Anna Wyszyńska: Jakie są podstawowe zalecenia, których powinni przestrzegać pacjenci z cukrzucą?
Alicja Szewczyk: Cukrzyca to choroba przewlekła, jej skutki mogą uszkodzić różne narządy. Pacjent może te skutki ograniczyć, jeżeli będzie systematycznie kontrolował przebieg choroby. Pierwsze zalecenie chciałabym zaproponować nie diabetykom, ale wszystkim osobom, które dawno nie kontrolowały poziomu glikemii. Każda osoba po 45. roku życia powinna raz na 2 lata sprawdzić ten poziom w laboratorium. Badanie jest konieczne zwłaszcza wtedy, gdy odczuwamy takie objawy jak: suchość w jamie ustnej, wzmożone pragnienie, częste oddawanie moczu, permanentne zmęczenie. Norma dla osoby dorosłej wynosi na czczo 70-99 mg/dl. Przy innym wyniku badania trzeba skonsultować się z lekarzem, aby ocenił sytuację. Jeżeli lekarz stwierdzi chorobę, to powie też, czy jest to cukrzyca typu 1 czy typu 2. Wyjaśniając najprościej – cukrzyca typu 1 wiąże się z podawaniem insuliny już od momentu jej stwierdzenia. W cukrzycy typu 2 stosowane są leki doustne, ale jeszcze przed ich włączeniem można zastosować leczenie behawioralne, czyli takie, które polega na zmianie stylu życia, odpowiednim odżywianiu i zwiększeniu aktywności fizycznej.
Czy dieta diabetyka jest skomplikowana?
Trzeba przede wszystkim przestrzegać regularności posiłków. Możemy się zdecydować na cztery lub pięć posiłków, ale w jednakowych odstępach czasu. Jeżeli jesteśmy głodni, to między posiłkami możemy zjeść jakieś warzywo lub napić się wody. W tej diecie rezygnujemy z cukrów prostych, dlatego np. owoce, które je zawierają, nie powinny być przekąską między posiłkami. Dietę i produkty, które należy spożywać, oraz produkty, które należy ograniczyć lub wyeliminować, wskażą pielęgniarka diabetologiczna albo dietetyk. Podstawą diety są produkty mające niski indeks glikemiczny i produkty zawierające błonnik, który powoduje m.in., że składniki pokarmowe, takie jak białka, tłuszcze i węglowodany, wchłaniają się wolniej i nie dochodzi do gwałtownego i niekorzystnego dla chorego podwyższenia poziomu glukozy we krwi. Dlatego warto do każdego posiłku włączać cenne źródło błonnika, którym są warzywa, np. wzbogacić kanapkę liściem sałaty czy ogórkiem.
Czy każdy diabetyk powinien mieć glukometr?
Regularne mierzenie stężenia glukozy we krwi jest u diabetyka tak samo ważne jak pomiar ciśnienia tętniczego u osoby chorującej na nadciśnienie. Mierząc stężenie glukozy, sprawdzamy, jak się on zmienia pod wpływem diety, aktywności fizycznej i przyjmowanych przez pacjenta leków. Diabetyk powinien być także zaopatrzony w wagę kuchenną, która pozwala stosować tzw. wymienniki węglowodanowe. Ponieważ są gotowe tablice takich wymienników, pacjent zaopatrzony w wagę łatwo może obliczyć, ile węglowodanów zawiera porcja jego posiłku. Ważne jest też, by chorzy dbali o to, aby zawsze mieć przy sobie jakiś produkt jako pierwszą pomoc, gdy cukier spada, np. glukozę w tabletkach czy kanapkę, aby nie dopuścić do zasłabnięcia. Rad dla diabetyków jest więcej, ale jedną z najważniejszych jest, by mimo choroby cieszyć się życiem. Jeżeli dobrze „zaopiekujemy się” naszą cukrzycą, będziemy ją systematycznie kontrolować, nie stanie się to trudne.
