To polskie centrum pielgrzymkowe znajdowało się w budynku kurii generalnej ojców salwatorianów a po drugiej stronie ulicy wznosiły się watykańskie budynki wybudowane w latach 30-tych a przeznaczone na urzędy Kurii Rzymskiej i mieszkania dla kardynałów. Wkrótce odkryłem, że w kompleksie budynków znajduje się niezwykły kościół, którego nie wyburzono przy gruntownej przebudowie sąsiadującej z Watykanem dzielnicy Borgo – kościół św. Wawrzyńca in Piscibus (san Lorenzo in Piscibus).

Włodzimierz Rędzioch

Najstarsza wzmianka o tym kościele pochodzi z 1143 r. – znany był wtedy pod nazwą „Sanctus Laurentius Portico Maiore”. Ale tradycja głosi, że został on zbudowany na o wiele starszej świątyni pod wezwaniem św. Szczepana lub św. Galii (wdowy zmarłej w VI w.). Ta starożytna bazylika została prawdopodobnie zniszczona podczas najazdów barbarzyńców, a nowy kościół został dedykowany patronowi Rzymu, św. Wawrzyńcowi - san Lorenzo in Piscibus (do nazwy dodano „in Piscibus” ponieważ znajdował się niedaleko targu rybnego).

Włodzimierz Rędzioch

W 1659 r. został całkowicie przebudowany w stylu barokowym, ale dziś po barokowej dekoracji nic nie zostało. Gdy w pierwszej połowie XX w. zaczęto budować aleję prowadzącą od Tybru do placu św. Piotra (via della Conciliazione), zburzono wiele budynków – kościoła nie rozebrano, ale został pozbawiony fasady i zabudowany nowymi budynkami.

Zdecydowano się wtedy zniszczyć resztki barokowej dekoracji i przywrócić wnętrzu oryginalny, romański wygląd. Proste, pozbawione dekoracji wnętrze podzielone jest na trzy nawy przez dwa rzędy starożytnych kolumn. Sklepienie jest drewniane, dwuspadowe, ściany i absyda są wykonane z nagiej cegły, natomiast ołtarz zrobiony jest prostego, cylindrycznego bloku marmuru z geometrycznymi płaskorzeźbami. W absydzie wisi krzyż w formie krzyża św. Damiana z Asyżu. Natomiast przy fasadzie kościoła wznosi się smukła, romańska dzwonnica z XII wieku.

Kościół, skonsakrowany, został oddany do użytku szkoły papieskiej „Piusa IX”, a następnie stał się pracownią słynnego rzeźbiarza Pericle Fazziniego, który w latach 1970 – 1977 pracował tutaj nad gigantyczną rzeźbą „Zmartwychwstanie”, która zdobi dziś Aulę Pawła VI w Watykanie. Wszystko zmieniło się w 1983 r., kiedy to kościół został znowu konsekrowany przez Jana Pawła II, który uczynił go siedzibą „Międzynarodowego Centrum Młodzieży San Lorenzo”. W zamyśle Papieża miała to być „kuźnia formowania prawdziwych młodych chrześcijan”, „laboratorium wiary”. Warto dodać, że to właśnie tutaj przechowywany jest pierwszy, orginalny krzyż Światowych Dni Młodzieży podarowany młodym w czasie świąt wielkanocnych 1984 r., a który był noszony przez młodych w czasie kolejnych ŚDM. Do niedawna Centrum było prowadzone przez Wspólnotę Emmanuel a ostanio powierzone je Wspólnocie Shalom. Centrum to będzie pełnić szczególnie ważną rolę w czasie Synodu, które poświęcony jest właśnie młodzieży.

W pierwszym dniu Synodu spotkałem międzynarodowego asystenta Wspólnoty Shalom, ks. Cristiano Pinheiro.

Włodzimierz Rędzioch: - Kiedy powstała Wspólnota Shalom?

Ks. Cristiano Pinheiro - Międzynarodowe Zgromadzenie Wiernych Wspólnota Shalom założona została w lipcu 1982 r. w Fortaleza w Brazylii przez Moysesa de Azevedo Filho. Był to dar życia młodego, dwudziestoletniego wówczas człowieka, który postanowił poświęcić się całkowicie ewangelizacji młodzieży, szczególnie tej, która jest daleko od Chrystusa i Kościoła. Wszystko zaczęło się od pizzerii, gdzie młodzi ludzie mogli się czuć swobodnie, a która stała się miejscem ewangelizacji. Tak się złożyło, że jednocześnie w Rzymie w 1983 r. Jan Paweł II oddał do użytku młodzieży na nowo konsekrowany kościół pod wezwaniem św. Wawrzyńca (san Lorenzo), który stał się Centrum Młodzieży San Lorenzo. Był to znak ojcostwa Papieża i macierzyństwa Kościoła w stosunku do młodych.

- I po ponad trzydziestu latach wasza wspólnota została wezwana do Rzymu, by zająć się właśnie tym Centrum...

- To opatrznościowy zbieg okoliczności, że zaczynamy naszą służbę Kościołowi w Centrum San Lorenzo w momencie, gdy w Watykanie odbywa sie Synod Biskupów poświęcony właśnie młodzieży. W czasie trwania Synodu Centrum jest otwarte na adorację Eucharystyczną od godz. 9 do 17,30 po czym o 18,00 jest Msza św.

- Co się stanie po Synodzie?

- Również po zakończeniu Synodu w Rzymie pozostanie grupa naszych misionarzy więc Centrum będzie otwarte codziennie, otwarte również na nowe inicjatywy ewangelizacyjne. My też musimy nabrać doświadczenia i zobaczyć co będzie można tutaj robić. W każdym bądz razie, wspólnoty, ruchy czy zgromadzenia, które zajmują się młodzieżą będą mogły liczyć na naszą pomoc. Drzwi Centrum pozostaną otwarte na adorację Eucharystyczną, na Mszę św. i na akcje ewangelizacyjne.

- Gdzie jesteście oprócz Brazylii i Rzymu?

- Obecnie do Wspólnoty Shalom należy około 12 tys. osób, kobiet i mężczyzn (żyjących zarówno w celibacie, jak i małżeństwie) ale są także kapłani, seminarzyści i diakoni. Dziś Wspólnota głosi Słowo Boże na całym świecie poprzez nowe formy ewangelizacji. W Brazylii jesteśmy obecni w około 150 diecezjach, ale działamy też w 31 innych państwach (w 50 diecezjach). W Polsce jesteśmy obecni w Krakowie i Warszawie. Odwołujemy się do duchowości św. Franciszka z Asyżu i św. Teresy z Avila. W 2007 r. Wspólnota Shalom została uznana „ad experimentum” przez Papieską Radę ds. Świeckich, a za pontyfikatu Benedykta XVI w 2012 r. Kościół ostatecznie zatwierdził nasze statuty.