Reklama

Niezwykłe świątynie archidiecezji wrocławskiej

Kościół wielkiego mistyka

Niedziela legnicka 4/2004

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Zasłynął z tego, że pochowano w nim wielkiego mistyka Angelusa Silesiusa, którego poezja wpłynęła na twórczość m.in. wielkiego polskiego wieszcza Adama Mickiewicza. Początkowo pełnił funkcję kaplicy lewobrzeżnego zamku książęcego, który stał mniej więcej w tym miejscu, gdzie wznosi się obecnie gmach główny Uniwersytetu Wrocławskiego. Potem służył rycerzom-szpitalnikom, by w końcu stać się kościołem gimnazjalnym. Od początku nosi wezwanie św. Macieja.
Jego początki sięgają 1212 r. Szpitalnicy-krzyżowcy dostali go od wdowy po ks. Henryku Pobożnym, księżnej Anny. Wraz z nim otrzymali szpital św. Elżbiety, który księżna uposażyła bogato w 1253 r. Dorzucili się też synowie. A wszystko to w intencji „sławnej pamięci ojca naszego, nigdyś księcia Śląska”. Dokument fundacyjny wymienia wyraźnie też kościół św. Macieja, co świadczy, że stał się ostatecznie własnością krzyżowców.
Gdy wrocławscy rajcy opowiedzieli się po stronie protestantów, dla zakonników nastały ciężkie czasy. Gdy mistrz krzyżowców zagrał w 1800 r. na loterii, żeby zarobić na odnowienie ołtarzy w kościele św. Macieja, przegrał. Dziesięć lat później kierowany przez niego klasztor przestał istnieć w ramach sekularyzacji przeprowadzonej przez władze pruskie.
W 1819 r. kościół św. Macieja zaczął służyć jezuickiemu gimnazjum św. Macieja, które mieściło się w byłym klasztorze krzyżowców - obecnym gmachu „Ossolineum”. A była to szkoła prześwietna. Wśród absolwentów było dwóch arcybiskupów, 16 biskupów, znakomity poeta śląski Joseph von Eichendorff, światowej sławy pszczelarz ks. Jan Dzierżoń i nauczyciel Fryderyka Chopina - Józef Elsner. Było to oficjalnie gimnazjum katolickie, ale przyjmowano do niego też protestantów i żydów.
W XIX w. ukończyło je wielu Polaków, zwłaszcza z Poznańskiego i Królestwa Polskiego. Książę Krzysztof Radziwiłł wspominał, że choć niektórzy jego koledzy pochodzili ze środowisk bardzo demokratycznych (synowie urzędników, rzemieślników, dorożkarzy i policjantów), to „więź katolickiego wychowania i kult obowiązku łączyły ich z nami do tego stopnia, że ich wizyty u nas i nasze w ich małomieszczańskich rodzinach stwarzały podstawę prawdziwej, szczerej przyjaźni”.
To jedyne na Śląsku katolickie gimnazjum męskie przestało istnieć w 1945 r., ale jego byli uczniowie wciąż utrzymują ze sobą kontakty. Założyli stowarzyszenie, które z okazji milenium biskupstwa wrocławskiego w 2000 r. odsłoniło na ścianie kościoła św. Macieja tablicę pamiątkową ku czci związanego z nim Johannesa Schefflera, znanego pod pseudonimem Angelus Silesius, czyli Anioł Ślązak.
Ojciec tego wielkiego poety mistycznego doby baroku był krakowskim mieszczaninem, który jako protestant nie miał pewnie łatwego życia, skoro przeniósł się do Wrocławia.
Johannes ochrzczony został 25 grudnia 1624 r. Był lekarzem protestanckiego księcia wirtemberskiego w Oleśnicy, którego dwór opanowała protestancka ortodoksja. Scheffler, który miał w końcu jej dość, przeniósł się do Wrocławia. W 1653 r. przeszedł na katolicyzm. Zamieszkał w klasztorze przy kościele św. Macieja, w którym powstały jego mistyczne poezje i pisma polemiczne, zebrane pod tytułem Ecclesiologia.
Protestanci przyjęli decyzję Schefflera jako zdradę. W złość wprawił ich zwłaszcza fakt, że po raz pierwszy od wielu lat wyprowadził na ulice Wrocławia procesję Bożego Ciała oraz odrodził ruch pielgrzymkowy do Trzebnicy. W opanowanym przez protestantów Wrocławiu były to akty dużej odwagi. Żeby ośmieszyć Schefflera, rozpuszczali pogłoski, że prowadząc procesję, pośliznął się na ekskrementach i upadł z monstrancją.
W Polsce twórczość Schefflera jest mało znana, choć jego Cherubowego Wędrowca przełożył na język polski we fragmentach Adam Mickiewicz. Zmarłego w 1677 r. Schefflera pochowano w krypcie kościoła św. Macieja.
Kościół i klasztor św. Macieja zawsze były bastionem katolicyzmu. Nieprzypadkowo to właśnie tutaj w lutym 1638 r. przyjechało dwóch jezuitów, którzy mieli doprowadzić do rekatolicyzacji Wrocławia, opanowanego przez protestantów. Pod osłoną nocy sprowadził ich baron Krzysztof von Schellendorf, prezydent kamery cesarskiej na Śląsku. Na legalne sprowadzenie jezuitów nie zgodziłaby się Rada Miejska Wrocławia. Tajna broń katolickiego cesarza okazała się bardzo skuteczna. Szczególnie dobrym mówcą był ojciec Wazin, którego kazania przyciągały nawet protestantów, choć zakazywali im tego pastorzy.
Pod koniec drugiej wojny światowej w krypcie urządzono schron dla ludności. By uchronić trumnę Angelusa Silesiusa, wyniesiono ją z krypty i pochowano pod trawnikiem koło kościoła. Dotąd jej nie odnaleziono. Kościół zaś legł w gruzach. Zniszczenia sięgały 40 proc. Stracił on m.in. wspaniałą wieżę, którą odbudowano tylko częściowo. Obecnie jest to kościół rektorski, służący duszpasterstwu akadmickiemu. Wymaga pilnego remontu, bo powojenna odbudowa prowadzona była byle jak. Mimo to wnętrze jest bardzo interesujące. Na szczególną uwagę zasługują barokowe ołtarze boczne.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2004-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Komunikat Archidiecezji Warszawskiej w związku ze zbrodnią dokonaną przez księdza

2025-07-26 19:01

[ TEMATY ]

komunikat

BP KEP

Abp Adrian Galbas

Abp Adrian Galbas

Abp Adrian Galbas zwrócił się do Stolicy Apostolskiej z wnioskiem o wymierzenie najwyższej kary przewidzianej w prawie kanonicznym dla duchownego - wydalenia ze stanu kapłańskiego, a we wszystkich kościołach archidiecezji zostanie odprawione nabożeństwo ekspiacyjne - czytamy w przesłanym KAI komunikacie Archidiecezji Warszawskiej.

Przeczytaj także: Abp Adrian Galbas: Jestem zdruzgotany wiadomością, że jeden z moich księży brutalnie zamordował człowieka
CZYTAJ DALEJ

W czasie, kiedy to czytasz, wydarza się kolejny cud św. Szarbela...

[ TEMATY ]

Szarbel Makhlouf

św. Szarbel

Karol Porwich/Niedziela

Relikwie św. Szarbela

Relikwie św. Szarbela

Wygląd Św. Szarbela znamy wyłącznie z fotografii z 1950 r. na której jego wizerunek pojawił się w niewytłumaczalny dla nauki sposób, wykluczający fotomontaż, czy jakąkolwiek inną manipulację zdjęciem. W 1898 r. Św. Szarbel doznał udaru mózgu w czasie celebrowania Mszy św., w momencie, kiedy modlił się słowami „Ojcze prawdy. Oto Twój Syn - ofiara, aby Cię uwielbić. Przyjmij tę ofiarę”.

CZYTAJ DALEJ

Demokratyczna Republika Konga: atak dżihadystów na kościół - „masakra na dużą skalę”

2025-07-28 06:10

[ TEMATY ]

dżihadyści

atak na Kościół

Wikimedia Commons

W ataku dżihadystów na kościół w Demokratycznej Republice Konga zginęło co najmniej 43 cywilów, w tym 19 kobiet i dziewięcioro dzieci – wynika z komunikatu opublikowanego w nocy z niedzieli na poniedziałek przez misję stabilizacyjną ONZ w tym kraju (MONUSCO).

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję