Reklama

Niedziela Przemyska

Wdzięczni Bożej Opatrzności

Jezuici w blasku cudownego obrazu Matki Bożej Miłosierdzia świętują jubileusz 200-lecia obecności w Starej Wsi.

Niedziela przemyska 28/2021, str. IV-V

[ TEMATY ]

jubileusz

Wojciech Mrozek

Zespół klasztorny w Nowej Wsi to jedno z najważniejszych sanktuariów maryjnych nie tylko Polski, ale i tej części Europy

Zespół klasztorny w Nowej Wsi to jedno z najważniejszych sanktuariów maryjnych nie tylko Polski, ale i tej części Europy

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W wielowiekową historię Starej Wsi na Podkarpaciu wpisuje się kolegium Towarzystwa Jezusowego, założonego przez św. Ignacego Loyolę w 1540 r. Zakon, zniesiony przez papieża Klemensa XIV w 1773 r., przetrwał pod zaborem rosyjskim. Część jezuitów pozostała na Białej Rusi, doczekała się wskrzeszenia zakonu przez papieża Piusa VII w 1814 r. Usunięci stamtąd w 1821 r. przez cara, przybyli częściowo na teren Galicji. Biskup przemyski Antoni Gołaszewski, dawny uczeń szkół jezuickich, widząc wielkie potrzeby katolików i brak duchowieństwa w swojej diecezji, uzyskał na dworze wiedeńskim zgodę na objęcie popaulińskiego klasztoru przez jezuitów w Starej Wsi. Komisja rządowa i biskupia 17 grudnia 1821 r. przekazała nowym spadkobiercom kościół i zabudowania; a ostatniego dnia roku otwarto kolegium, a w następnym roku nowicjat.

Promienie łaski

Reklama

Kilkunastu jezuitów starowiejskich pracowało przejściowo w pozbawionych duszpasterzy parafiach i przy kościołach nieparafialnych. Przez uroczyste odpusty promieniowała Stara Wieś na całą okolicę, a nawet na Słowację, skąd od dawna przybywały pielgrzymki. Prócz pracy parafialnej i wychowawczej nad młodzieżą zakonną jezuici oddawali się z gorliwością pracy misyjnej i rekolekcyjnej po parafiach. Wielkie ożywienie życia religijnego w diecezji przemyskiej, jakiemu patronowali jezuici starowiejscy, przypada na lata 70. XIX wieku. Zakonnicy prowadzili rekolekcje dla kleru, inteligencji i szlachty, misje ludowe, a w klasztorze Sióstr Służebniczek podobne rekolekcje prowadziły siostry dla pań.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Korony dla Maryi

Punktem kulminacyjnym ożywionej działalności duszpasterskiej była koronacja cudownego obrazu Matki Bożej Miłosierdzia w Starej Wsi – zwanej Ozdobą Pogórza – 8 września 1877 r., której dokonał nuncjusz papieski z Wiednia, Ludwik Jacobini. Koronacja zgromadziła liczne rzesze wiernych z różnych narodów i wszystkich obrządków – zarówno Polaków z trzech zaborów, jak Słowaków, Węgrów, łacinników i Ormian. W 22 lata po koronacji, na uczczenie 500. rocznicy zjawienia się obrazu Matki Najświętszej (1399 – 1899), upamiętniono to wydarzenie wielką uroczystością. W czasie pontyfikalnej Sumy 8 września 1899 r., sprawowanej przez bp. Józefa Sebastiana Pelczara na placu kościelnym, kazanie wygłosił ks. kan. Karol Fischer z Przemyśla. Korony Jezusowi i Maryi nałożył bp Pelczar. Polecił on Matce Najświętszej cały naród będący w niewoli.

Służba Bogu i Ojczyźnie

Reklama

W latach 80. i 90. XIX wieku w kościele starowiejskim rozwijano nowe formy duszpasterstwa – zainicjowano nabożeństwa różańcowe, organizowano nowe bractwa i stowarzyszenia religijne: Kongregację Mariańską Panów, Kongregację Pań „Dzieci Maryi”, Arcybractwo Różańca Świętego, Kongregację Świętej Rodziny, Kongregację Mariańską Nauczycieli, Kongregację Młodzieży. Stara Wieś była miejscem religijnych, kulturalnych i społecznych spotkań różnych warstw w oparciu o wartości katolickie. Jezuici starowiejskiego kolegium starali się służyć wspólnej spawie: Bogu i Ojczyźnie.

Jezuicka perła Podkarpacia

Zespół klasztorny w Starej Wsi jest jednym z najpiękniejszych i najważniejszych sanktuariów maryjnych nie tylko Polski, ale i tej części Europy, skupiając „od zawsze” wokół siebie Polaków, Rusinów, Węgrów i Słowaków. Tutejsza późnobarokowa bazylika stanowi najznakomitszy przykład architektury sakralnej epoki saskiej na terenie Podkarpacia. Świątynia w swojej zewnętrznej formie przywodzi na myśl powstały w tym samym okresie kościół św. Michała na Skałce w Krakowie. Także wystrój wnętrza nawiązuje do krakowskiej świątyni, ale dodatkowo poprzez formę ołtarza głównego również do wnętrza Bazyliki Jasnogórskiej.

Cudowny wizerunek

Korzenie sanktuarium sięgają XVI wieku i ściśle związane są z pojawieniem się w Starej Wsi cudownego obrazu Zaśnięcia i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Nie znamy z imienia twórcy tego dzieła. Historycy sztuki skłaniają się do wniosku, że powstał on w Krakowie przed 1525 r., jako środkowa część nieistniejącego już tryptyku. Istnieje duże podobieństwo kompozycji obrazu starowiejskiego do sceny zaśnięcia w ołtarzu Wita Stwosza z kościoła Mariackiego w Krakowie.

Reklama

Dzisiejszą świątynię poprzedziły dwa drewniane kościoły, które na przestrzeni wieków stanowiły cel rozlicznych pielgrzymek zmierzających do cudownego wizerunku nie tylko z ziem Rzeczypospolitej. Powszechnie wierzono, że obraz w cudowny sposób został przeniesiony w średniowieczu z Homonny na Słowacji (ówczesne Królestwo Węgier) do Starej Wsi.

Ogromne znaczenie miało to sanktuarium dla o. Beyzyma, misjonarza na Madagaskarze, sługi Bożego Wojciecha Marii Baudissa, Włodzimierza Ledóchowskiego, generała zakonu, św. Brata Alberta Chmielowskiego, św. Józefa Sebastiana Pelczara, prymasa kard. Stefana Wyszyńskiego i kard. Karola Wojtyły, który odbył do Starej Wsi ostatnią swoją podróż jako metropolita krakowski przed wyborem na papieża.

W 1927 r. obchodzono uroczyście 50-lecie koronacji obrazu. Z tej okazji kościół starowiejski otrzymał tytuł bazyliki mniejszej. W uroczystościach wzięło udział ok. 100 tys. wiernych. W latach okupacji niemieckiej aktywność jezuitów starowiejskich niewiele zmalała. Działał nowicjat dla obu prowincji polskich. Pod kierunkiem o. Stefana Weidla nauczyciele z byłego gimnazjum jezuitów w Chyrowie prowadzili tajne komplety. Ożywiona była praca charytatywna, wysyłano paczki żywnościowe do obozów koncentracyjnych. W tzw. willi starowiejskiej w lesie kontynuowano studia teologiczne. Istniał też punkt Rady Głównej Opiekuńczej, roztaczającej opiekę nad ludnością wysiedloną z ziem wcielonych do III Rzeszy.

W Polsce powojennej starano się podtrzymywać wszystkie formy tradycyjnego duszpasterstwa. 6 grudnia 1968 r. w niewyjaśnionych okolicznościach spłonął koronowany w 1877 r. łaskami słynący obraz Matki Bożej Miłosierdzia. Kult jednak nie osłabł, a nawet się ożywił. Nową kopię obrazu wykonała w latach 1970-72 artysta-konserwator z Krakowa Maria Niedzielska. 10 września 1972 r. kard. Stefan Wyszyński za zgodą Stolicy Apostolskiej dokonał koronacji nowego obrazu koronami z 1877 r. ocalałymi z pożaru. Koronacji górnej części obrazu dokonał bp Ignacy Tokarczuk.

Przeszłość i teraźniejszość

Kolegium starowiejskie stanowi dogodne miejsce dla spotkań dekanalnych lub rekolekcyjnych dla kapłanów archidiecezji. W budynku przeznaczonym pierwotnie dla pielgrzymów znalazło miejsce Zgromadzenie Sióstr Matki Bożej Wielkiego Zawierzenia założone przez jezuitę o. Bronisława Mokrzyckiego. Przez prawie 30 lat do 2017 r. siostry prowadziły tutaj ognisko rekolekcyjne. Obecnie budynek służy działalności rekolekcyjnej pod kierownictwem jezuitów. Na obszernym terenie należącym do klasztoru powstał piękny Ogród Biblijny, miejsce atrakcyjne dla zwiedzających, a także do medytacji i wypoczynku dla rekolektantów. W Starej Wsi działa także Muzeum Towarzystwa Jezusowego Prowincji Polski Południowej, należące do najchętniej odwiedzanych muzeów Podkarpacia.

2021-07-07 11:38

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

To jest wyjątkowe miejsce

Niedziela małopolska 35/2020, str. IV

[ TEMATY ]

jubileusz

bp Andrzej Jeż

Tarnów

Maria Fortuna-Sudor

Delegacja ze Żmiącej dziękuje bp. Jeżowi za wspólną modlitwę

Delegacja ze Żmiącej dziękuje bp. Jeżowi za wspólną modlitwę

– Umiłowanie Boga, wiara i kultywowana w rodzinach pobożność były siłą waszych przodków – powiedział ordynariusz diecezji tarnowskiej bp Andrzej Jeż w homilii do zebranych na jubileuszu 650-lecia lokacji Żmiącej.

Położona w Beskidzie Wyspowym Żmiąca to jedna z najlepiej opisanych polskich wsi. Pierwsza wzmianka pochodzi z 1370 r. Jan Długosz wymienia wieś w dziele Liber Beneficiorum. Kolejne wieki to rozwój miejscowości. W broszurze, wydanej z okazji jubileuszu, czytamy, że w 1581 r. wieś zamieszkiwało 15 rodzin, a w 1847 r. – było tu już 109 domów z odrębnymi rodzinami. Warto dodać, że naukowcy uważają, iż nowoczesna polska socjologia wsi rozpoczyna się w 1903 r. , kiedy ukazała się pierwsza monografia wsi polskiej pt. Żmiąca, wieś powiatu limanowskiego. Stosunki gospodarcze i społeczne, napisana przez prof. Franciszka Bujaka.
CZYTAJ DALEJ

Papież: godność każdego człowieka musi być szanowana

2025-07-23 10:08

[ TEMATY ]

Papież Leon XIV

Vatican Media

Przed opuszczeniem Castel Gandolfo, wieczorem 22 lipca, Leon XIV zatrzymał się, by porozmawiać z kilkoma dziennikarzami oczekującymi na jego wyjście, odpowiadając na pytania dotyczące spraw międzynarodowych. „Głos Kościoła nadal ma znaczenie, kontynuujmy promocję pokoju” - wskazał Ojciec Święty.

„Trzeba zachęcać wszystkich do złożenia broni, porzucenia również całego handlu, który kryje się za każdą wojną” - podkreślił Papież, opuszczając wczoraj wieczorem Villa Barberini w Castel Gandolfo po 16 dniach pobytu, aby powrócić do Watykanu. Ojciec Święty, który powrócił krótko przed godziną 21, zatrzymał się przy dziennikarzach oczekujących na jego odjazd i odpowiedział na pytania dotyczące sytuacji międzynarodowej oraz sytuacji w Gazie. Zapytany o możliwość udania się do miejsc cierpienia, np. do Strefy Gazy, Leon XIV wyjaśnił, że jest wiele miejsc, do których osobiście chciałby „się udać, ale to niekoniecznie jest sposobem na znalezienie odpowiedzi”.
CZYTAJ DALEJ

Poznań: pensjonariusz DPS-u zaatakował nożem pracownicę ośrodka

2025-07-23 15:32

[ TEMATY ]

DPS

pixabay.com

72-letni pensjonariusz jednego z DPS-ów w Poznaniu w środę około południa zaatakował nożem pracownicę tego ośrodka. Mężczyznę zatrzymała policja.

W środę około godz. 12.00 policjanci otrzymali zgłoszenie o zdarzeniu przed DPS-em na ul. Ugory w Poznaniu – poinformował oficer prasowy KMP w Poznaniu podkomisarz Łukasz Paterski.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję