Misja

Towarzystwo Świętego Pawła pełni swoją misję charyzmatyczną ewangelizując przez środki społecznego przekazu. Posługuje się w tym działaniu instytucjami, które stają się przedsiębiorstwami (stacje telewizyjne i radiowe, wydawnictwa). Tak więc organizacja apostolstwa, także w aspekcie wydawniczym, jest związana z historią wspólnoty na danym terenie - w Polsce jest to Częstochowa.

U początków

historia paulistów w Polsce to dwa zasadnicze okresy: fundacyjny (1934-1967) i odrodzenia, rozpoczęty w 1977 r. Po-czątki polskiej fundacji przypadły na dzień 15 listopada 1934 r., kiedy dwóch księży (Robaldo i Ravina) i brat zakonny (Brignione), z polecenia założyciela Towarzystwa Świętego Pawła ks. Jakuba Alberione (na 27 kwietnia br. zaplanowano jego beatyfikację), przybyli z Włoch do Polski. Osiedlili się w Warszawie; po jej opuszczeniu zamieszkali w Częstochowie. W Warszawie zdążyli wydrukować Ewangelię z komentarzem katechetycznym. Prace kontynuowali w Częstochowie, gdzie otworzyli małą drukarnię - oprócz licznych wznowień Ewangelii, wydali ok. 20 książek. Wojna przerwała tę działalność; pauliści i kandydaci wyjechali do Włoch, drukarnię skonfiskowano - pozostał tylko ks. Łabędź (wtedy postulant). Samotnie nie mógł prowadzić właściwego Towarzystwu apostolstwa, służył więc siostrom Pobożnym Uczennicom Boskiego Mistrza oraz pomagał kapłanom w diecezji. Swój trud i środki, które zdobywał, poświęcił przyszłym "pokoleniom" paulistów, zakupując w kolonii Grabówka w Częstochowie teren pod budowę domu zakonnego i drukarni.

Spełnione nadzieje

Nadzieja ks. Łabędzia przybrała realny kształt - w 1976 r. Przełożony generalny ks. Rafaele Tonni zlecił ks. Innocenzo Dante misję wskrzeszenia zgromadzenia w Polsce. Bp Stefan Bareła, w diecezji którego rodziła się wspólnota, przyjął do Seminarium Częstochowskiego w Krakowie kandydatów do zgromadzenia (nowicjat i studia odbywali we Włoszech).

Pierwsi kandydaci

Ks. Dante podczas pierwszych pobytów w Częstochowie zatrzymywał się u sióstr Służebnic Boskiego Mistrza. W ich domu ks. Innocenzo prowadził spotkania i rekolekcje dla chłopców, którzy chcieli zapoznać się z charyzmatem Towarzystwa. Rezultaty przyszły szybko. Po roku trzech pierwszych kandydatów wstąpiło do postulatu. Byli to Henryk Kalinowski, Sławomir Sznurkowski i Ryszard Tomaszewski.

Reaktywowanie

Liczba nowych powołań pozwalała mieć nadzieję na odrodzenie zgromadzenia, dlatego ks. Dante rozpoczął starania o zarejestrowanie Towarzystwa Świętego Pawła i jego wydawnictwa, co stało się faktem 18 maja 1981 r. Prace ruszyły pełną parą. Na zakupionym przez ks. Łabędzia terenie (ul. Siwickiego na Grabówce - do chwili obecnej jest to siedziba prowincji polskiej zgromadzenia i wydawnictwa Edycja Świętego Pawła), rozpoczęto budowę domu. Kanoniczna erekcja pierwszego w Polsce domu Towarzystwa nastąpiła 22 lutego 1984 r.

Początki apostolstwa

Po zalegalizowaniu Towarzystwa przyszła kolej na uzyskanie prawa do wypełniania apostolatu - prowadzenia wydawnictwa. W 1986 r. ks. Dante skierował do bp. Damiana Zimonia, przewodniczącego Komisji Episkopatu ds. Wydawnictw Katolickich pisemną prośbę o uznanie praw Edycji Paulińskiej. Równocześnie zwrócił się do Departamentu Książek i Bibliotek w Ministerstwie Kultury i Sztuki o przyznanie Towarzystwu koncesji wydawniczej. Potwierdzenie przyznania koncesji przyszło 25 maja 1988 r.

Wydawnicza "partyzantka"

Trzeba dodać, że akty prawne legalizujące działalność wydawniczą zostały przez tę działalność wyprzedzone - już w 1979 r. garstka spadkobierców (postulanci) ks. Alberione, korzystając z pomocy włoskich współbraci, przygotowała (wyprodukowaną we Włoszech) kasetę magnetofonową w polskiej wersji językowej Jan Paweł II. Początek pontyfikatu. Tak więc po 33 latach od skonfiskowania drukarni w Częstochowie, nastąpił dalszy ciąg apostolskiej sagi paulistów. Z czasem powstały nowe sektory działalności: płyty kompaktowe, wydawanie i rozpowszechnianie filmów, serie karnetów oraz pocztówek. Trzeba pamiętać, że prowadzenie apostolstwa "wydawniczego" było wówczas w Polsce prawie niemożliwe (brak papieru, cenzura, trudności z zakupem maszyn). Pomocą w przezwyciężaniu trudności służyli więc włoscy pauliści.

Samodzielność

W następnych latach przyszła kolej na usamodzielnienie się polskiej wspólnoty. W 1993 r. przełożony generalny utworzył ze wspólnoty Region Polski - przełożonym został ks. Tomasz Lubaś. Pierwsze święcenia kapłańskie w zgromadzeniu w Polsce przyjął ks. Ryszard Maria Tomaszewski.

Nowe czasy

Początkowo organizacyjna struktura apostolstwa stanowiła niejako przedsiębiorstwo "rodzinne" - wszelkie prace były wykonywane przez członków wspólnoty (administracja, budowa, sprzedaż, dystrybucja). Sytuacja zmieniła się po wprowadzeniu "Ustawy z (...) 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej", na mocy której instytucje kościelne m.in. zyskiwały osobowość prawną i mogły prowadzić działalność gospodarczą. Można więc było przejść od przedsiębiorstwa "rodzinnego" do przedsiębiorstwa "przemysłowego". Obowiązków przybywało. Powstała konieczność zatrudnienia pracowników świeckich.

Dom-przedsiębiorstwo

Dom Królowej Polski (pod takim wezwaniem jest dom zakonny Towarzystwa w Częstochowie) był od początku zarówno domem paulistów, jak i domem apostolstwa (redakcja, maszyny, magazyny, punkt sprzedaży). W lutym 1985 r. przybyło jeszcze jedno - Studio Nagrań Edycji Paulińskiej, pierwsze w Polsce studio, które było własnością Kościoła katolickiego. W 1989 r. otwarta została przy Alei NMP 64 Księgarnia Świętego Pawła - pierwsza w Polsce. W 1991 r. oddano do użytku dom apostolstwa - przeniesiono do niego wydawnictwo, od 1993 r. noszące nazwę Edycja Świętego Pawła.

Konspiracja i represje

Do 1985 r. (otwarcie studia) kasety były przygotowywane i produkowane we Włoszech, skąd przewożono je do kraju. Transport, jak i samo przygotowywanie materiału były zajęciem z piętnem ryzyka. Można wspomnieć przygotowanie kasety Pokój Tobie, Polsko, zawierającej nauczanie Jana Pawła II z drugiej pielgrzymki do ojczyzny (1983). Ryzyko zaowocowało represjami - władze komunistyczne zakazały powrotu do kraju nowicjuszom: Witoldowi Wiśniowskiemu, Romanowi Mleczce i Adamowi Miejskiemu. Zakaz uchylono po interwencji bp. B. Dąbrowskiego. Opatrzone stemplem ryzyka było montowanie filmów (16 mm i wideo). Ale od czego "partyzantka". Dzięki znajomości z Ksawerym Jasieńskim, spikerem radiowym i telewizyjnym, można było dokonać nagrań w studio III Programu Polskiego Radia - oczywiście nieoficjalnie, a nawet, można rzec, konspiracyjnie. Potem przyszły czasy (1989), kiedy można było porzucić "partyzantkę".

Czasy obecne

Dom Królowej Polski (zakonny) i dom apostolstwa - Edycja Świętego Pawła są i działają, z coraz większym rozmachem, w miejscu, które zakupił ks. Józef A. Łabędź i gdzie przyjeżdża ks. Innocenzo Dante, który nadal chętnie odwiedza "swoje dzieło". A częstochowscy pauliści - zapraszają.