Reklama

Skarby leżajskich Bernardynów

Niedziela przemyska 5/2010

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Bazylika leżajska, znane sanktuarium maryjne w naszej archidiecezji, kryje w sobie wiele wspaniałych dzieł sztuki, bez obecności których genius loci tego miejsca byłby niepełny. W latach 1618-28 marszałek wielki koronny Michał Opaliński, właściciel Leżajska, oraz jego żona Anna ufundowali obecny kościół i klasztor jako wotum za zwycięstwo odniesione nad awanturniczym dziedzicem Łańcuta, rotmistrzem królewskim - Stanisławem Stadnickim - „Diabłem Łańcuckim”. Powierzyli ją sprowadzonym z Przeworska bernardynom. Pracami budowlanymi kierował włoski architekt Antonio Pellaccini i już w 1630 r. świątynię konsekrował bp Adam Nowodworski.
Pora poznać bernardyńskie skarby... W latach 1680-93 powstały słynne organy, a przy ich budowie pracowali Stanisław Studziński i Jan Głowiński. 75-głosowe organy składają się z trzech samodzielnych części. Bogatą ozdobną snycerkę wykonali bracia zakonni. W latach 1891-96 przeprowadzono gruntowną renowację świątyni. W 1928 r., w odpowiedzi na prośbę biskupów przemyskich, władz zakonnych i miejscowej ludności, papież Pius XI dekretem z 10 lipca tego roku podniósł Kościół Ojców Bernardynów w Leżajsku do godności Bazyliki Mniejszej. Przy klasztorze mieści się Muzeum Prowincji ojców Bernardynów, gdzie przechowuje się wiele cennych skarbów sztuki sakralnej: m.in. średniowieczne księgi liturgiczne, paramenty, obraz S. Hermanowicza „Renesansowa Madonna” według ryciny Albrechta Dürera i pamiątki misyjne.
Wchodząc do kościoła, warto zwrócić uwagę na wspaniałą polichromię (wykonaną w latach 1750-58 przez Wojtanowskiego i Kłosowskiego, a także przez Stanisława Stroińskiego oraz Mateusza i Macieja Millerów). Nie sposób nie zauważyć monumentalnego ołtarza głównego z 1637 r., z fundacji Jana Grabińskiego podstarościego leżajskiego, z obrazem malarza bernardyńskiego Franciszka Lekszyckiego z ok. 1660 r., noszącym tytuł „Zwiastowanie”, a także z pięknymi stallami renesansowymi z lat 1642-48, autorstwa bernardyna Pawła z Bydgoszczy. Ołtarz przypisywany jest snycerzom zakonnym z kręgu brata Samuela z Warszawy, Stanisława Przemocy, Pawła z Bydgoszczy i Hilarego z Poznania. W prezbiterium zwracamy także uwagę na rokokowe tabernakulum z ok. 1755 r., dłuta lwowskiego rzeźbiarza Antoniego Osińskiego. Warto zatrzymać się także przy manierystycznej ambonie z II ćwierci XVII wieku o bogatej dekoracji snycerskiej wspartej na rzeźbie anioła.
Opuszczając prezbiterium, przy tęczy dostrzegamy dwa obrazy F. Lekszyckiego: „Św. Anna Samotrzeć z Jezusem i Marią” i „Ecce Homo” z poł. XVII wieku. Dalej otwarte do naw bocznych łukami arkadowymi dwie kaplice - w prawej i lewej nawie. Bardzo piękna jest kaplica św. Franciszka (po lewej stronie) ze sklepieniem kopułowym z latarnią i ołtarzem z II ćwierci XVII wieku. W polu centralnym umieszczono ciekawy obraz przypisywany być może warsztatowi Estebano Murilli pt. „Ekstaza św. Franciszka z Asyżu”, nazywany też „Św. Franciszek z grającym aniołkiem”. Podobny motyw występuje w twórczości Murilla od ok. 1645 r. (głównie we Włoszech). W kaplicy zachowała się dekoracja stiukowa z I ćwierci XVII wieku.
W prawej nawie kościoła odnajdujemy kaplicę Matki Bożej z Cudownym Wizerunkiem. Wyposażenie wnętrza stanowi późnobarokowy, wielokrotnie przebudowywany (m.in. z fundacji hrabiny Marii z Sanguszków Potockiej, w latach 1851-53) ołtarz stojący w miejscu pierwotnego z XVII wieku. Szczyt ołtarza z obrazem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny z 1755 r.; w polu centralnym Madonna Leżajska. W nawie południowej Kaplicy Potockich znajduje się ołtarz z II poł. XIX wieku z Pietą. Dostrzegamy tu nagrobek Alfreda Potockiego zmarłego w 1862 r. i jego żony Józefiny Marii z Czartoryskich, klasycystyczny z II poł. XIX wieku, z białego marmuru, fundowany przez dzieci. We wnęce urna i płaskorzeźba Marii.
Murowane zabudowania klasztoru wzniesiono w latach 1637—77 r. Cztery skrzydła otaczają kwadratowy wirydarz. Koncepcja budowli nawiązuje do planu włoskiego Palazzo Rosmarino. Na korytarzach klasztoru na uwagę zasługują obrazy naśladowców Piotra Pawła Rubensa, ze scenami Męki Pańskiej z poł. XVII wieku. Klasztor leżajski obwarowano fortyfikacjami, które zaczęto wznosić w systemie basztowym w II ćwierci XVII wieku na planie prostokąta z czterema narożnymi basztami ogniowymi. Z tego okresu zachowały się: front zachodni i część frontu południowego, zakończonego basztą pięcioboczną. Baszty połączono kurtynami zaopatrzonymi w strzelnice przystosowane do użycia broni ręcznej. Budowę fortyfikacji przerwał potop szwedzki w 1656 r. oraz najazd wojsk Jerzego II Rakoczego w 1657 r. Po 1681 r. kontynuowano prace pod kierunkiem inżyniera Krzysztofa Mieroszowskiego, wznosząc wówczas obwód obronny i dodając czworoboczne baszty.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2010-12-31 00:00

Ocena: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Dzień męża i żony

[ TEMATY ]

Dzień Męża i Żony

archiwum

13 lipca jest obchodzony dzień Męża i Żony, który nawiązuje do daty zawarcia małżeństwa przez rodziców św. Tereski od Dzieciątka Jezus - świętej Zelii i świętego Ludwika Martin.

Rycerze Kolumba w Polsce zapraszają do świętowania Dnia Męża i Żony! Małżonkowie realizują swoje powołanie przez miłość. - W tym pięknym dniu oderwijmy się od prozy życia, popatrzmy na siebie, na wspólnie przeżyte lata i miłość, którą pielęgnujemy, podtrzymujemy i rozwijamy – zachęca Delegat Stanowy Rycerzy Kolumba w Polsce Krzysztof Zuba. I dodaje: - Obdarujmy małżonki kwiatami, serdecznością i czułością. Wrażliwość kobiety na piękno, na dobro, jej czułość są najwspanialszym darem dla mężczyzny. Jak zauważa, mężczyznę bardziej interesują prawa rządzące życiem i rzeczywistością. - Dobrze wyraża to aforyzm który brzmi: „Mężczyzna chce być w życiu kimś, kobieta chce być kimś dla kogoś”. I apeluje: - Otoczmy nasze żony ciepłem i miłością, angażujmy się w realizację naszego powołania z troską o innych. Niech każdego dnia unosi nas wiara w miłość, piękno i dobro.
CZYTAJ DALEJ

Szlachetny święty

Niedziela Ogólnopolska 28/2021, str. VIII

[ TEMATY ]

święty

pl.wikipedia.org

Św. Kamil de Lellis

Św. Kamil de Lellis

Już samo imię: Kamil (łac. Camillus) oznacza osobę szlachetną. Taką osobą był św. Kamil de Lellis, a przejawiało się to m.in. w czynieniu przez niego dzieł miłosierdzia. Wspominamy go nieobowiązkowo 14 lipca.

Był Włochem. Przyszło mu żyć w drugiej połowie XVI i na początku XVII wieku. To założyciel kamilianów – zakonu w sposób szczególny oddanego posłudze chorym i cierpiącym, który ma swoje placówki również w Polsce. Jego przedstawicieli można rozpoznać po charakterystycznym czerwonym krzyżu na habicie.
CZYTAJ DALEJ

Papież jest dla nas jak sąsiad: Leon XIV wywołał radość w Castel Gandolfo

2025-07-13 18:45

[ TEMATY ]

Castel Gandolfo

Papież Leon XIV

Vatican Media

Tłum ludzi, różnorodny i entuzjastyczny, głośno witał Leona XIV podczas jego pierwszego publicznego wystąpienia w położonym nieopodal Rzymu miasteczku Castel Gandolfo. W czasie Mszy Świętej odprawionej w papieskiej parafii św. Tomasza z Villanueva tysiące osób zgromadziło się wzdłuż głównej ulicy łączącej Willę Barberini z Pałacem Apostolskim oraz na Piazza della Libertà. „Papież jest dla nas jak sąsiad” – mówili.

Okzyki radości, śpiewy i oklaski wypełniały Corso della Repubblica w Castel Gandolfo, gdy przejeżdżał papieski samochód. Był odkryty, Leon XIV z szerokim uśmiechem pozdrawiał zebrane rzesze, kiedy pojazd wjeżdżał w wąską uliczkę, na tyle jednak szeroką, by samochód mógł przejechać pomiędzy dwoma szpalerami wiernych stojących za barierkami.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję