Reklama

Śladami Stanisława Kostki po Litwie

Niedziela płocka 1/2007

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Z zebranych informacji wiedziałem, że na Litwie znajdują się dwie parafie pw. św. Stanisława Kostki (Gascziuny i Dukszty) oraz jedna szkoła średnia jego imienia w Podbrzeziu (Pobreże). Nie zastanawiając się długo, zapakowałem w samochód materiały o Świętym, zabrałem ks. Tadeusza Wołowca i ks. Jarka Cichockiego i ruszyliśmy w drogę.
Mieliśmy tylko adres do księdza polskiego pochodzenia Tadeusza Matulaniec z Turgeliai, w którym znaleźliśmy oparcie. Znał go ks. Jarek z pielgrzymek pieszych z Suwałk do Wilna. Zaoferował nam on nawet swoje mieszkanie po rodzicach w Wilnie. Wykonywał dziesiątki telefonów, aby zebrać dane ułatwiające nam poruszanie się po Litwie i nawiązywanie kontaktów. Rozwiązał nawet problem bariery językowej, zapoznając nas ze studentem, który włada biegle językiem polskim i litewskim.
Pierwsza wyprawa dotyczyła parafii św. Stanisława Kostki w Gascziunach k. Joniszek. Jechaliśmy przez Szawle i Górę Krzyży (nawiedził ją Papież Jan Paweł II), aż dotarliśmy do celu - małej wioski niedaleko granicy z Łotwą, 322 km od Wilna. Tereny te w XIX wieku zasłynęły z rzemiosł i uprawy lnu. Gascziuny z braku kapłanów nie mają stałego księdza; świątynię obsługuje dziekan z Joniszek, aktualnie ks. Juozapas Dobiłajtis. Kościół jest drewnianą budowlą z XVII wieku. Według relacji wileńskiego dziennikarza Wojciecha Piotrowicza, od początku był on pod wezwaniem Stanisława Kostki - być może najpierw jako błogosławionego, gdyż świętym został ogłoszony w 1726 r. Nabożeństwa są odprawiane tylko w niedziele i uroczystości. Jest obchodzony też odpust ku czci patrona parafii 13 listopada.
Kościołem opiekuje się rodzina polskiego pochodzenia. Opowiadano, że w trudnych latach bolszewickich świątynię wielokrotnie okradano. Zginął z niej również obraz z głównego ołtarza, przedstawiający św. Stanisława Kostkę. W jego miejsce ufundowano nowy, przedstawiający św. Stanisława przejmującego Dzieciątko Jezus z rąk Maryi. Kościół jest teraz zadbany i czysty. Zostawiliśmy książki, obrazki, film i ruszyliśmy, prosząc św. Stanisława Kostkę o dalsze wstawiennictwo w intencji parafian, którym patronuje.
Do drugiej parafii św. Stanisława Kostki, tym razem w Duksztach, wybraliśmy się dwa dni później. Miasto powstało przy kolei warszawsko-petersburskiej nieopodal Starych Dukszt (albo Dukszteli). Stare Dukszty należały do rodu Rudominów Dusiackich. Jeden z Rudominów, Andrzej, był misjonarzem jezuitą. Pracował w Tybecie i w Chinach. Zginął tam śmiercią męczeńską. Najmłodszy z synów, Tadeusz, zginął jako adiutant przy boku księcia Józefa Poniatowskiego nad Elsterą. Z rodem Rudominów wiąże się ród Zanów (z którego pochodził Tomasz Zan, przyjaciel Adama Mickiewicza) oraz ród Weyssenhoffów.
Przewodnikiem po tych terenach był dla nas proboszcz parafii św. Stanisława Kostki w Duksztach, sympatyczny i gościnny człowiek ks. Jonas Kardelis, Litwin. Zajadaliśmy się gołąbkami litewskimi oraz pysznym serem i miodem. Po kawie i cieście podobnym do naszego sękacza, choć innym w smaku, pojechaliśmy wraz z ks. Jonasem zobaczyć miejsce po dawnym kościele duksztańskim, który po wojnie spłonął. W tych latach bardzo dużo kościołów spłonęło. Było to świadome działanie władz bolszewickich w ramach walki z religią. W podziemiach kościoła w Starych Duksztach chowano członków rodziny Rudominów i rodzin z nią skoligaconych. Pochowano tu m.in. sławnego profesora Uniwersytetu Wileńskiego, malarza Jana Rusta. Dzisiaj miejsce świątyni porosła trawa, a na środku ustawiono obelisk ku pamięci wspomnianego malarza. Z podziemi zostały tylko splądrowane i zaniedbane krypty. Nie naruszono jedynie cmentarza przykościelnego.
Nowe Dukszty rozbudowały się na początku XX wieku. W okresie dwudziestolecia międzywojennego należały do Polski. Wokół Dukszt rozciągają się jeziora. Przy samym mieście położone jest jezioro Perswiety, a w pobliżu Perswietajcie, Samany, Dukszty, Święte. Największe z nich jest jezioro Dziśneńskie o powierzchni 2403 ha, z 5 wyspami. Jest położone w odległości 2 km od miasta. Po I wojnie światowej urządzono tu kaplicę, w której odprawiano nabożeństwa, śpiewając po polsku. W 1934 r. w miasteczku rozpoczęto budowę nowego, murowanego kościoła, której przewodził ks. Vytautas Petras Stupkiewicz. Był on tu proboszczem w latach 1904-44. Świątynia została konsekrowana 29 maja 1935 r. przez abp. Romualda Jałbrzykowskiego. Kościół otrzymał tytuł św. Stanisława Kostki.
Gdy chodzi o kult św. Stanisława Kostki, praktycznie poza odpustem, który gromadzi niewielką ilość wiernych, kult nie istnieje. W samym kościele jest jedyny obraz Świętego, malowany na drewnie, oraz pieczęć w kancelarii parafialnej. Tereny duksztańskie zamieszkują teraz prawie sami Litwini. Nie w tym jednak leży problem braku żywotnego kultu. Wysiłki duszpasterzy idą w kierunku ratowania zniszczonych świątyń, prowadzone są kapitalne remonty, pozyskuje się fundusze i prowadzi podstawowe obowiązki duszpasterskie, aby po latach przymusowej laicyzacji na nowo związać ludzi ze swoim kościołem i odrodzić ich wiarę.
Mam nadzieję, że nawiązane kontakty przyczynią się do ożywienia kultu św. Stanisława, a ten mocą swoich zasług pomoże młodym, którym patronuje, dokonywać wyborów właściwych dróg życia.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2007-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Święto Chrystusa Najwyższego i Wiecznego Kapłana

[ TEMATY ]

święto

Adobe Stock

Święto Jezusa Chrystusa, Najwyższego i Wiecznego Kapłana obchodzone jest w Polsce od 2013 r. Ma ono przyczynić do świętości życia duchowieństwa oraz być inspiracją do modlitwy o nowe, święte i liczne powołania kapłańskie.

Papież Benedykt XVI zaproponował, żeby do kalendarza liturgicznego wprowadzić nowe święto ku czci Jezusa Chrystusa Najwyższego i Wiecznego Kapłana. Jest to odpowiedź Ojca Świętego na postulaty zgłaszane przez różne episkopaty, ale przede wszystkim środowiska zakonne dla upamiętnienia Roku Kapłańskiego, który był obchodzony od 19 czerwca 2009 do 11 czerwca 2010 r. Jest to odpowiedź papieża na potrzebę obchodzenia takiego święta. (Do tej pory w Mszale Rzymskim jest tylko Msza wotywna, którą często kapłani sprawują z okazji pierwszego czwartku miesiąca, gdy w sposób szczególny modlimy się o powołania kapłańskie i dziękujemy Chrystusowi za ustanowienie sakramentu Eucharystii i kapłaństwa).
CZYTAJ DALEJ

Nowenna do Św. Brata Alberta

[ TEMATY ]

nowenna

św. Brat Albert

św. Brat Albert Chmielowski

Archiwum autora

Nowenna do odmawiania przed wspomnieniem św. Brata Alberta Chmielowskiego lub w dowolnym terminie.

W. Boże wejrzyj ku wspomożeniu memu.
CZYTAJ DALEJ

Watykan: papież modli się za ofiary katastrofy lotniczej w Indiach

2025-06-12 15:53

[ TEMATY ]

Indie

Papież Leon XIV

katastrofa lotnicza

PAP/SIDDHARAJ SOLANKI

Katastrofa lotnicza w Indiach

Katastrofa lotnicza w Indiach

Papież Leon XIV za pośrednictwem sekretarza stanu Stolicy Apostolskiej kard. Pietro Parolina zapełnił o swej modlitwie za ofiary katastrofy samolotu linii Air India przewożącego 232 pasażerów, który rozbił się po starcie z lotniska Ahmedabad w stanie Gudźarat w Indiach.

Oto tekst papieskiego telegramu:
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję