Porcjunkula jest małym kościółkiem zbudowanym w stylu romańskim w IX wieku dla Benedyktynów z góry Subasio, która wisi nad Asyżem. Został on zbudowany na uboczu, niemalże w środku dębowego lasu, ok. 3,5 km od Asyżu, w miejscu nazywanym przez okoliczną ludność portiuncula – cząstka. Konsekrowany został pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, ponieważ jednak okoliczni mieszkańcy uważali, że słychać tu anielskie pieśni, bardziej znany był pod nazwą Matki Bożej od Aniołów, Matki Bożej Anielskiej, i tak też zostało po dzień dzisiejszy.

Przejść przez bramę

Dzisiaj na straży ciszy i modlitewnej zadumy nie stoją już, niestety, wysokie dęby, lecz monumentalne mury bazyliki patriarchalnej. I dzisiaj jednak, kiedy zbliżamy się do tej malutkiej świątyni i stajemy w jej progach, coraz bardziej nabieramy pewności, że – jak wyrażają to łacińskie napisy umieszczone na progu i nad wejściem do niej – „To miejsce jest święte” oraz „To jest brama do życia wiecznego”.

Podania głoszą, że w roku Pańskim 1216 św. Franciszek, który przebywał w pobliżu tego malutkiego kościółka, pogrążony w nocnej modlitwie i kontemplacji doznał silnego ataku diabelskich pokus cielesnych. Aby je uciszyć, rzucił się w rosnące w pobliżu krzewy różane. Bóg, widząc, jak bardzo, za cenę ofiary i cierpienia, pragnie on dążyć do świętości, w cudowny sposób sprawił, że róże utraciły wszystkie kolce, a jednocześnie dostrzegając umiłowanie przez Franciszka spraw Bożych, oddalił od niego wszystkie pokusy. Z wdzięczności św. Franciszek zebrał pełną naręcz kwiatów i złożył je na ołtarzu Matki Bożej. Wtedy nagle olśnił go nadzwyczajny blask, a nad ołtarzem ujrzał samego Chrystusa i Matkę Najświętszą po Jego prawicy. Otaczali ich niezliczeni aniołowie. W widzeniu tym Franciszek usłyszał pytanie: „Czego pragniesz, Franciszku, dla zbawienia duszy?". Odpowiedział: „Najświętszy Ojcze, jakkolwiek jestem człowiekiem ubogim i wielkim grzesznikiem, to proszę Cię, aby wszyscy, którzy skruszeni i rozgrzeszeni w sakramencie spowiedzi świętej przybędą w pielgrzymce do tego oto kościoła, otrzymali odpust zupełny, z odpuszczeniem im wszystkich ich win!". Chrystus Pan mu odrzekł: „To, o co prosisz, bracie Franciszku, jest wielkim przywilejem, jednak większe jeszcze otrzymasz. Przyjmuję zatem twoją prośbę, lecz poproś o potwierdzenie tego przywileju mojego wikariusza na ziemi, w moim imieniu dla tego odpustu”.

Zachowała się relacja średniowiecznego franciszkanina, biskupa Asyżu Teobalda, który w 1310 r. tak pisał: „Stanąwszy przed obliczem papieża Honoriusza, Biedaczyna rzekł: Ojcze Święty, jakiś czas temu na cześć Dziewicy, Matki Chrystusa, odbudowałem dla Was pewien kościółek; dzisiaj proszę, abyś udzielił mi, całkowicie darmowo, łaski odpustu zupełnego dla tego miejsca. Papież odpowiedział: Zgodnie z panującym zwyczajem nie mogę tego uczynić żadną miarą, bowiem właściwym jest, aby ten, kto prosi o odpust, zasłużył na niego, składając jakiś stosowny dar; jednakże powiedz mi, na ile lat chciałbyś ów odpust otrzymać? Św. Franciszek odpowiedział: Ojcze Święty, błagam Waszą Świątobliwość o dusze, a nie o lata! Wtedy Papież zapytał: Jak chcesz otrzymać te dusze? Na to błogosławiony Franciszek odpowiedział: Dostojny Ojcze, jeśli się to Wam spodoba, pragnąłbym, aby ktokolwiek wejdzie do tego kościółka wyspowiadany i skruszony, był rozgrzeszony ze wszystkich swoich grzechów, win i kar w niebie i na ziemi, od dnia chrztu aż do czasu wejścia do wspomnianego kościoła. Papież rzekł: O bardzo wiele prosisz, Franciszku, jednak nie ma w zwyczaju Kurii rzymskiej udzielać podobnych odpustów. Błogosławiony Franciszek odpowiedział: Panie, to, o co proszę, nie jest ode mnie, ale od Tego, który mnie posłał, to jest Pana naszego Jezusa Chrystusa. I wtedy Papież powstał i trzykrotnie wygłosił: Nakazuję, abyś to otrzymał”.

Dar miłości

Początkowo ten odpust zupełny można było uzyskać jedynie w kościele Matki Bożej Anielskiej w Asyżu i to jedynie w dniu 2 sierpnia. Potem jednak papieże zaczęli przywileju tego odpustu udzielać również innym kościołom, najpierw franciszkańskim, później i diecezjalnym, aby w końcu w naszych czasach w osobie Jana Pawła II potwierdzić ten przywilej dla każdego kościoła franciszkańskiego i parafialnego na dzień 2 sierpnia.

Głęboko teologiczna wizja odpustu przedstawiona przez św. Franciszka w prosty sposób ukazuje, że nie chodzi tu o jakieś obce niewykształconemu człowiekowi rozważanie filozoficzne lub teologiczną spekulację. To proste ujęcie i przedstawienie tajemnicy miłości Bożej. Jest to w swej istocie: dar Miłości dla serca, które potrafi i chce prawdziwie kochać, które kochając prawdziwie, zdolne jest do poświęcenia. Odnosi się to więc nie tylko do przeszłości – jako żal za grzechy – ale również do przyszłości, bo chcę bardziej i prawdziwiej kochać siebie lub bliźniego oczekującego w czyśćcu tą Miłością, która do końca nas umiłowała i która nosi imię Jezus.

Geneza odpustu zupełnego Porcjunkuli przypomina, że u początków leży prawdziwe, ofiarne nawrócenie. I my powinniśmy zatem zadbać o pogłębienie wewnętrznej postawy braku przywiązania do jakiegokolwiek grzechu. Ten tzw. pierwszy warunek zyskania odpustu zupełnego oznacza miłość, którą moglibyśmy wyrazić modlitwą: „Kocham Cię, Boże, z całego swego serca, z całej mojej duszy, ze wszystkich sił moich i nie chcę popełnić już żadnego grzechu, nawet gdyby była ku temu okazja”.

Kolejny krok naszej współpracy z Bogiem konsekwentnie wiedzie nas do sakramentalnej pokuty i pojednania. Życie bez grzechu rozpoczyna się od spowiedzi. Przystępujemy do tego sakramentu, by otworzyć się na wszechogarniającą miłość Bożą. Pokochani chcemy pokochać i przyjąć do swego serca Miłość.

Miłością tą jest sam Chrystus, kolejny zatem krok to Komunia św.

Eucharystycznie zjednoczeni u ołtarza Pańskiego darem Komunii chcemy również zjednoczyć się z Chrystusem w Jego Mistycznym Ciele, jakim jest Kościół, dlatego ostatnim krokiem są trzy modlitwy eklezjalne: wyznanie wiary, jako potwierdzenie naszej godności bycia chrześcijaninem; „Ojcze nasz”, potwierdzające naszą godność bycia dziećmi jednego Boga; i jakakolwiek inna modlitwa w intencjach Ojca Świętego, jako potwierdzenie pełnego uczestnictwa w życiu i świętości wspólnoty Kościoła powszechnego pod przewodnictwem papieża.

W Jaworzynce na Śliwkuli, 2016