Reklama

Niedziela Rzeszowska

Saga z rzeszowskiego cmentarza

Niedziela rzeszowska 46/2017, str. 7

[ TEMATY ]

rzemieślnicy

kamieniarstwo

Arkadiusz Bednarczyk

Nagrobek dziecięcy rodziny Janików – jeden z najpiękniejszych na Starym Cmentarzu w Rzeszowie

Nagrobek dziecięcy rodziny Janików – jeden z najpiękniejszych na Starym Cmentarzu w Rzeszowie

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Autorem wielu nagrobków na Starym Cmentarzu w Rzeszowie są Janikowie – rzemieślnicy z rzeszowskiego zakładu kamieniarskiego. Protoplasta rodu – Franciszek Janik uczył się fachu u krakowskich rzemieślników. Swoją praktykę rozpoczął także w Krakowie, jednak ze względu na dużą konkurencję w 1890 r. przeniósł się do Rzeszowa.

Złamany śmiercią dzieci

W małym galicyjskim miasteczku, jakim był wówczas Rzeszów, spotkała go wielka tragedia. W ciągu dwóch lat zmarły trzy jego córeczki: Halinka w 1899 r. (dwa latka), Wandzia w 1900 r. i Bronusia w 1901 (dwa miesiące). Zatarte już dzisiaj epitafium na charakterystycznym grobie z leżącą figurką małego dziecka (na Starym Cmentarzu w Rzeszowie), odnoszące się do Wandzi Janik, odtwarza w swojej monografii o Starym Cmentarzu Wiktoria Helwin; dziś napis ten jest już niewidoczny, a jest bardzo pięknym i wymownym świadectwem miłości ojca do córeczki: „Tu śpi mój aniołek/Wandzia moja miła/Śmierć mi Cię skarbie drogi/na wieki uśpiła/Duszyczka twa w niebie, w cherubinów rzędzie/Niech orędowniczką u Pana mi będzie”. Złamany potrójną tragedią Janik zmarł w 1903 r., w wieku zaledwie 42 lat. Zakład przejęła po nim żona i syn Tadeusz.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Kolarz, społecznik, żartowniś

Tadeusz zaś był znanym w przedwojennym Rzeszowie społecznikiem – prezesem Towarzystwa Rzemieślniczego „Jedność”, organizował liczne zbiórki dla potrzebujących kolegów rzemieślników. Znawca historii Rzeszowa, Marek Czarnota, pisał, że w roku 1924 znany rzeszowski rzeźbiarz-kamieniarz Tadeusz Janik znalazł się jako jeden z najlepszych polskich kolarzy w gronie kandydatów na Igrzyska Olimpijskie w Paryżu, ale z braku środków finansowych nie został pierwszym rzeszowskim olimpijczykiem. Wcześniej miał startować w zawodach kolarskich w Antwerpii w 1920 r., jednak z powodu wybuchu wojny polsko-bolszewickiej do tego nie doszło.

Warto także przytoczyć pewną anegdotę o Janiku, którą zawarł w swojej książce Marek Czarnota. Otóż Janik organizował także bale sylwestrowe. Kiedy do jego domu przy ul. Targowej przybyli pierwsi goście, zostali zaproszeni do niedogrzanej pracowni, gdzie mistrz poczęstował ich kubkiem mleka, pajdą chleba i marmoladą. Wszyscy przybyli patrzyli na siebie skonsternowani, kiedy atmosfera stała się bardziej napięta, Janik otworzył podwoje swojego mieszkania i tam zaprosił swoich gości; a pięknie nakryte stoły uginały się od wszelakiego jadła i napojów. Zdumionym gościom Janik powiedział: „Tam była dzisiejsza demokracja, a tu ciągle sanacja!”.

Reklama

Janik był także współorganizatorem pierwszego wyścigu Tour de Pologne etapu w Rzeszowie w 1928 r. Ówczesny korespondent „Gazety Rzeszowskiej” pisał, że pięknej niedzieli 9 września 1928 r. na metę mieszczącą się koło koszar 20. pułku ułanów zjechali kolarze towarzystwa z prezesem Tadeuszem Janikiem, by zająć się obsadzeniem trasy i punktów kontrolnych. Informację o zbliżaniu się kolarzy miał nadać ostatni punkt w Łańcucie, telefonicznie do udostępnionego w koszarach telefonu. I właśnie Tadeusz Janik – główny organizator III etapu „wpadł” na metę i oświadczył, że właśnie telefonowano z punktu kontrolnego w Łańcucie, że za jakieś trzydzieści minut pierwsi kolarze pojawią się w Rzeszowie. Pierwsi w Rzeszowie pojawili się Więcek z Bydgoszczy oraz Michalak i Stefański z Warszawy. Po przybyciu do Rzeszowa kolarze prowadzeni byli do łaźni, a następnie do cukierni Androlettiego na obiad i podwieczorek. W koszarach spędzili także noc, by rankiem udać się w następny etap do Krakowa. Wyruszył on rankiem w poniedziałek spod kościoła farnego w Rzeszowie, po śniadaniu u znanego restauratora Androlettiego. Kolarzy żegnał prezes rzeszowskiego towarzystwa – nasz bohater – Tadeusz Janik, który także poprowadził peleton. Na ul. Krakowskiej „na rogatkach” dano znak chorągiewką do kolejnego etapu.

Jeden z fragmentów życiorysu Janika to działalność wojskowa – Tadeusz Janik służył w Legionach, a także jako żołnierz AK walczył podczas II wojny światowej. Jego dom przy ul. Targowej, gdzie dzisiaj znajduje się pamiątkowa tablica, był punktem kontaktowym akowców. Dla Rzeszowa przechował cenną pamiątkę historyczną miasta – orła z zamku rzeszowskiego. Zmarł w 1971 r.

2017-11-08 11:46

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Całun Turyński – badania naukowe potwierdzają, że nie został wyprodukowany

2024-03-28 22:00

[ TEMATY ]

całun turyński

Adobe.Stock

Całun Turyński

Całun Turyński

W Turynie we Włoszech zachowało się prześcieradło, w które według tradycji owinięto ciało zmarłego Jezusa - Święty Całun. W ostatnich latach tkanina ta została poddana licznym, nowym badaniom naukowym. Rozmawialiśmy o tym z prof. Emanuelą Marinelli, autorką wielu książek na temat Całunu - niedawno we Włoszech ukazała się publikacja „Via Sindonis” (Wydawnictwo Ares), napisana wspólnie z teologiem ks. Domenico Repice.

- Czy może pani profesor wyjaśnić tytuł swojej nowej książki „Via Sindonis”?

CZYTAJ DALEJ

W świetle Eucharystii, w ciszy konfesjonału - paulini i Jasna Góra

2024-03-28 10:33

[ TEMATY ]

Jasna Góra

Karol Porwich/Niedziela

Patriarcha Zakonu Paulinów św. Paweł z Teb przez wielu skazany na śmierć głodową na pustyni, doświadczył Bożej troski i był z Bożej Opatrzności karmiony chlebem. Dziś prawie pół tysiąca paulinów każdego dnia Chlebem Eucharystycznym karmi ludzi na 4 kontynentach. W sercu Zakonu na Jasnej Górze żyje ponad 70 kapłanów. Misję tego miejsca i posługujących tu paulinów, wciąż określają słowa św. Jana Pawła II, że „Jasna Góra to konfesjonał i ołtarz narodu”. Sprawowanie Eucharystii jako centrum życia całej wspólnoty i pracy apostolskiej paulinów wpisane jest w ich zakonne konstytucje.

Na Mszę św…po cud

CZYTAJ DALEJ

Świdnica. Znakomite wieści dla świdnickiej katedry

2024-03-28 22:00

[ TEMATY ]

Świdnica

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

dotacje na zabytki

Beata Moskal-Słaniewska Prezydent Świdnicy

Proboszcz katedry podczas oprowadzania gości po katedrze

Proboszcz katedry podczas oprowadzania gości po katedrze

Stolicę diecezji odwiedziła Joanna Scheuring-Wielgus, wiceminister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, przywożąc ze sobą znakomite wieści dla miasta i jego dziedzictwa kulturowego.

Podczas spotkania w czwartek 28 marca ogłoszono, że katedra świdnicka, jeden z najcenniejszych zabytków Dolnego Śląska otrzyma wsparcie finansowe z corocznego programu ministerstwa. Informację przekazała w mediach społecznościowych Prezydent Świdnicy. - Z corocznego programu prowadzonego przez ministerstwo, wśród projektów zakwalifikowanych do dofinansowania, jest świdnicka katedra! Moja ulubiona figura św. Floriana, patrona strażaków, nareszcie zostanie odnowiona – napisała Beata Moskal-Słaniewska.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

iv>

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję