Z prof. dr hab. n. med. Andrzejem Kwolikiem z Uniwersytetu Rzeszowskiego, wojewódzkim konsultantem ds. rehabilitacji, rozmawia Amelia Niewiadomska

Amelia Niewiadomska: - Tradycyjnie, w sobotę przed Niedzielą Palmową odbędzie się XIV Wojewódzki Sejmik Rehabilitacyjny Województwa Podkarpackiego. Panie Profesorze, proszę krótko przypomnieć Czytelnikom jego historię.

Dr Andrzej Kwolik: - Sejmik rozpoczął się 14 lat temu i był wówczas częścią konferencji naukowej Polskiego Towarzystwa Rehabilitacji, która odbywała się w Szpitalu Wojewódzkim nr 2 w Rzeszowie. Jako spotkanie osób zaangażowanych w problemy środowiska niepełnosprawnych okazał się bardzo trafną decyzją. Od VII Sejmiku do współpracy z Polskim Towarzystwem Rehabilitacji włączyła się Caritas Diecezji Rzeszowskiej, a z czasem Fundacja Caritas na rzecz Budowy Regionalnego Ośrodka Rehabilitacyjno-Edukacyjnego dla Dzieci i Młodzieży. Pewne decyzje, które podejmujemy, dotyczą całego Podkarpacia. W tej chwili kluczową sprawą jest budowa Ośrodka.

- Kiedy narodziła się Fundacja, największy owoc dotychczasowych sejmików?

- Istnieje ona 4 lata, ale jej koncepcje tworzyły się wcześniej. Idee sejmików dotyczą wszelkich problemów osób niepełnosprawnych. Osobiście jestem przekonany, iż największym owocem jest to, że dużo mówi się i pisze o potrzebach osób niepełnosprawnych. Powstanie w województwie Podkarpackiej Rady ds. Osób Niepełnosprawnych to też owoc sejmiku.

- Patrząc na codzienność osób niepełnosprawnych, bardziej sceptycznie postrzega się zmiany. Człowiek niepełnosprawny musi dalej walczyć o swoje: wciąż napotyka bariery architektoniczne, zastawione miejsca parkingowe, przeżywa groźbę likwidacji WTZ.

- Dla mnie jako wojewódzkiego konsultanta ds. rehabilitacji, krokiem milowym jest fakt, iż społeczeństwo poznało w dużym stopniu rolę i znaczenie rehabilitacji, szeroko rozumianej, medycznej. I konsekwentnie się jej domaga. I słusznie! To był jeden z celów tych sejmików - rozbudzenie świadomości, iż rehabilitacja należy się każdemu potrzebującemu. Przełomem jest powstanie bardzo wielu ośrodków rehabilitacyjnych oraz oddziałów szpitalnych w naszym województwie. 25 lat temu był tylko jeden - w Przeworsku, gdy obradował I Sejmik - było ich 3, a teraz istnieje już 13 oddziałów rehabilitacyjnych.

- Ale wciąż za mało czyni się z myślą o dzieciach…

- Sprawa dzieci jest często pomijana przez decydentów. Ja ciągle o tym mówię. Widzę też u wielu z nich zrozumienie, iż konieczne jest ukończenie budowy Centrum, ale moim zdaniem to za mały wysiłek, jeśli się go odniesie do strat, jakie ponosimy jako społeczeństwo w związku z zaniedbaniami rehabilitacji. To, czego nie zrobimy u dzieci na początku, potem nie da się nadrobić.
Dzieci niepełnosprawne będą żyły coraz dłużej za sprawą postępu medycyny i cywilizacji, ale trzeba zrobić wszystko, by poprawić jakość tego życia. Prowadzimy ciągle rozmowy dotyczące finansów dla Ośrodka, w które bardzo zaangażowani są: biskup ordynariusz, marszałek województwa, prezydent miasta i Urząd Wojewódzki. Powstała pewna nowa koncepcja, która będzie omawiana na sejmiku. Jeśli byłaby ona zrealizowana, to realne byłoby zakończenie budowy w 2007 r. Wreszcie nie musielibyśmy być na szarym końcu. Przecież my nie mamy ani jednego łóżka rehabilitacyjnego dla dzieci. A liczba dzieci niepełnosprawnych zwiększa się dramatycznie, co wykazał Narodowy Spis Powszechny, szczególnie w środowiskach wiejskich.

- Pourodzeniowo czy na skutek wypadków?

- Jedno i drugie. Rozwój położnictwa spowodował, iż dzieci, które 20 lat temu umierały zaraz po porodzie, dziś przeżywają, rozwijają się, ale potrzeba im jak najwcześniejszej rehabilitacji. Uszkodzenia okołoporodowe związane z pewnymi szkodliwościami środowiska nie są rzadkie. Dochodzą do tego wypadki. Większa część ludzi przeżywa dramatyczne urazy. Prof. Dega mówił, że nie można uratować życia, a następnie zostawić je samemu sobie. Uratowany człowiek dopiero dzięki rehabilitacji może wracać do czynnego życia.

- Jakiej tematyki będzie dotyczył XIV Sejmik?

- Chcemy mówić o wszystkim. Dać tę możliwość niepełnosprawnym, ich rodzicom. Zależy nam na obecności parlamentarzystów oraz tych, którzy zawodowo zajmują się rehabilitacją. Będzie taki nowy punkt: pytania do decydentów, w tym do dr. Piotra Latawca, szefa NFZ. Poza tym nam jako organizatorom zależy na tym, żeby było reprezentowanych jak najwięcej gmin, gdyż również ich mieszkańcami są dzieci niepełnosprawne. Ośrodek jest sprawą wszystkich, aby nie trzeba było szukać leczenia poza województwem czy poza krajem. Bardzo serdecznie zapraszamy przedstawicieli każdej gminy.
Sejmik rozpocznie się 19 marca Mszą św. o 8.00. w kościele Ojców Bernardynów w Rzeszowie. Następnie uczestnicy przejdą do Sali Kolumnowej Urzędu Wojewódzkiego, gdzie o godz. 9.00. rozpoczną się obrady.

- Dziękuję za rozmowę i życzę owocnych obrad.