Reklama

Katolicyzm jest dziwną budową

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Na początek cytat: „Katolicyzm jest najtrwalszym z dzieł, stworzonych przez nowoczesnego człowieka. Kto chce stać poza nim, komu sumienie stać w nim nie pozwala, ten powinien o tym pamiętać. Dla kogo katolicyzm jest najtrwalszym z naszych dziś żyjących błędów, ten mieć powinien w sobie grozę myśli, by błędem wobec nieznanego, co zawsze jest i o swoim istnieniu mówi ruinami, nie okazał się cały nowoczesny człowiek”.

I zagadka. Kto napisał te słowa, których nie odważyłby się wyrazić najbardziej gorliwy katolik, w obawie o posądzenie o megalomanię i pychę? Autorem tych słów jest Stanisław Brzozowski (1878 – 1911), pisarz, jeden z najoryginalniejszych polskich myślicieli, o którym Czesław Miłosz napisał, że górował umysłowo nad wszystkimi sławami literackimi swojego czasu (a było ich niemało). Postać tyle genialna, co tragiczna, za życia nieakceptowana w żadnym środowisku. Współcześni mu prawicowcy wypominali mu defraudację społecznych pieniędzy, które przeznaczył na leczenie chorego na raka ojca, i zarzucali współpracę z carską ochraną. Nad Brzozowskim odbyły się trzy sądy obywatelskie (bo normalnych, polskich za zaborów nie było), podczas których nie oczyszczono go z zarzutów. Po ukazaniu się jego „Płomieni” prawica obwołała go dewiantem moralnym, demonstrującym wstręt do polskości.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Lewicowcy z kolei nie mogli mu wybaczyć zdrady ich ideałów, bo w ostatnich miesiącach życia nawrócił się na katolicyzm. Środowiska katolickie natomiast zachowały dystans wobec pisarza z powodu jego wcześniejszej fascynacji Marksem i Nietzschem. Dziś wskazuje się na zbieżność myśli Brzozowskiego i Jana Pawła II w zakresie etosu pracy.

Cytowane na początku słowa Brzozowski napisał w swoim najbardziej znanym dziele – „Legendzie Młodej Polski”, które powstawało w latach 1906-09, w czasie kiedy pisarz stał jeszcze z boku Kościoła. Tym bardziej zasługują one na uwagę.

Przytaczam je nie dla poprawienia katolickiego samopoczucia. Chciałbym je zadedykować tym, którzy szkalują Kościół, widząc w nim siedlisko wstecznictwa, zakłamania i zepsucia. Jeśli tak wybitny człowiek z pozycji zewnętrznych tak pięknie i z takim uznaniem napisał o Kościele, to czymże są wasze słowa, jeśli nie inwektywami? Co nie oznacza, że neguję wszelką krytykę Kościoła, o ile jest rzeczowa i prowadzona „sine ira et studio”.

Dla nas, katolików, mam natomiast jeszcze jeden kapitalny cytat z Brzozowskiego, z tego samego dzieła. Przyda się jako argument w dyskusjach z tymi, którzy powierzchownie postrzegają Kościół, albo tym, którym trudno znaleźć w nim miejsce. Oto cytat: „Katolicyzm jest dziwną budową.

Reklama

Kto nie usiłował wżyć się weń, nie zna jego tajemnic, jego czarów. Przeciętny Polak-katolik mało lub wcale nic nie wie o tym, jak głębokim umie być katolicyzm, gdy się w nim szuka głębokości. Pierwszym pozorem, rzucającym się w oczy, jest subordynacja, brak krążenia krwi i ducha – martwota. Posłuszeństwo hierarchiczne, podporządkowanie laików duchowieństwu – są to najbardziej uderzające rysy kościelnej budowy. Ale w granicach tego posłuszeństwa Kościół posiada swoje kaplice dla samotników, krypty dla myślicieli, baszty dla rycerzy: to, co orle, i to, co podziemne w ludzkiej duszy, znajduje tu schronienie. Istnieją całe systematy głębokich filozoficznych, artystycznych koncepcji świata, które uzasadniają to posłuszeństwo Kościołowi, ale jednocześnie pozostawiają myśli indywidualnej bezgraniczny niemal przestwór dla spekulatywnych dociekań, intensywnej kultury ducha”.

Warto czasem sięgać po klasyków polskiej myśli, aby w perspektywie ich refleksji zobaczyć nas – ludzi współczesnych.

* * *

Grzegorz Polak
Dziennikarz katolicki, działacz ekumeniczny, popularyzator nauczania papieskiego, członek zespołu scenariuszowego Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego, laureat Nagrody TOTUS (2007)

2017-03-08 09:52

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Ingres abpa Adriana Galbasa. Zobacz nagranie

2024-12-14 11:00

ŁUKASZ KRZYSZTOFKA/Niedziela

Ingres abpa Adriana Galbasa

Ingres abpa Adriana Galbasa

Zakończyły się uroczystości ingresu nowego metropolity warszawskiego abp. Adriana Galbasa SAC do bazyliki archikatedralnej pw. św. Jana Chrziciela w Warszawie.

Oglądaj na żywo transmisję z Ingresu abp Adriana Galbasa:
CZYTAJ DALEJ

W Polsce łamana jest Konstytucja i praworządność w imię „prawa - tak, jak my je rozumiemy”

2024-12-14 08:13

[ TEMATY ]

Solidarność

abp Marek Jędraszewski

konstytucja

praworządność

43. rocznica stanu wojennego

Archidiecezja Krakowska

Abp Marek Jędraszewski

Abp Marek Jędraszewski

- Solidarność trzeba zdobywać zawsze na nowo, nie tylko posiadać, bo przychodzi jako dar, utrzymuje się przez zmaganie - mówił, odwołując się do kard. Karola Wojtyły, abp Marek Jędraszewski, który w 43. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego w Polsce przewodniczył Mszy św. w katedrze na Wawelu. Hierarcha stwierdził, że dziś w Polsce łamana jest Konstytucja i praworządność w imię „prawa - tak, jak my je rozumiemy”.

W kazaniu metropolita krakowski nazwał noc z 12 na 13 grudnia 1981 roku „nocą wielkiej krzywdy”, która dotknęła nie tylko poszczególne osoby, ale cały polski naród. Wskazał, że wprowadzony przez komunistów stan wojenny był wyrazem konfliktu politycznego i geopolitycznego, ekonomicznego, antropologicznego a przede wszystkim światopoglądowego.
CZYTAJ DALEJ

Zniszczoł dziewiąty w Titisee-Neustadt

2024-12-14 18:39

[ TEMATY ]

skoki narciarskie

Aleksander Zniszczoł

Titisee‑Neustadt

PAP/EPA

Aleksander Zniszczoł

Aleksander Zniszczoł

Aleksander Zniszczoł zajął dziewiąte miejsce w sobotnim konkursie Pucharu Świata w skokach narciarskich w niemieckim Titisee-Neustadt. Zwyciężył lider klasyfikacji generalnej Niemiec Pius Paschke. To jego czwarta wygrana w sezonie.

Drugie miejsce zajął Szwajcar Gregor Deschwanden, a trzecie Austriak Daniel Tschofenig.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję