Reklama

Niedziela Małopolska

Diecezja Tarnowska

Władysław – Żołnierz Niezłomny

Był uczestnikiem Ruchu Oporu w Armii Krajowej i Narodowych Sił Zbrojnych. Został zastrzelony przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa.

Niedziela małopolska 9/2021, str. IV

[ TEMATY ]

Tarnów

żołnierze niezłomni

Archiwum Piotra Bukowca

Władysław Bukowiec – jeden z ostatnich Żołnierzy Wyklętych Ziemi Limanowskiej

Władysław Bukowiec – jeden z ostatnich Żołnierzy Wyklętych Ziemi Limanowskiej

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Władysław Bukowiec, ps. „Stal”, którego 100. rocznica urodzin przypada 2 marca, żył w Żmiącej, położonej nieopodal Laskowej, w Beskidzie Wyspowym. Los Władysława może być przykładem bezwzględnej walki, z jaką sowiecka władza wprowadzała na ziemiach polskich swoje prawa po zakończeniu II wojny światowej. – Zastanawiam się do tego czasu, jak to się mogło stać, że bracia Władysław i Kazimierz tak się zaangażowali w walkę z nowym okupantem – przyznaje sołtys Żmiącej Piotr Bukowiec – bratanek zamordowanego przez UB w 1950 r. Władysława i syn Kazimierza. Przypomina, że bracia należeli w czasie okupacji hitlerowskiej do AK i informuje, że inspiratorem powstania antysowieckiej organizacji był Ludwik Zelek.

Oddział Zelka

Reklama

O roli, jaką odegrał Zelek, napisała Małgorzata Bukowiec ze Żmiącej w pracy konkursowej poświęconej tajnej organizacji (nazywanej Wojskiem Generała Andersa). Autorka zanotowała: „Twórcą grupy i dowódcą był Ludwik Zelek, który (...) po wojnie wyjechał do Krakowa i rozpoczął studia na UJ. (...) W Krakowie nawiązał on kontakt z NSZ lub WiN i, przyjeżdżając na niedziele i święta, zaczął tworzyć organizację niepodległościową”. UB śledziło studenta, który przerwał naukę i podjął pracę nauczyciela. Nie zrezygnował jednak z walki o wolną Polskę. W trakcie akcji, przeprowadzonej w domu Jelonka (mieszkaniec Laskowej prowadził agitację prokomunistyczną), Zelek został postrzelony. Zamordowano go, po ciężkim przesłuchaniu z 3 na 4 lutego 1947 r., na posterunku UB w Limanowej, po czym ciało zakopano w rowie. Wykopane potajemnie zwłoki zostały przeniesione na cmentarz w Limanowej.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Po tej tragedii przywódcą grupy został Władysław Bukowiec, który zamieszkał w znajdującej się w lesie ziemiance, gdzie ukrywali się z nim: Kazimierz Augustyn, Stanisław Salabura, Jan Zając, Wincenty Bukowiec i Wideł. UB szukała ich nieustannie. Dziś, gdy nadal próbuje się z żołnierzy walczących z sowiecką władzą zrobić bandytów, warto przytoczyć opinię Małgorzaty Bukowiec, która tak charakteryzuje ukrywających się mężczyzn: „wszyscy członkowie tego oddziału byli bardzo głęboko wierzący, związani z Kościołem katolickim, nosili różańce i okresowo spowiadali się. Ich głównym wrogiem byli komuniści, których uważali za nowych i jeszcze gorszych okupantów, gdyż niszczyli nawet ludzkie sumienia”.

Reklama

Autorka powołuje się w pracy m.in. na relację najmłodszego z braci Bukowców, który został księdzem (śp. ks. Jan Bukowiec był kapłanem przez 60 lat, wybudował kościół w Limanowej-Sowlinach – przyp. red.). To on opowiedział historię, która wydarzyła się w marcu 1950 r., kiedy funkcjonariusze UB otoczyli znajdujący się pod lasem dom, po donosie, że tam ukrywają się poszukiwani. W domu spotkali Stanisława Salaburę i Władysław Bukowca. Autorka konkursowej pracy zapisała: „Na zadane przez nich pytanie, kim są obecni młodzi mężczyźni, gospodyni odparła, że to jej synowie. Ponieważ funkcjonariusze UB nie znali twarzy poszukiwanych, chcieli ich zatrzymać do weryfikacji ich tożsamości. Wtedy Władysław Bukowiec powiedział, że musi przed wyjściem przynieść matce siano dla zwierząt i funkcjonariusze wyrazili na to zgodę i on oddalił się do stodoły, a widząc, że nie jest śledzony, zbiegł do lasu i chcąc pomóc koledze, oddał strzał z pistoletu w powietrze, powodując zamieszanie”. Brawurowa ucieczka Władysława ośmieszyła, ale i rozwścieczyła funkcjonariuszy UB i MO z tego terenu.

Łapanki, aresztowania

Piotr Bukowiec przyznaje, że dla mieszkańców Żmiącej to były bardzo ciężkie czasy. – Tutejsi ludzie dostali od komunistów w łeb – stwierdza dosadnie i dodaje: – Prawie pół Żmiącej siedziało za tych chłopaków, za to, że im sprzyjali, że ich czasem przechowali, że im coś do jedzenia dali. Były łapanki, aresztowania, przetrzymywanie ludzi całymi tygodniami. A wszystko po to, aby dorwać tych chłopaków. Sołtys Żmiącej odnosi się także do kolaborantów. Zauważa: – Byli i tacy, którzy donosili, jak wszędzie. Po wojnie była tu na wsi wielka bieda, a ludzi dużo. Oni często nie mieli za co żyć. To jak tam komu dali parę groszy na piwo czy flaszkę, to się niektórzy na to uchciwili.

Małgorzata Bukowiec napisała: „Rodzina Władysława Bukowca doznała wielu szykan. W ich domu dokonywano licznych, szczegółowych rewizji, w trakcie których funkcjonariusze bili i grozili nieletniemu Janowi, usiłując uzyskać od niego informację o miejscu ukrycia się jego brata Władysława. Doszczętnie kilka razy rujnowano dom oraz wyrzucano całą zawartość stodoły na podwórze. Inwigilowano również całą wieś, wielokrotnie organizując rewizje i kotły, co doprowadzało do dezorganizacji życia”.

Reklama

Działania zmierzające do ujęcia „wrogów” się nasilały. 10 września 1950 r. funkcjonariusze UB i MO z Ujanowic zorganizowali zasadzkę przy bunkrze. – Wujek Władek został śmiertelnie postrzelony serią z automatu w klatkę piersiową – informuje Piotr Bukowiec, któremu historię opowiadał jego ojciec. I kontynuuje: – Funkcjonariusze przybyli do rodzinnego domu mojego ojca i polecili mu, aby pojechał z nimi do lasu po zwłoki Władysława. Z kolei ks. Jan Bukowiec wspominał, że w chwili śmierci Władysław miał w jednej ręce zaciśnięty różaniec, na którym się modlił. Ponoć ostatnie słowa, które miał wypowiedzieć, brzmiały: „Jezus, Maria, Józef – ratuj”.

Pamięć o Wyklętych

Funkcjonariusze zaprezentowali śmierć Władysława Bukowca jako wielki sukces w umacnianiu komunizmu. Nie wydali rodzinie ciała zamordowanego. Nie zgodzili się także na jego pogrzeb, obawiając się patriotycznej manifestacji, do jakiej doszło w 1949 r. na pogrzebie Wincentego Bukowca, kuzyna Władysława. – Po śmierci wujka Władka tatę i jego siostrę Helenę osadzono w najcięższych więzieniach, m.in. na Montelupich w Krakowie, we Wronkach, a także w obozach pracy, a uwolniono ich w 1956 r. – podkreśla sołtys Żmiącej.

Z inicjatywy ks. Jana Bukowca na początku lat 90. XX wieku w miejscu, gdzie znajdował się bunkier, postawiono krzyż upamiętniający śmierć Władysława. Małgorzata Bukowiec, podkreślając zaangażowanie ks. Jana, napisała: „to właśnie w Żmiącej (...) zapoczątkowano obchody święta Żołnierzy Wyklętych, (...) w dniu 12 września 2010 r. odbyła się uroczysta Msza św. w intencji pomordowanych bohaterów podziemia antykomunistycznego oraz przeprowadzony został uroczysty pochówek z ziemią i prochami poległych z rodziny Bukowców”. – Ksiądz Jan chciał jeszcze przed śmiercią zrobić bratu pogrzeb, ale nie udało się odnaleźć ciała wujka Władka – przyznaje Piotr Bukowiec i dodaje, że IPN ma w planach poszukiwanie zwłok zmordowanego przez UB.

2021-02-23 11:33

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Oni ocalili Londyn

Niedziela Plus 46/2024, str. IV

[ TEMATY ]

Tarnów

sanktuarium Zabawa

muzeum‑hangar

Maksymilian Osak

Legendarny samolot Dakota

Legendarny samolot Dakota

W Zabawie k. Tarnowa, tuż obok sanktuarium bł. Karoliny, powstało wyjątkowe muzeum-hangar.

To miejsce upamiętnia wydarzenie z czasów II wojny światowej – przeprowadzoną przez Armię Krajową brawurową akcję Most III, która została przeprowadzona na terenach wówczas okupowanych przez Niemcy. Jej niepowodzenie mogło się skończyć mordem miejscowej ludności przez nazistów, ale finalny sukces pomógł ocalić Wyspy Brytyjskie przed zniszczeniem.
CZYTAJ DALEJ

Zapomniany patron leśników

Niedziela zamojsko-lubaczowska 40/2009

wikipedia.org

św. Jan Gwalbert

św. Jan Gwalbert

Kto jest patronem leśników? Pewien niemal jestem, że mało kto zna właściwą odpowiedź na to pytanie. Zapewne wymieniano by postaci św. Franciszka, św. Huberta. A tymczasem już od ponad pół wieku patronem tym jest św. Jan Gwalbert, o czym - przekonany jestem, nawet wielu leśników nie wie. Bo czy widział ktoś kiedyś w lesie, czy gdziekolwiek indziej jego figurkę, obraz itd.? Szczerze wątpię.

Urodził się w 995 r. (wg innej wersji w 1000 r.) w arystokratycznej rodzinie we Florencji. Podczas wojny między miastami został zabity jego brat Ugo. Zgodnie z panującym wówczas zwyczajem Jan winien pomścić śmierć brata. I rzeczywiście chwycił za miecz i tropił mordercę. Dopadł go przy gospodzie w Wielki Piątek. Ten jednak błagał go o przebaczenie, żałując swego czynu i zaklinając Jana, by go oszczędził. Rozłożył ręce jak Chrystus na krzyżu. Jan opuścił miecz i powiedział: „Idź w pokoju, gdzie chcesz; niech ci Bóg przebaczy i ja ci przebaczam” (według innej wersji wziął go nawet do swego domu w miejsce zabitego brata). Kiedy modlił się w pobliskim kościółku przemówił do niego Chrystus słowami: „Ponieważ przebaczyłeś swojemu wrogowi, pójdź za Mną”. Mimo protestów rodziny, zwłaszcza swojego ojca, wstąpił do klasztoru benedyktynów. Nie zagrzał tu jednak długo miejsca. Podjął walkę z symonią, co nie spodobało się jego przełożonym. Wystąpił z klasztoru i usunął się na ubocze. Osiadł w lasach w Vallombrosa (Vallis Umbrosae - Cienista Dolina) zbudował tam klasztor i założył zakon, którego członkowie są nazywani wallombrozjanami. Mnisi ci, wierni przesłaniu „ora et labora”, żyli bardzo skromnie, modląc się i sadząc las. Poznawali prawa rządzące życiem lasu, troszczyli się o drzewa, ptaki i zwierzęta leśne. Las dla św. Jana Gwalberta był przebogatą księgą, rozczytywał się w niej, w każdym drzewie, zwierzęciu, ptaku, roślinie widział ukrytą mądrość Boga Stwórcy i Jego dobroć. Jan Gwalbert zmarł 12 lipca 1073 r. w Passigniano pod Florencją. Kanonizowany został w 1193 r. przez papieża Celestyna III, a w 1951 r. ogłoszony przez papieża Piusa XII patronem ludzi lasu. Historia nadała mu także tytuł „bohater przebaczenia” ze względu na wielkie miłosierdzie, jakim się wykazał. Założony przez niego zakon istnieje do dzisiaj. Według jego zasad żyje około 100 zakonników w ośmiu klasztorach we Włoszech, Brazylii oraz Indiach. Jana Paweł II przypominał postać Jana Gwalberta. W 1987 r. w Dolomitach odprawił Mszę św. dla leśników przed kościółkiem Matki Bożej Śnieżnej. Mówił wówczas: „Jan Gwalbert (...) wraz ze swymi współbraćmi poświęcił się w leśnym zaciszu Apeninów Toskańskich modlitwie i sadzeniu lasów. Oddając się tej pracy, uczniowie św. Jana Gwalberta poznawali prawa rządzące życiem i wzrostem lasu. W czasach, kiedy nie istniała jeszcze żadna norma dotycząca leśnictwa, zakonnicy z Vallombrosa, pracując cierpliwie i wytrwale, odnajdywali właściwe metody pomnażania leśnych bogactw”. Papież Polak wspominał św. Jana także w 1999 r. przy okazji obchodów 1000-lecia urodzin świętego. Mimo to jego postać zdaje się nie być powszechnie znana. Warto to zmienić. Emerytowany profesor Uniwersytetu Przyrodniczego im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, leśnik i autor wspaniałych książek na temat kulturotwórczej roli lasu, Jerzy Wiśniewski, od wielu już lat apeluje i do leśników i do Episkopatu o godne uczczenie tego właściwego patrona ludzi lasu. Solidaryzując się z apelem zacnego profesora przytoczę jego słowa: „Warto by na rozstajach dróg, w rodzimych borach i lasach stawiano nie tylko kapliczki poświęcone patronowi myśliwych, ale także nieznanemu patronowi leśników. Będą to miejsca należnego kultu, a także podziękowania za pracę w lesie, który jest boskim dziełem stworzenia. A kiedy nadejdą ciemne chmury związane z pracą codzienną, reorganizacjami, bezrobociem, będzie można zawsze prosić o pomoc i wsparcie św. Jana Gwalberta, któremu losy leśników nie są obce”.
CZYTAJ DALEJ

Rzym: w Bazylice św. Pawła za Murami powstaje wizerunek Leona XIV

2025-07-10 17:45

[ TEMATY ]

wizerunek

Bazylika św. Pawła za Murami

Papież Leon XIV

@Vatican Media

Papież Leon XIV w bazylice św. Pawła za Murami

Papież Leon XIV w bazylice św. Pawła za Murami

Rozpoczęły się prace przy mozaice, która będzie przedstawiać Ojca Świętego Leona XIV w Bazylice św. Pawła za Murami. Wkrótce wizerunek 267. papieża zostanie umieszczony na ścianie bazyliki. To tradycja sięgająca XIX wieku.

W Bazylice św. Pawła za Murami trwają prace związane z umieszczeniem mozaiki, przedstawiającej wizerunek Leona XIV. Choć wizerunek Papieża jeszcze nie jest widoczna, nisza jest już podświetlona na złoto, na znak, że tron Piotrowy jest zajęty przez obecnie urzędującego Biskupa Rzymu. Przypomnijmy, że 21 kwietnia, po śmierci papieża Franciszka, zgaszono światło oświetlające niszę z papieskim portretem, co było symbolicznym gestem żałoby.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję