Celem Kongresu jest pierwsze w historii spotkanie młodzieży mającej polskie korzenie z całego świata. Kongres będzie miał charakter formacyjno-warsztatowy. Wypełnią go prelekcje na temat problemów, osiągnięć i wyzwań dotyczących polonijnej młodzieży i gromadzących ją duszpasterstw oraz ośrodków polskiej kultury.

Do Warszawy przyjedzie młodzież z większości krajów b. ZSRR, w tym z Ukrainy, Białorusi, Kazachstanu, Rosji i państw Azji Środkowej, ale także z Rumunii czy Węgier. 90 proc. kosztów jej przyjazdu i uczestnictwa w Kongresie młodych ze Wschodu pokryje m.in. Senat RP (do którego należy opieka nad Polakami zagranicą) i Zespół Pomocy Kościołowi na Wschodzie.

Ważnym momentem spotkania będą prezentacje inicjatyw duszpasterstwa młodzieżowego w Polsce i zagranicą wraz z osobistymi świadectwami samych uczestników. Prace w grupach oraz warsztaty pozwolą na wymianę doświadczeń w różnych krajach.

Wydarzenie ma stworzyć przestrzeń do współpracy młodzieżowych środowisk polonijnych oraz do wymiany doświadczeń duszpasterskich. – Tej wymianie towarzyszyć będą wnioski, które posłużą zdynamizowaniu młodzieży oraz samego duszpasterstwa w ośrodkach polonijnych – wyjaśnia bp Wiesław Lechowicz, przewodniczący Komisji Episkopatu ds. Polonii i Polaków za granicą.

„Chcemy ten Kongres pozostawić w rękach młodych ludzi, by to oni zabierali na nim głos. Oni będą mówić, słuchać, dyskutować i zastanawiać się nad przyszłością. Mam nadzieję, że owocem tego Kongresu będzie większe zaangażowanie młodych w polonijnych ośrodkach duszpasterskich, a korzyść z tego spotkania będą mieli zarówno młodzi, jak i starzy” – dodaje bp Lechowicz.

Każdemu dniu polonijnego spotkania towarzyszyć będą patroni – 18 lipca św. Stanisław Kostka, 19 lipca – bł. Karolina Kózkówna, a 20 lipca – św. Jan Paweł II.

Codziennie uczestnicy zgromadzą się na uroczystej Mszy św., którą w kościele pw. bł. Edwarda Detkensa na Bielanach celebrować będą kolejno metropolita warszawski kard. Kazimierz Nycz, przewodniczący Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki, prymas Polski abp Wojciech Polak i bp Wiesław Lechowicz, przewodniczący Komisji Episkopatu ds. Polonii i Polaków za granicą.

Do udziału w Kongresie oprócz samej młodzieży zaproszeni są także duszpasterze ze wszystkich ośrodków polonijnych na całym świecie. W wydarzeniu weźmie udział 350 młodych w wieku 18-35 lat, zarówno z Europy Zachodniej, jak i Wschodu oraz spoza Starego Kontynentu.

Przyjazd młodzieży ze Wschodu na Światowe będzie możliwy m.in. dzięki wsparciu w ramach akcji „Bilet dla brata” organizowanej przed Światowymi Dniami Młodzieży. Zebrano w niej 1,5 mln zł, co zdaniem ks. Leszka Kryży, dyrektora Biura Zespołu Pomocy Kościołowi na Wschodzie, na razie pozwoli na ugoszczenie połowy (2,6 tys. z 5 tys.) młodych, którzy zarejestrowali chęć swojego przyjazdu do Polski.

Młodzież uczestnicząca w Kongresie będzie zarejestrowana jako grupa biorąca udział w Dniach w Diecezjach, w ramach archidiecezji warszawskiej. Po zakończeniu Kongresu weźmie udział najpierw w Dniach w Diecezjach, a potem w wydarzeniach centralnych Światowych Dni Młodzieży w Krakowie.

Bp Lechowicz wyraził nadzieję, że owocem Kongresu Młodzieży Polonijnej będzie m.in. organizacja w przyszłym roku polonijnych kongresów nowej ewangelizacji oraz być może prace nad stowarzyszeniem środowisk polskiej młodzieży zagranicą w organizację funkcjonującą podobnie jak krajowe Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży.

Poza granicami Polski żyje blisko 20 mln ludzi o polskich korzeniach. Wśród nich w ok. 1,5 tys. ośrodkach polonijnych pracuje ok. 2 tys. duszpasterzy. – Księża nie są w stanie podołać oczekiwaniom i potrzebom religijnym Polaków, potrzeba więc współpracowników i liczymy, że znajdzie się wśród nich młodzież – dodał.

Duszpasterstwo polonijne – jak wskazał przewodniczący Komisji Episkopatu ds. Polonii i Polaków za granicą – funkcjonuje na kilku płaszczyznach zaangażowania. Pierwszym jest wsparcie liturgiczne, czyli pomoc w organizacji Mszy św. i nabożeństw. Kolejnym jest pomoc w edukacji i katechizacji w polskich parafiach i katolickich szkołach. To także zaangażowanie w życie kulturalne, w tym promowanie i utrzymywanie polskiej tradycji. Jeszcze inną aktywnością jest sport oraz wolontariat i praca charytatywna.