Reklama

Wiara

Matka Boża, patronka polskich parafii

Sierpień to oprócz maja i października kolejny miesiąc „maryjny”. Zwiera bowiem dwie wielkie uroczystości: Wniebowzięcia NMP i Matki Boskiej Częstochowskiej, z którymi wiąże się wzmożony ruch pątniczy. Około jednej czwartej polskich parafii nosi wezwanie Matki Bożej, co dobitnie potwierdza przekonanie o tym, że maryjność jest jedną z charakterystycznych cech polskiego katolicyzmu. O wszechobecności kultu maryjnego świadczy też szereg innych faktów.

[ TEMATY ]

Matka Boża

Graziako

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Podobnie wezwania Matki Boskiej Częstochowskiej uzupełniają wezwania NMP Częstochowskiej – 34 parafie, Matki Boskiej Jasnogórskiej – 4 parafie i NMP Jasnogórskiej – 2 parafie; razem 252 parafie. Można powiedzieć, że te cztery dominujące wezwania uwidaczniają specyfikę polskiej maryjności – przywiązanie do tradycji i kult najważniejszych faktów z życia Maryi oraz akcentują maryjność w aspekcie patriotycznym, preferując narodowy kult Matki Bożej. Ta narodowa komponenta kultu maryjnego utrwalająca się od XVII w. zyskuje potwierdzenie w wezwaniach parafii.

Najwięcej parafii pw. Wniebowzięcia NMP posiadają diecezje: kielecka – 25, tarnowska – 22, poznańska – 22, legnicka – 18, opolska – 18, sandomierska – 15, wrocławska - 15.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Dominacja tytułu Wniebowzięcia zgodna jest z powszechnym odczuciem wiernych w kulcie tego przywileju, z nauka Kościoła potwierdzoną dogmatem Piusa XII w 1950 r. Uroczystość Wniebowzięcia NMP należy do najstarszych świąt maryjnych, które przyjęte z liturgii jerozolimskiej zostało wprowadzone do Kościoła wschodniego w VI w. pod nazwą koimesis (zaśnięcie). Kościół rzymski przyjął je w VII w. nazywając pausatio (spoczynek), natale (narodziny – dla nieba) i ostatecznie Assumptio (wniebowzięcie). Maryja wzięta wraz z ciałem do nieba występuje jako „pierwsza całkowicie zbawiona”. Taki scenariusz życia idealnego chrześcijanina był najbardziej atrakcyjnym wzorcem. Z Wniebowziętą łączyła się symbolika Niewiasty Apokaliptycznej i idea koronacji Matki Bożej na Królową Nieba, rozwinięta w średniowieczu. Katedra gnieźnieńska. „matka kościołów polskich została konsekrowana pw. Wniebowzięcia NMP.

Tytuł Wniebowzięcia występuje na pierwszym miejscu w prawie połowie diecezji. Najwięcej takich parafii posiada diecezja kielecka (25). Można przypisać to procesowi rekatolicyzacji w XVII w. obszaru obecnej diecezji kieleckiej, które wcześniej stały się ośrodkiem kalwinistów i Braci Polskich. Rekatolicyzacje przeprowadzono przy pomocy wypróbowanego „narzędzia” – kultu maryjnego (Matka Boska po zwycięstwie katolików pod Białą Górą w 1620 r. została uznana „Pogromczynią Kacerstwa”).

Reklama

Drugie miejsce zajmuje tytuł Narodzenia NMP. Święto Narodzenia należy także do najstarszych świąt maryjnych, źródła wskazują na jego istnienie już w połowie VI w. w Bizancjum i w początku VII w.l w Rzymie. Największa ilość parafii pod tym wezwaniem występuje w diecezjach: przemyskiej – 18, tarnowskiej – 16, opolskiej – 15, legnickiej – 12, kaliskiej – 11, krakowskiej, poznańskiej i wrocławskiej – po 10, a więc na terenach diecezji o starej organizacji kościelnej i z najwyższymi wskaźnikami religijności.

Parafie z wezwaniami Matki Bożej Królowej Polski i Matki Bożej Częstochowskiej (wraz z wezwaniami uzupełniającymi) zajmują trzecie i czwarte miejsca ze względu na liczebność. Charakteryzuje to polską religijność maryjną poprzez ideę królowania Matki Bożej nad narodem polskim i kult Matki Bożej Jasnogórskiej w naczelnym sanktuarium narodowym łączącym w czci Maryi całe terytorium kraju. Od chwili koronacji obrazu Matki Bożej Częstochowskiej w 1717 r. zaczęto utożsamiać Ją z Matką Boską czczoną jako Królowa Polski. Tym samym Jasna Góra zyskała rangę stolicy Królowej Polski, a ideę tą utrwalił okres zaborów. Uroczystość matki Boskiej Częstochowskiej ustanowił Pius X na środę po 24 sierpnia. W 1931 r. Pius XI przeniósł ją na 26 sierpnia.

Uroczystość Matki Boskiej Królowej Polski (aktu elekcji dokonał Jan Kazimierz we Lwowie w 1656 r.) ustanowił Pius X dla diecezji przemyskiej w 1907 r. i dla archidiecezji lwowskiej w 1908 r. Pius XI w 1923 r. rozciągnął uroczystość na całą Polskę. Uzyskała ona wybitnie patriotyczno-narodowy charakter łącząc się z obchodami rocznic Konstytucji 3 Maja.

Reklama

Nic więc dziwnego, że wezwanie Matki Bożej Królowej Polski występuje najobficiej w parafiach diecezji przemyskiej – 20, tarnowskiej – 16, krakowskiej – 19, rzeszowskiej – 12, czyli w diecezji, gdzie święto zostało wprowadzone i w diecezjach sąsiadujących.

Łączy się z tym inny ciekawy fakt, a mianowicie, że Matki Boskiej Królowej Polski, Matki Boskiej Częstochowskiej i ich pochodne zajmują wysokie miejsca w diecezjach: koszalińskiej, szczecińskiej, zielonogórsko-gorzowskiej, legnickiej, świdnickiej, wrocławskiej. Po 1945 r. był to obszar tzw. Ziem Odzyskanych, gdzie na przyłączonych do Polski terenach utworzono administratury apostolskie istniejące do 1972 r. (diecezje ustanowiła tam bulla Pawła VI). W pierwszych latach powojennych zasiedlanie tych ziem żywiołem polskim łączyło się z nadawaniem wielu parafiom wezwań MB Królowej Polski i MB Częstochowskiej. Wymowa tych aktów była jednoznaczna – chodziło o symboliczne poddanie Ziem Odzyskanych Pani Częstochowskiej i Królowej Polski. Chodziło o nasycenie pustki duchowej i kulturowej i przekształcenie jej w obszar swojski, nacechowany polskością, zgodnie z zasadą, że pojęcia „polskie” i „narodowe” wyrażają się poprzez „katolickie” i „maryjne”.

„Wiadomości Świdnickie” w lipcu 1945 r. podawały: „Polacy w Świdnicy przy otwarciu sklepów i lokali proszą o uroczyste ich poświęcenie i na czołowym miejscu umieszczają obrazy Jasnogórskiej Pani”. Podobnie działo się na całych Ziemiach Odzyskanych. Na obszarze ówczesnej administracji apostolskiej we Wrocławiu wizerunki MB Częstochowskiej pojawiały się na setkach ołtarzy, na ścianach kościołów, na feretronach i chorągwiach procesyjnych. Był to niezbędny dla życia nowej wspólnoty symbol ustanawiający przestrzeń narodową, która w nim utwierdzała swoją tożsamość.

Parafie z wezwaniem Nawiedzenia NMP zajmują piąte miejsce (152 parafie). Święto Nawiedzenia wprowadził w zakonie franciszkańskim św. Bonawentura w 1263 r., na cały Kościół rozciągnął je Bonifacy IX w 1389 r. Obchodzone było 2 lipca, Paweł VI przeniósł je na 31 maja. najwięcej parafii pod tym wezwaniem posiadają diecezje: opolska – 12, przemyska – 11, krakowska – 9, tarnowska i radomska – po 8, siedlecka – 7. Parafie pw. Nawiedzenia istnieją w prawie każdej diecezji.

Reklama

Kolejną pozycję zajmuje wezwanie Niepokalanego Poczęcia NMP (146 parafii w Polsce). Wiara w ten przywilej NMP trwała od pierwszych wieków (św. Justyn, św. Ireneusz, św. Augustyn) na równi ze sporami teologicznymi o jego uznanie. Przywilej Niepokalanego Poczęcia uzasadnił przekonująco Duns Szkot w XIII w. Za przyjęciem święta Niepokalanego Poczęcia optował Uniwersytet Jagielloński w XIV i XV w. „Pragnienie przyozdobienia tym przywilejem Matki Bożej Trwało nieustannie w masach wiernych”. Dogmat o Niepokalanym Poczęciu NMP ogłosił Pius IX w 1854 r. Najwięcej parafii pod tym wezwaniem posiadają diecezje: szczecińska – 13, przemyska – 10, koszalińska – 9, pelplińska – 7. Wspomniane już działania zaprowadzania polskości na Ziemiach odzyskanych przy pomocy kultu maryjnego przyczyniły się także do najwyższej liczby diecezji pw. Niepokalanego Poczęcia w diecezji szczecińskiej.

Wezwanie Matki Boskiej Nieustającej Pomocy posiada 143 parafie, najwięcej występuje w diecezjach: tarnowskiej – 18, krakowskiej – 14, przemyskiej – 10. Kult Matki Boskiej Nieustającej pomocy łączy się z cudownym obrazem Madonny Pasji, przekazanym redemptorystom przez Piusa IX w 1865 r., którzy zainstalowali go w kościele św. Alfonsa w Rzymie. W 1866 r. Pius IX ustanowił święto Matki Boskiej Nieustającej Pomocy obchodzone 27 czerwca. Do rozwoju tego kultu w Polsce przyczynił się niezwykle redemptorysta, Sługa Boży Bernard Łubieński, który przywiózł pierwszą kopię obrazu MB Nieustającej Pomocy do Krakowa w 1903 r. i był inspiratorem sprowadzenia prawie 500 kopii tego obrazu do Polski. Dlatego diecezje małopolskie posiadają najwięcej parafii o tym wezwaniu.

Reklama

Powszechność modlitwy różańcowej wyraża się także w kulcie Matki Boskiej Różańcowej. Wezwanie to posiada 75 parafii, z którym łączą się wezwania NMP Różańcowej – 12 parafii, Matki Boskiej Królowej Różańca Świętego – 7 parafii i NMP Królowej Różańca Świętego – 5 parafii, razem 99 parafii. Parafie pod tym wezwaniem istnieją w prawie każdej diecezji. Wspomnienie MB Różańcowej (ustanowione w 1572 r. jako Matki Boskiej Zwycięskiej na cześć zwycięstwa nad Turkami pod Lepanto) obchodzone było od 1573 r. w pierwsza niedzielę października, Pius X przeniósł je na dzień 7 października.

Wezwanie Matki Boskiej Szkaplerznej posiada 58 parafii. Łączą się z nim wezwania: NMP Szkaplerznej – 5 parafii, Matki Boskiej z Góry Karmel – 2 parafie, NMP z Góry Karmel – 1 parafia, Matki Boskiej Karmelitańskiej – 1 parafia, razem 67 parafii. Nabożeństwo szkaplerzne, kult szkaplerza i matki Boskiej Szkaplerznej, mimo swej powszechności nie osiągnęły nigdy takiego natężenia jak nabożeństwo różańcowe. Wspomnienie Matki Boskiej Szkaplerznej obchodzone jest 16 lipca.

Młody kult Matki Boskiej Fatimskiej rozwija się w Polsce od lat 50. XX w. Wyraża się on także w liczbie parafii Matki Boskiej Fatimskiej, których jest 58. Najwięcej – 6 znajduje się w archidiecezji krakowskiej. Diecezje: drohiczyńska, elbląska, gnieźnieńska, koszalińsko-kołobrzeska, legnicka, łowicka, siedlecka, świdnicka i ordynariat polowy nie posiadają parafii pw. Matki Boskiej Fatimskiej.

Na zakończenie warto podać, że według badań ISKK z 2016 r. nad wybranymi elementami pobożności maryjnej, nabożeństwo różańcowe prowadzi 100 proc. parafii, nabożeństwo majowe – 98 proc., nabożeństwo fatimskie – 71 proc.

2019-08-01 09:12

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

50-lecie koronacji obrazu Maryi w Piekoszowie

Niedziela kielecka 39/2018, str. I

[ TEMATY ]

Matka Boża

koronacja

TER

Homilię wygłosił abp Tadeusz Wojda, metropolita białostocki

Homilię wygłosił abp Tadeusz Wojda, metropolita białostocki

W niedzielę drugiego września w parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Piekoszowie rozpoczęły się Misje Święte, przygotowujące wspólnotę do obchodzenia wyjątkowego jubileuszu – 50-lecia koronacji cudownego obrazu Maryi przez kard.Stefana Wyszyńskiego. Dniem dziękczynienia za dar koronacji obrazu była kolejna niedziela, kiedy to odbyły się największe uroczystości. Centralnym punktem była uroczysta Suma pontyfikalna odprawiona na ołtarzu polowym, pod przewodnictwem biskupa kieleckiego Jana Piotrowskiego. Homilię wygłosił abp Tadeusz Wojda, metropolita białostocki, pochodzący z diecezji kieleckiej, z parafii Brzeziny. Podczas Mszy św. wprowadzone zostały relikwie św. Joanny Beretty Molli.

CZYTAJ DALEJ

Majówka z kleszczami? Chroń siebie i bliskich przed kleszczowym zapaleniem mózgu

2024-04-25 10:17

[ TEMATY ]

majówka

natura

kleszcze

Adobe.Stock

Zbliża się majówka, czas, który wielu z nas planuje spędzić na świeżym powietrzu, korzystając z piękna natury i wspólnego czasu z bliskimi. Jednak wraz z nadejściem wiosny przypominamy sobie o niebezpieczeństwie związanym z kleszczami i kleszczowym zapaleniem mózgu (KZM). Dlatego ważne jest, abyśmy nie zapomnieli o odpowiednich zabezpieczeniach, w tym o szczepieniach przeciwko KZM.

Zwiększające się zagrożenie

CZYTAJ DALEJ

„Z bł. Prymasem Czuwamy w Domu Matki”

„Cokolwiek bym powiedział o moim życiu, jakkolwiek bym zestawił moje pomyłki, to na jednym odcinku się nie pomyliłem: na drodze duchowej na Jasną Górę” - mówił bł. kard. Stefan Wyszyński.

Modlitwa o jego kanonizację, nowe powołania kapłańskie i zakonne, a także za Ojczyznę zanoszona jest podczas comiesięcznych czuwań „Z bł. Prymasem w Domu Matki”. W sobotę, 27 kwietnia, wieczorną modlitwę poprowadzą członkowie wspólnoty Jasnogórskiej Rodziny Różańcowej. Rozpocznie ją Apel Jasnogórski o godz. 21.00.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję