Reklama

Kościół

Wywiad z Andrzejem Adamskim, twórcą relikwiarza sióstr katarzynek

Gdy sztuka prowadzi do modlitwy. Relikwiarz męczennic z Braniewa

Już wkrótce beatyfikacja piętnastu sióstr katarzynek w Braniewie. Wyjątkowej oprawie tej uroczystości towarzyszyć będzie wyjątkowy relikwiarz. Nam w przededniu beatyfikacji udało się porozmawiać z Andrzejem Adamskim, znanym złotnikiem z Braniewa, który stworzył to fascynujące dzieło sztuki sakralnej.

[ TEMATY ]

wywiad

Braniewo

siostry katarzynki

Andrzej Adamski

Archiwum prywatne Andrzeja Adamskiego

Relikwiarze i naczynia liturgiczne wykonane przez Andrzeja Adamskiego

Relikwiarze i naczynia liturgiczne wykonane przez Andrzeja Adamskiego

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Łukasz Brodzik: Zajmuje się Pan sztuką sakralną, która może dziś jest trochę zapomniana, trochę nieoczywista, a niegdyś bardzo popularna i ważna. Czym dla Pana jest osobiście tworzenie dzieł związanych z taką dziedziną sztuki?

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Andrzej Adamski: Od prawie 50 lat zajmuję się zawodowo tworzeniem autorskich form złotniczych, w tym osobny rozdział stanowią przedmioty liturgiczne, sztuka sakralna. Ten obszar stawia wyzwania innego rodzaju. Od samego początku one powstawały i powstają w kontrze do tego z czym spotykamy się, niestety, na co dzień. Czyli tego, co jest w ofercie masowo wytwarzanych argentalii kościelnych i w konsekwencji trafia do świątyń. To też próba wypełnienia pustki, która zapoczątkowana została już na początku ubiegłego wieku, czyli dominacji prac anonimowych, sygnowanych znakiem manufaktury, nie zaś nazwiskiem twórcy.

Archiwum prywatne Andrzeja Adamskiego

Andrzej Adamski przy pracy

Andrzej Adamski przy pracy

Chciałem pokazać, że może powstać też coś innego, że to co widzimy na ołtarzu powinno być spójne z przekazem jaki stamtąd płynie. Ten mój głos to też próba zainteresowania innych twórców, wciągnięcia ich w tę dyskusję, żeby zostawić namacalny ślad naszych czasów.

I nie chodzi o to, że one mają być wykonane koniecznie z metali szlachetnych, epatować ich kolorami, oczywiście powinny być zgodne z Kodeksem Prawa Kanonicznego. Przykładem może być relikwiarz Brata Alberta, wykonany z drewna symboliczny bochen chleba. Chodzi o to, żebyśmy sobie zadali trud wykonania, nie podchodzili do tego bezrefleksyjnie.

W tym kontekście, bardzo interesujący wydaje się projekt Teologii Politycznej pod nazwą „Namalować katolicyzm od nowa”, który można by rozciągnąć na pozostałe dziedziny sztuki.

Andrzej Adamski

MONSTRANCJA DO KOŚCIOŁA P.W. NIEPOKALANEGO SERCA NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY W BARCIANACH

MONSTRANCJA DO KOŚCIOŁA P.W. NIEPOKALANEGO SERCA NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY W BARCIANACH

Czy żeby stworzyć dzieło, "wczytuje się" Pan w historię osoby, dla której ten relikwiarz jest przygotowywany?

Oczywiście, każdy relikwiarz jest przypisany do konkretnej osoby, zatem jego forma powinna być spójna i tożsama z osobą czy wydarzeniem, której jest dedykowany. To samo tyczy się monstrancji, kielichów czy innych naczyń liturgicznych, one są przypisane do konkretnego miejsca, konkretnej świątyni. Staram się uwzględnić wszystkie te okoliczności nadając im formę.

Od 40 lat tworzy dzieła sztuki sakralnej. Czy przygotowywał Pan już wcześniej jakieś relikwiarze?

Reklama

Tak, bez wątpienia bardzo ważnym był relikwiarz Drzewa Krzyża Świętego, który powstał z inicjatywy księdza arcybiskupa Edmunda Piszcza. Inne które dane mi było wykonać to: błogosławionej Reginy Protmann i św. Andrzeja Boboli, obydwoje związani z Braniewem. Tak, że ten obecny, Siostry Krzysztofy Klomfass i Jej XIV Towarzyszek nie jest pierwszym.

Andrzej Adamski

Kielich - srebro, srebro złocone złotem w kolorze czerwonym, drewno czarny dąb - wiek około 1500 lat

Kielich - srebro, srebro złocone złotem w kolorze czerwonym, drewno czarny dąb - wiek około 1500 lat

W relikwiarzu sióstr katarzynek zwraca uwagę użycie bursztynu. To można powiedzieć bardzo polski motyw biżuteryjny. Czy używa Pan go często także w innych pracach?

Bursztyn towarzyszy mi od samego początku drogi zawodowej. Od pierwszego spotkania w Gdańskiej Szkole Jubilerskiej wiedziałem, że chciałbym z nim związać dalsze swoje poczynania. Tak, on jest obecny w większości moich prac, dominuje w nich, naturalnie w tych sakralnych również. Jest dla mnie czymś więcej niż tylko surowcem jubilerskim, mam do niego stosunek emocjonalny. Jest naturalnym współautorem większości moich prac. A w przypadku prac sakralnych z jego udziałem, w pewnym stopniu pozwala też na identyfikację miejsca ich pochodzenia.

Dzieła, które Pan wykonuje są, można powiedzieć, w ciągłym użyciu i też zapewne przyciągają wzrok. Całkiem możliwe, że pozostaną z nami na długie lata, czy nawet i wieki. Czy takie prace mogą pomóc ludziom przeżywać swoją duchowość, umacniać wiarę, a może odkrywać w pięknie stworzenia, piękno Stwórcy?

Z punktu widzenia ich twórcy, gdyby tak się stało, byłoby to optymalne rozwiązanie. W zamierzeniu ich forma ma być tylko środkiem, nie celem, ona nie może zakłócać modlitwy, chwili kontemplacji, nie powinna dekoncentrować, być tym trzecim w trakcie tej chwili intymności. To wszystko staram się wyważyć w trakcie pracy.

Reklama

Czy będą to prace długowieczne? Tego nie wiem. To zależy już od osób sprawujących nad nimi pieczę, od ich świadomości, zaangażowania. Każde naczynie liturgiczne, jak każdy przedmiot do którego mamy stosunek nie obojętny, wymaga troski i opieki. Jeżeli chcemy, żeby ono trwało, było z nami, by służyło potomnym, musimy je cały czas otaczać opieką, konserwować, po prostu dbać o nie. A z tym, niestety, bywa różnie.

Andrzej Adamski

Korona do figury Matki Boskiej Fatimskiej Bazylika św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Braniewie. Srebro złocone, turkus, kość słoniowa

Korona do figury  Matki Boskiej Fatimskiej Bazylika św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Braniewie. Srebro złocone, turkus, kość słoniowa

Wróćmy jeszcze do tej sfery duchowej. Czy Pan tworząc myśli o tym, że wielu ludzi będzie później oglądać to dzieło? To chyba duża odpowiedzialność.

Nie da się uciec od odpowiedzialności, z upływem lat, mam jej coraz większą świadomość, jednak staram się na ile to możliwe, od tego odciąć. Nie chcę zajmować myśli, czy i komu, może się spodobać dana forma. Nie tworzę by zaspokoić czyjeś gusta, przypodobać się, zdobyć poklask. Tylu ilu oglądających, tyle zdań. Nie jest to przejaw lekceważenia odbiorcy, raczej forma jego szacunku. Jestem z każdym odbiorcą szczery, mają do czynienia z moim punktem widzenia, choć oczywiście konsultuję niektóre kwestie z duchownymi i osobami, które stoją za konkretnym zleceniem. Jednak, ostatnie zdanie należy do mnie. Z każdą pracą jestem tożsamy w stu procentach i pod każą mogę się z czystym sumieniem podpisać.

Andrzej Adamski

Relikwiarz. Drzewo Krzyża Świetego. Srebro złocone, bursztyn bałtycki

Relikwiarz. Drzewo Krzyża Świetego. Srebro złocone, bursztyn bałtycki

Tu też pozwolę sobie na osobistą refleksję.

Tworzenie każdej z prac zajmuje wiele miesięcy, naturalnie, że przez ten czas towarzyszą mi emocje i zwątpienia. W jakim stopniu, to wiedzą tylko moi najbliżsi, żona i syn. Bez nich, ich zrozumienia i wsparcia, myślę że żadna z dotychczas wykonanych prac by nie powstała.

Podziel się cytatem

Dziękuję za rozmowę.

2025-05-30 18:13

Oceń: +13 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Pod prąd, wiatr i fale

Niedziela Plus 9/2025, str. II

[ TEMATY ]

siostry katarzynki

Zdjęcia: archiwum zgromadzenia

Dając żywe świadectwo wiary i modlitwy, z odwagą przeciwstawiały się żołnierzom sowieckim, aż do przelania krwi – podkreśla s. M. Łucja Jaworska, katarzynka, w rozmowie z Niedzielą.

Beata Pieczykura: Jakie znaczenie dla zgromadzenia ma beatyfikacja piętnastu współsióstr? Siostra M. Łucja Jaworska: Kościół ciągle proponuje wiernym nowe wzory świętości. Przykładem tego jest beatyfikacja piętnastu sióstr katarzynek, które zostały uznane za męczennice II wojny światowej za wiarę – zginęły w obronie własnej godności, ofiarując swoje życie Bogu z miłości i miłosierdzia wobec bliźnich. Dla zgromadzenia beatyfikacja współsióstr jest wielkim darem, radością i chlubą oraz znakiem czasu. Życie sióstr męczennic jest dla nas inspirującym wzorem życia Ewangelią w codzienności, zwłaszcza w chwilach trudnych i niebezpiecznych. Siostry męczennice przyczyniają się do umocnienia wiary i wzrostu komunii, wskazują na świętość, która jest możliwa także dzisiaj, ale o którą trzeba zawalczyć z miłością i wiernością charyzmatowi zgromadzenia. Pokazują, jak żyć Chrystusową prawdą, a ich świadectwo wiary staje się wyzwaniem w czasach współczesnych. Beatyfikacja jest wydarzeniem, które pokazuje, jak życie osób oddanych Bogu może wpłynąć na duchowe życie milionów wiernych. Dla zgromadzenia siostry męczennice żyją i są naszymi orędowniczkami w niebie.
CZYTAJ DALEJ

Przesłanie, które płynie z dzisiejszej Ewangelii mówi, że nie wystarcza sama chęć pomagania

2025-07-10 21:29

[ TEMATY ]

rozważania

O. prof. Zdzisław Kijas

Adobe Stock

Czytamy następnie, że Samarytanin: „Podszedł do niego i opatrzył mu rany, zalewając je oliwą i winem”. To również ważne przesłanie, które płynie do nas z dzisiejszej Ewangelii. Mówi ono, że nie wystarcza tylko sama chęć pomagania. Ważne jest, aby pomagać mądrze, aby pomoc, którą chcemy nieść, była dostosowana do warunków, sytuacji i potrzeb osoby pokrzywdzonej.

Powstał jakiś uczony w Prawie i wystawiając Jezusa na próbę, zapytał: «Nauczycielu, co mam czynić, aby osiągnąć życie wieczne?» Jezus mu odpowiedział: «Co jest napisane w Prawie? Jak czytasz?» On rzekł: «Będziesz miłował Pana, Boga swego, całym swoim sercem, całą swoją duszą, całą swoją mocą i całym swoim umysłem; a swego bliźniego jak siebie samego». Jezus rzekł do niego: «Dobrze odpowiedziałeś. To czyń, a będziesz żył». Lecz on, chcąc się usprawiedliwić, zapytał Jezusa: «A kto jest moim bliźnim?» Jezus, nawiązując do tego, rzekł: «Pewien człowiek schodził z Jeruzalem do Jerycha i wpadł w ręce zbójców. Ci nie tylko go obdarli, lecz jeszcze rany mu zadali i zostawiwszy na pół umarłego, odeszli. Przypadkiem przechodził tą drogą pewien kapłan; zobaczył go i minął. Tak samo lewita, gdy przyszedł na to miejsce i zobaczył go, minął. Pewien zaś Samarytanin, wędrując, przyszedł również na to miejsce. Gdy go zobaczył, wzruszył się głęboko: podszedł do niego i opatrzył mu rany, zalewając je oliwą i winem; potem wsadził go na swoje bydlę, zawiózł do gospody i pielęgnował go. Następnego zaś dnia wyjął dwa denary, dał gospodarzowi i rzekł: „Miej o nim staranie, a jeśli co więcej wydasz, ja oddam tobie, gdy będę wracał”. Kto z tych trzech okazał się według ciebie bliźnim tego, który wpadł w ręce zbójców?» On odpowiedział: «Ten, który mu okazał miłosierdzie». Jezus mu rzekł: «Idź i ty czyń podobnie!»
CZYTAJ DALEJ

Wimbledon - pierwszy finał Świątek w Londynie

2025-07-10 19:12

[ TEMATY ]

finał

Iga Świątek

Wimbledon

PAP/ADAM VAUGHAN

Iga Świątek

Iga Świątek

Rozstawiona z numerem ósmym Iga Świątek wygrała ze Szwajcarką Belindą Bencic 6:2, 6:0 w półfinale Wimbledonu. Polska tenisistka po raz pierwszy awansowała do finału tej imprezy. Jej rywalką w walce o szósty tytuł wielkoszlemowy będzie Amerykanka Amanda Anisimova.

Wcześniej Świątek i Bencic grały ze sobą cztery razy, a Polka miała na koncie trzy zwycięstwa. Po raz drugi Polka pokonała Szwajcarkę w Wimbledonie, ich ostatnia konfrontacja miała miejsce w 1/8 finału tej imprezy w 2023 roku. Po zaciętym boju 24-letnia obecnie raszynianka pokonała cztery lata starszą rywalkę 6:7 (4-7), 7:6 (7-2), 6:3. Bencic była górą jedynie w 1/8 finału US Open 2021.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję