z najpopularniejszych nabożeństw pasyjnych w Polsce

2024-03-28 20:27

[ TEMATY ]

Gorzkie żale

Grób Pański

Karol Porwich/Niedziela

Adoracja przy Ciemnicy czy Grobie Pańskim to ostatnie szanse na wyśpiewanie Gorzkich Żali. To polskie nabożeństwo powstałe w 1707 r. wciąż cieszy się dużą popularnością. Tekst i melodia Gorzkich Żali pomagają wiernym kontemplować mękę Jezusa i towarzyszyć Mu, jak Maryja.

Autorem tekstu i struktury Gorzkich Żali jest ks. Wawrzyniec Benik ze zgromadzenia księży misjonarzy świętego Wincentego à Paulo. Pierwszy raz to pasyjne nabożeństwo wyśpiewało Bractwo Świętego Rocha w 13 marca 1707 r. w warszawskim kościele Świętego Krzyża i w szybkim tempie zyskało popularność w Warszawie, a potem w całej Polsce.

CZYTAJ DALEJ

Nowenna do Miłosierdzia Bożego

W Wielki Piątek rozpoczyna się Nowenna do Miłosierdzia Bożego. Pan Jezus polecił Siostrze Faustynie, aby przez 9 dni odmawiała szczególne modlitwy i tym samym sprowadzała rzesze grzeszników do zdroju Jego miłosierdzia.

Nowenna do Miłosierdzia Bożego w 2023 roku rozpoczyna się 7 kwietnia i zakończy się w sobotę przed Świętem Miłosierdzia Bożego, 15 kwietnia.

CZYTAJ DALEJ

Paulini – mnisi wsłuchani w mowę krzyża

2024-03-29 15:57

[ TEMATY ]

Jasna Góra

Paulini

BPJG

W głębi duchowości paulińskiej i w życiu każdego mnicha ukryta jest tajemnica krzyża. „Mądrość krzyża” obrał dla jednoczonych przez siebie pustelników naddunajskich bł. Euzebiusz z Ostrzyhomia, uznawany za założyciela Zakonu Paulinów. Odtąd przypomina ona paulinom o naśladowaniu Chrystusa, bezwarunkowym pójściu za ogołoconym Mistrzem, który jest posłuszny aż do śmierci krzyżowej. A Jasnogórski Wizerunek Maryi Prowadzącej do Chrystusa z bolesnymi rysami na twarzy przypomina, że była Ona pierwszą, która do końca trwała przy Synu.

Pierwotna nazwa wspólnoty paulinów, która w XIII w. powstała na Węgrzech brzmiała „Bracia Świętego Krzyża”. Wyrosła ona w XIII w. z ducha średniowiecznej mistyki krzyża, która streszczała się w pragnieniu św. Bernarda z Clairvaux, aby „Memoria passionis Christi” przeniknęła całą ludzką egzystencję i zmuszała do odpowiedzi życiem na Ukrzyżowaną Miłość. Pierwszy pauliński klasztor na Węgrzech otrzymał znamienny programowy tytuł - św. Krzyża.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję