Reklama

Sawin

Pamiętają o powstańcach

Powstanie styczniowe uważane jest za największe z polskich powstań w XIX w. Zadecydowały o tym głównie czas jego trwania i liczba uczestników. Pamięć o powstańcach jest szczególnie kultywowana w gminie Sawin.

Niedziela lubelska 1/2005

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

21 listopada 1863 r. doszło do największej i najkrwawszej bitwy powstania styczniowego na terenie gminy Sawin. Stoczono ją pod Malinówką. Wycofujący się z boju pod Kolanem oddziały powstańcze płk. Krysińskiego i mjr. Kozłowskiego stawiły zacięty opór przeważającym siłom wojsk carskich. W wyniku walk zginęło około 100 powstańców. Po całodniowej potyczce powstańcom udało się wyjść z rosyjskiego okrążenia. Ostatnim akcentem powstańczym była bitwa pod Bukową Małą, rozegrana 31 grudnia 1863 r. Mieszkańcy gminy od samego początku czynnie angażowali się w wydarzenia powstańcze. Odzwierciedla to bogaty materiał źródłowy i tradycja ludowa. W głośnej wówczas „sprawie chełmskiej” z 1862 r. wśród 23 zatrzymanych osób byli także mieszkańcy miasta Sawin: ks. proboszcz Franciszek Wiśniewski, Konstanty Łaba i Józef Truss. W wyniku represji po upadku powstania Rosjanie aresztowali administratora parafii, ks. Leonarda Puczkowskiego oraz burmistrza, Aleksandra Świątkowskiego. Społeczeństwo Sawina pamięta o tamtych tragicznych, lecz ważnych dla dalszej walki o niepodległość wydarzeniach. 28 września 2003 r. dzięki ofiarności mieszkańców na cmentarzu parafialnym w Sawinie udało się odsłonić symboliczną powstańczą mogiłę. Po tym fakcie zrodziła się idea wybudowania pomnika.
Dzięki zaangażowaniu wielu osób ponad 3-metrowy pomnik został odsłonięty w listopadzie 2004 r. Na kamiennej bryle znalazł się krzyż i orzeł oraz napis: „Powstańcom styczniowym, bohaterom bitew pod: Bukowa Mała 22 I 1863 r., Sawin 22 I 1863 r., Malinówka 21 XI 1863 r., Bukowa Mała 31 XII 1863 r. Społeczeństwo Ziemi Chełmskiej”. Autorami projektu są Krzysztof Skóra z Chełma i Jan Pastuszek z Józefowa. Uroczystość odsłonięcia i poświęcenia pomnika rozpoczęła Msza św. w kościele parafialnym w Sawinie, którą odprawił ks. kan. Tadeusz Kawala. Okolicznościową homilię wygłosił ks. kan. Dionizy Pietrusiński. Podczas uroczystości nie zabrakło pocztów sztandarowych i kompanii reprezentacyjnej WP garnizonu Hrubieszów. Po zakończeniu Mszy św. poczty sztandarowe, wojsko, kombatanci, goście i mieszkańcy udali się pod położony w sąsiedztwie pomnik. Tutaj, przy melodii hymnu narodowego, poczet sztandarowy wciągnął flagę państwową na maszt. Bryłę pomnika poświęcił ks. kan. Kawala, który w przemówieniu zaakcentował naszą odpowiedzialność za dzisiejszą Ojczyznę. Później odbył się apel poległych, przygotowany przez wicestarostę powiatu chełmskiego, Eugeniusza Wilkowskiego. Po tej części uczestnicy przeszli do szkoły, gdzie wysłuchali części artystycznej. Młodzież przypomniała najważniejsze polskie utwory patriotyczne i religijne, poczynając od Bogurodzicy. Odbyło się także otwarcie wystawy Powstanie styczniowe w oczach potomnych, gromadzącej pamiątki z terenu gminy Sawin, przygotowanej m.in. przez Elżbietę Steć i Elżbiętę Kozak.

Pomnik powstał dzięki zaangażowaniu: ks. kan. Tadeusza Kawali - dziekana dekanatu Chełm-Zachód, ks. kan. Mieczysława Marszałka - proboszcz parafii Sawin, Starostwa Powiatowego w Chełmie, a szczególnie wicestarosty Eugeniusza Wilkowskiego i dyrektora Wydziału Kultury, Stanisławy Dobrowolskiej, władz samorządowych Sawina - wójta Andrzeja Mazura i przewodniczącego Rady Gminy Huberta Wicińskiego, a także Społecznego Komitetu Upamiętniania Tradycji Powstania Styczniowego na Ziemi Chełmskiej.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2005-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Leon XIV przyjechał na urlop do Castel Gandolfo, gdzie spędzi dwa tygodnie

2025-07-06 18:25

[ TEMATY ]

wakacje

urlop

Castel Gandolfo

Papież Leon XIV

PAP/EPA

Papież Leon XIV przyjechał na urlop do Castel Gandolfo

Papież Leon XIV przyjechał na urlop do Castel Gandolfo

Papież Leon XIV przyjechał w niedzielę po południu do podrzymskiej rezydencji w Castel Gandolfo, gdzie będzie wypoczywać przez dwa tygodnie, do 20 lipca. Po przyjeździe do miasteczka papież pozdrowił czekających na niego ludzi.

Leon XIV spędzi urlop w Villa Barberini na terenie papieskiej posiadłości, a nie w Pałacu Apostolskim, jak wcześniej Benedykt XVI, Jan Paweł II i inni papieże. Pałac został w 2016 roku zamieniony na muzeum przez Franciszka, który w czasie 12 lat pontyfikatu nigdy tam nie wypoczywał.
CZYTAJ DALEJ

Szymon Hołownia podpisał postanowienie o zwołaniu Zgromadzenia Narodowego

2025-07-07 15:28

[ TEMATY ]

marszałek sejmu

Zgromadzenie Narodowe

zwołanie

postanowienie

Kancelaria Sejmu

Marszałek Sejmu podpisał postanowienie o zwołaniu Zgromadzenia Narodowego

Marszałek Sejmu podpisał postanowienie o zwołaniu Zgromadzenia Narodowego

Marszałek Sejmu Szymon Hołownia poinformował, że w poniedziałek podpisze postanowienie o zwołaniu Zgromadzenia Narodowego. Wyraził nadzieję, że zostanie ono opublikowane jeszcze tego dnia

1 lipca Sąd Najwyższy podjął uchwałę stwierdzającą ważność wyboru Karola Nawrockiego na Prezydenta RP.
CZYTAJ DALEJ

Siemoniak straszy: Policja i Straż Graniczna mają wytyczne, żeby w sprawie patroli obywatelskich działać twardo

2025-07-07 20:12

[ TEMATY ]

straż graniczna

PAP/Albert Zawada

Tomasz Siemoniak

Tomasz Siemoniak

Od poniedziałku przejścia graniczne stały się obiektami infrastruktury krytycznej, gdzie osoby postronne nie mają dostępu - poinformował w rozmowie z redakcjami PAP, DPA, AFP i BNS szef MSWiA Tomasz Siemoniak. Policja i SG mają wytyczne, żeby w sprawie tzw. patroli obywatelskich działać twardo - dodał.

W nocy z niedzieli na poniedziałek ruszyły tymczasowe kontrole na granicach z Niemcami i Litwą. Mają powstrzymać niekontrolowany przepływ migrantów. W ostatnich dniach na niektórych odcinkach granicy polsko-niemieckiej pojawiły się osoby związane z Ruchem Obrony Granic (ROG), które deklarują, że „pilnują granicy przed osobami próbującymi ją nielegalnie przekroczyć”.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję