Reklama

Niedziela Łódzka

Szedł tam, gdzie brakowało kapłanów

O kapelanie Powstania Warszawskiego, człowieku wielkiej wiary i miłości, która uratowała życie wielu żołnierzom i mieszkańcom Warszawy, z ks. Ryszardem Stankiem, proboszczem parafii św. Maksymiliana w Pabianicach, rozmawia ks. Paweł Gabara.

Niedziela łódzka 31/2022, str. I-II

[ TEMATY ]

wywiad

Ks. Paweł Gabara/Niedziela

Ks. Ryszard Stanek

Ks. Ryszard Stanek

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Ks. Paweł Gabara: Wyjaśnijmy naszym czytelnikom, jaka jest relacja rodzinna między bł. ks. Józefem Stankiem a ks. Ryszardem Stankiem?

Ks. Ryszard Stanek: Jest to jedno z najczęściej zadawanych mi pytań. Błogosławiony ks. Józef był rodzonym bratem mojego dziadka Dominika i pochodził, podobnie jak i ja, z Łapszy Niżnych znajdujących się na Spiszu. Nie mogę nie wspomnieć, że mój dziadek w czasie okupacji był kurierem, który pomagał przedostawać się z Polski na Słowację i dalej na Rumunię.

Jak to się stało, że Józef Stanek wstąpił do Zgromadzenia Księży Pallotynów?

Kiedy Józef był małym dzieckiem, stracił rodziców i dziadków, a opiekę nad nim i jego siedmiorgiem rodzeństwa przejęła jego najstarsza siostra Stefania. Kiedy Józef skończył szkołę podstawową, a widać było, że jest człowiekiem zdolnym, opiekująca się nim siostra podjęła decyzję, że będzie kontynuował naukę w gimnazjum w Wadowicach, które prowadzili księża pallotyni. Po szkole wstąpił do zgromadzenia i rozpoczął naukę w Wyższym Seminarium Duchownym w Ołtarzewie pod Warszawą. Tam zastał go wybuch II wojny światowej. Studia ukończył w 1941 r., przyjmując 7 kwietnia w katedrze warszawskiej święcenia kapłańskie.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Czy udało mu się w rodzinnych Łapszach Niżnych odprawić prymicyjną Mszę św.?

Mimo wielu trudności udało się ks. Józefowi w kościele parafialnym odprawić pierwszą liturgię, ale była ona wyjątkowo skromna, jak na możliwości górali. Takie to były czasy.

Gdzie bł. ks. Józef pracował po święceniach kapłańskich?

W tamtym czasie księża pallotyni w Warszawie prowadzili kilka parafii, gdzie oprócz sprawowanej liturgii, wspierali terroryzowane przez Niemców społeczeństwo miasta. Ksiądz Józef, decyzją swoich przełożonych, został skierowany na studia z socjologii, które odbywały się na tajnie działającym Uniwersytecie Warszawskim.

Czy ta konspiracyjna nauka wpłynęła również na to, że bł. ks. Józef zaangażował się w działalność Armii Krajowej?

Zapewne również, ale należy wspomnieć, że ks. Józef wielokrotnie przekraczał granicę między Generalną Gubernią a Słowacją, by zachęcać młodych ludzi ze Spiszu do włączenia się w walkę z niemieckim okupantem. Jestem przekonany, że miłość do Boga i ojczyzny wyniósł z domu rodzinnego, dlatego że jego rodzice doświadczyli niewoli, ale też i czasu walki o niepodległość Polski w 1920 r. Wiemy, że w szeregach Armii Krajowej został zaprzysiężony pod pseudonimem „Rudy” i oddelegowany do batalionu „Kryska” na Czerniakowie.

Reklama

Nadszedł długo wyczekiwany dzień – 1 sierpnia 1944 r., a wraz z nim godzina „W” – godzina Powstania Warszawskiego. Co w tym czasie robił ks. Józef Staniek?

Z opowiadań kolegów ks. Józefa wiemy, że godzina „W” zastała go w drodze do Warszawy, to znaczy, że nie zdążył dojechać do miejsca swojego zgrupowania. Warto dodać, że księża w tamtym czasie nie poruszali się w sutannach, bo za to groziło aresztowanie i wywóz do obozu koncentracyjnego. Ksiądz Józef dotarł do klasztoru Sióstr Rodziny Maryi przy ul. Hożej, gdzie otrzymał od późniejszego bp. Edwarda Materskiego jego sutannę i stułę, i gdzie sprawował wśród powstańców i ludności cywilnej posługę duszpasterską – odprawiał Mszę św., spowiadał i udzielał sakramentów. W czasie Powstania Warszawskiego służył również jako kapelan liniowy, czyli był na pierwszej linii walki z niemieckim okupantem. Jak wspominają bohaterscy powstańcy, nie raz widzieli księdza „Rudego”, jak na plecach wynosił rannych żołnierzy AK i jak z wielkim pietyzmem uczestniczył w akcjach ratunkowych, rękami odkopując przywalonych bombardowaniem mieszkańców Warszawy.

23 września to tragiczny dzień, w którym ks. Józef Stanek został bestialsko zamordowany przez Niemców.

Dokładnie tak. Dzień wcześniej zostały ustalone z Niemcami warunki poddania się żołnierzy walczących na Czerniakowie. W delegacji rozejmowej uczestniczył również ks. Józef i to on zmotywował powstańców, by zdjęli symbole żołnierskie, ponieważ nie ufał Niemcom, którzy brutalnie obchodzili się z bohaterskimi powstańcami – bili ich, rabowali, gwałcili oraz zabijali bez sądu. Podobnie postąpili z ks. Józefem. Upokorzonego i wyśmianego, bez wyroku powiesili na kapłańskiej stule na oczach zgromadzonych powstańców i mieszkańców Warszawy.

Jak odnaleziono ciało bł. ks. Józefa ps. Rudy?

Warszawski Czerniaków, po Powstaniu Warszawskim i barbarzyństwie Niemców, był jednym wielkim cmentarzyskiem. Ksiądz Józef został pochowany w zbiorowej mogile na trenie fabryki znajdującej się przy ul. Solec. W 1946 r. dokonano ekshumacji i ciała powstańców przeniesiono na Powązki. Księdza Józefa rozpoznano po sutannie, w której był pochowany.

Czy w waszej rodzinie jest obecny kult bł. ks. Józefa Stanka?

Mieć błogosławionego w rodzinie to zobowiązanie, którego wszyscy się uczymy. Najbliżsi członkowie rodziny mają w swoich domach relikwie ks. Józefa i widzę, że sami stajemy się propagatorami jego świętości. Ja sam, jako kapłan, staram się codziennie realizować to, co mój stryj ukazał w postawie swojego męczeństwa, a źródłem tego jest życie Ewangelią.

2022-07-26 14:40

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Mój największy sukces

Niedziela Ogólnopolska 34/2023, str. 26-27

[ TEMATY ]

wywiad

Karol Porwich/Niedziela

Igor Gielniak

Igor Gielniak

Igor Gielniak jest dziś specjalistą ds. zarządzania kryzysowego w firmach. Napisał też rekolekcje dla biznesmenów. Teraz głosi je razem z kapłanami w całej Polsce.

Marian Florek: Jako młody człowiek przeżył Pan nawrócenie... Igor Gielniak: Byłem wychowany w rodzinie, która miała korzenie katolickie. Ojciec jako ministrant biegał w Gdyni do jezuitów na Górkę, by punktualnie o godz. 6 uruchomić dzwony. Tam moi rodzice wzięli ślub katolicki, ale potem odsunęli się od Kościoła; starszy brat został jeszcze ochrzczony, a ja już nie. W wieku 18 lat planowałem, że będę mistrzem Polski w żeglarstwie regatowym w klasie 420. Niestety, mój załogant złamał nogę. W następnym roku zachorowałem na żółtaczkę... (śmiech). Pamiętam ten dzień. Było to po dwóch przegranych sezonach żeglarskich. Wstałem rano i usiadłem przy dużym oknie z widokiem na kolegium Jezuitów. Zapytałem siebie: jak teraz będzie wyglądało moje życie? Miałem plany: ożenię się, będę miał dwójkę dzieci, dom, zostanę mistrzem świata w żeglarstwie. I co dalej? Umrzesz. Pamiętam jak dziś to mocne przeżycie. Taki czarny ekran telewizora. Poczułem strach, bezsens, lęk i ból istnienia. Tego, co widziałem, nie można było nawet nazwać, bo jak człowiek powie: „nic”, to ma to jakieś znaczenie, ale to, co ja widziałem, to nie było nic, to po prostu było... ssanie w sercu. Autentycznie czułem ból istnienia.
CZYTAJ DALEJ

Matka Afryki

Niedziela Ogólnopolska 27/2021, str. VIII

[ TEMATY ]

bł. Maria Teresa Ledóchowska

pl.wikipedia.org

Bł. Maria Teresa Ledóchowska

Bł. Maria Teresa Ledóchowska

Patronka dzieł misyjnych w Polsce – bł. Maria Teresa Ledóchowska była starszą siostrą św. Urszuli.

Należała do wielkiej i znanej rodziny Ledóchowskich. Do 20. roku życia mieszkała w Austrii, w Loosdorf i St. Pölten. W 1883 r. Ledóchowscy przenieśli się z Austrii na stałe do Polski, do Lipnicy Murowanej k. Bochni.
CZYTAJ DALEJ

Polskie ślady w Rzymie. Pomnik Kopernika przypomina o naszej tożsamości

2025-07-06 10:08

[ TEMATY ]

Rzym

polskie ślady

pomnik Kopernika

Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA

Pomnik Mikołaja Kopernika

Pomnik Mikołaja Kopernika

Wśród rzymskich zaułków, w cieniu barokowych fasad i marmurowych kolumn, kryje się rzeźba, która zaskakuje nawet doświadczonych podróżników. To postać Mikołaja Kopernika – wybitnego polskiego astronoma – dłuta Tomasza Oskara Sosnowskiego, ustawiona na dziedzińcu Domu Generalnego Zgromadzenia Zmartwychwstania Pańskiego. Dla wielu to nieoczywisty, ale głęboko symboliczny ślad polskiej obecności w sercu Wiecznego Miasta.

Kopernik w marmurze, w centrum Rzymu
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję