Reklama

Niedziela Rzeszowska

Kresy – Śladami Wielkich Polaków

Śladami Wladysława Jagiełły (1)

Niedziela rzeszowska 36/2019, str. 4-5

[ TEMATY ]

historia

Mirek i Magda Osip-Pokrywka

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Najwyższy książę litewski i pierwszy król Polski z dynastii Jagiellonów został zapamiętany przede wszystkim jako pogromca Krzyżaków i zwycięzca z pól Grunwaldu. Należy pamiętać, że to również odnowiciel Uniwersytetu Krakowskiego, inicjator chrystianizacji Litwy i fundator wielu świątyń. Tradycja przypisuje mu tłumaczenie z polskiego na litewski modlitwy „Ojcze nasz”.

Władysław Jagiełło przyszedł na świat w 1352 r. na Litwie, jako syn Wielkiego Księcia Litewskiego Olgierda Giedyminowicza i Julianny, córki księcia twerskiego Aleksandra. Przypuszczalnym miejscem narodzenia Władysława mogła być Mejszagoła nad rzeką Mussą, miejscowość leżąca 23 km na północ od Wilna. W roku 1387 z fundacji Władysława Jagiełły na tym miejscu wzniesiono kościół i założono katolicką parafię. Była to jedna z tzw. świątyń pierwiastkowych – pierwszych siedmiu świątyń na Litwie, zbudowanych dla upamiętnienia przyjęcia chrześcijaństwa. Dziś lokalna społeczność Mejszagoły jest zdominowana przez Polaków, którzy stanowią ok. 60% ogółu obywateli. W miasteczku działa również polska szkoła.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Nasz kolejny przystanek na jagiellońskim szlaku to Krewo, gdzie rozstrzygała się sprawa małżeństwa Jagiełły z Jadwigą Andegaweńską. Na tutejszym zamku (zdjęcie tytułowe) 14 sierpnia 1385 r. spisano dokument, który dał początek połączeniu Litwy i Polski na blisko 500 lat. Niewielki pergaminowy arkusz zapisany po łacinie przetrwał w oryginale dziejowe zawieruchy i znajduje się w Archiwum Kapituły Katedralnej Krakowskiej na Wawelu. Głównym punktem tzw. unii krewskiej, nazywanej unią personalną, było oddanie Wielkiemu Księciu Litewskiemu ręki Jadwigi. W wyniku tego Jagiełło otrzymywał koronę króla Polski, a w zamian zobowiązywał się do chrystianizacji Litwy i włączenia ziem litewskich do Polski.

Władysław działał niezwykle dynamicznie. Już w następnym roku ufundował dwa kościoły w Wilnie i założył kilka parafii na prowincji. Sprowadził szeregowych duchownych i braci zakonnych, którzy nad wodą, w dużych grupach chrzcili szlachtę, mieszczan i chłopów. W 1387 r. Jagiełło nadał Wilnu prawa miejskie, a dwa lata później papież Uraban VI uznał ostatecznie Litwę za kraj katolicki. Te dwie pierwsze wileńskie świątynie fundacji Jagiełły to: obecna bazylika archikatedralna Świętych Stanisława Biskupa i Władysława oraz kościół św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty. Pierwsza z tych świątyń znajdowała się w obrębie murów Dolnego Zamku. Tutaj w1388 r. powołano biskupstwo wileńskie, jako część metropolii gnieźnieńskiej podporządkowano papieżowi i powołano wileńską kapitułę katedralną. Biskup poznański Dobrogost wyświęcił Andrzeja z Krakowa (znanego również jako Andrzej Wasiła) herbu Jastrzębiec, franciszkanina, na pierwszego biskupa wileńskiego. Bryła katedry przez wieki zmieniała swoją formę, najpierw była gotycka, później barokowa i ostatecznie w XVIII wieku przyjęła zachowaną do dziś klasycystyczną formę nawiązującą do świątyń rzymskich.

Drugi z wileńskich kościołów dziś jest świątynią akademicką Uniwersytetu Wileńskiego. Według legendy budowla powstała na miejscu dawnego pogańskiego kultu. Zasadnicza bryła tej trzynawowej świątyni zachowała cechy baroku. Wystrój wnętrza jest utrzymany w stylu wileńskiego rokoka. Wewnątrz można odnaleźć wiele XIX-wiecznych pomników poświęconych sławnym Polakom, m.in.: Adamowi Mickiewiczowi, Antoniemu Odyńcowi, Tadeuszowi Kościuszce, Władysławowi Syrokomli. Na chórze znajduje się popiersie Stanisława Moniuszki, który był w tym kościele organistą.

Za tydzień dalsze ślady Władysława Jagiełły, które zaprowadzą nas nawet na rodzime Podkarpacie.

2019-09-03 13:09

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

81. rocznica napaści ZSRR na Polskę

[ TEMATY ]

historia

Rosja

Wikimedia Commons/dp. Źr.: TASS

Wkroczenie wojsk sowieckich do Polski w 1939

Wkroczenie wojsk sowieckich do Polski w 1939

81 lat temu, 17 września 1939 r., łamiąc polsko-sowiecki pakt o nieagresji, Armia Czerwona wkroczyła na teren Rzeczypospolitej Polskiej, realizując ustalenia zawarte w tajnym protokole paktu Ribbentrop-Mołotow. Konsekwencją sojuszu dwóch totalitaryzmów był rozbiór osamotnionej Polski.

Sowiecka napaść na Polskę była realizacją układu podpisanego w Moskwie 23 sierpnia 1939 r. przez ministra spraw zagranicznych III Rzeszy Joachima von Ribbentropa oraz ludowego komisarza spraw zagranicznych ZSRS Wiaczesława Mołotowa, pełniącego jednocześnie funkcję przewodniczącego Rady Komisarzy Ludowych (premiera).
CZYTAJ DALEJ

Pierwsza sobota lipca na Jasnej Górze – poświęcona Niepokalanemu Sercu Maryi

2025-07-03 20:41

[ TEMATY ]

Jasna Góra

pierwsza sobota miesiąca

lipiec

BP Jasnej Góry

Pierwszosobotnie zawierzenie rodzin Matce Bożej każdego miesiąca ponawiane jest na Jasnej Górze, tak będzie i w lipcu (5 VII). Modlitwę prowadzi Bractwo Najświętszej Maryi Panny Królowej Korony Polski. W intencji oddania siebie i swoich najbliższych Matce Bożej oraz by wynagrodzić Jej Niepokalanemu Sercu wszelkie zniewagi, licznie przybywają wierni z Polski i z zagranicy.

Maria Dziemian, założycielka i starsza Bractwa podkreśla, że tysiące ludzi gromadzą się, by zawierzyć się Niepokalanemu Sercu Matki Bożej. - To takie „turbo” do zbawienia – powiedziała z uśmiechem. Podkreśliła też, że zawierzanie się w każdą pierwszą sobotę miesiąca ma dla niej ogromne znaczenie w codziennym życiu. Dzięki temu na różnych płaszczyznach czuje obecność Matki Bożej i Jej troskę. - To także wsparcie psychiczne, wiedzieć, że Ona jest i mogę zawsze westchnąć: Matko Boża pomóż, Matko Boża ratuj – dodała. Starsza Bractwa zauważyła też, że jako chrześcijanie toczymy walkę duchową o własne zbawienie; Bóg Ojciec już to przewidział i dał nam Matkę Bożą, Którą dał nam jako Matkę i Pośredniczkę. Ona jest Jego „chwytem” na zbawienie nas wszystkich.
CZYTAJ DALEJ

Setne urodziny żołnierza AK

2025-07-04 12:53

Filip Boratyn

W Muzeum Armii Krajowej w Krakowie odbyła się niecodzienna uroczystość.

W środę 2 lipca świętowano tu setne urodziny Jana Lohmanna, krakowskiego poety i pisarza, żołnierza AK ps. „Felix”. O godzinie 12 w południe muzealna aula wypełniła się gośćmi. Życzenia jubilatowi przybyli złożyć przedstawiciele władz miasta i województwa, członkowie organizacji kombatanckich, delegaci wojska (w tym poczet sztandarowy Jednostki Wojskowej NIL), szefowie instytucji i stowarzyszeń.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję