Odbywająca się po raz czwarty impreza nawiązuje do historii jarmarków, które w XV wieku uczyniły z Lublina miejsce spotkań kupców i rzemieślników z całej Europy. Król Kazimierz Jagiellończyk, darząc Lublin sympatią, w czerwcu 1448 r. nadał miastu prawo organizacji czterech jarmarków, po jednym w każdej porze roku. Wcześniej handlowano w Lublinie na tak dużą skalę tylko raz w roku. Współczesny Jarmark Jagielloński wpisuje się w tradycję 8-dniowego jarmarku na Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, przypadające 15 sierpnia. Obecnie organizatorzy podkreślają, że chodzi im nie tyle o kupiecki, co bardziej o artystyczny wymiar jarmarku.
Tegoroczne święto przyciągnęło 250 uczestników z rękodziełem z Polski, Białorusi, Ukrainy, Litwy oraz innych europejskich krajów, ok. 300 członków zespołów, kapel, bractw rycerskich oraz tysiące gości. Idea wskrzeszenia tradycji Jarmarków Jagiellońskich od początku spotkała się z ciepłym przyjęciem lublinian i z roku na rok staje się coraz większym wydarzeniem artystyczno-kupieckim.
- Ten radosny gwar, szum, kolory, jakieś bębny, fujarki, świstałki i smakowite zapachy dobrego, regionalnego jedzenia, to już pewien standard, do którego szybko się przyzwyczailiśmy - wylicza Paweł Wach, mieszkaniec Lublina. - Z utęsknieniem czekam cały rok na grillowane oscypki z żurawiną, pajdę razowego chleba z prawdziwym smalcem czy wiejskie wędliny. Jestem łakomczuchem i dobrze mi z tym. Moje opowieści o tym, jak się dobrze można najeść na naszym jarmarku chyba robią niezłą reklamę, bo prawie zawsze w połowie sierpnia mój dom pełen jest znajomych z całego kraju. I nikt nie wraca do siebie rozczarowany. Chyba nam tego po cichu zazdroszczą - dodaje z uśmiechem.
W tym roku jedno ze stoisk kulinarnych oferowało specjały narodowej kuchni litewskiej, m.in. ciemny chleb, orzeźwiające napoje na bazie miodu czy placki ziemniaczane. Lublinianie też nie chcieli być gorsi i tuż przed wejściem do bazyliki dominikańskiej o. Robert, przeor dominikanów w Lublinie sprzedawał „Pierożki Jacka”. Zebrane w ten sposób datki pomogą w remoncie bazyliki i klasztoru.
Główny trakt jarmarku wiódł przez Rynek i ulice: Bramową, Grodzką i Złotą. O zabawę i dobry nastrój gości dbali artyści, którzy występowali na scenie ustawionej na Placu po Farze. Błonia pod Zamkiem opanowali rycerze z różnych zakątków Europy. Ich turnieje, zabawy średniowieczne i zawody były także pretekstem dla zwiedzających jarmark do tego, by samemu spróbować przenieść się w czasie.
- Nawet nie miałem pojęcia, ile ci faceci w zbrojach muszą na sobie nosić. W ten upał każdy marzy o tym, by zrzucić z siebie jak najwięcej odzieży, a oni tak pięknie potrafią nas jeszcze zabawiać w pełnym rynsztunku. Naprawdę, mam dla nich wielki szacunek - przyznaje Mirosław Jóźwik z Otwocka. - Specjalnie przyjechałem w tym roku do Lublina, żeby zobaczyć, czy jarmark chociaż próbuje odtworzyć atmosferę średniowiecza i naprawdę mnie pozytywnie zaskoczyliście. Może to autentyczne Stare Miasto, przebrani artyści, rycerze, muzyka, albo ten złoty kogut, który przetacza się czasem do Zamku i z powrotem na Rynek. W porównaniu z czysto komercyjnymi jarmarkami w innych częściach kraju, lubelski wychodzi zdecydowanie na prowadzenie. W przyszłym roku także tu chętnie przyjadę z rodziną.
Organizatorzy i animatorzy kultury pomyśleli także o zabawach dla dzieci. Na specjalnie dla nich przygotowanym placu pomysły na zabawy zostały zaczerpnięte z tradycji średniowiecznych. Najmłodsi bębnili więc na blaszanych pojemnikach, łowili wędką w balii oraz ćwiczyli równowagę na metalowej pokrywie do balansowania.
- Takie zabawy to można przecież i pod blokiem zrobić - przyznaje 8-letni Mateusz. - Trzeba tylko wynieść jakąś miskę, od taty pożyczyć magnesy, trochę wody i kijek ze sznurkiem. Sam zrobię takie zawody dla kolegów, bo to bardzo proste - dodaje.
Najprostszym sposobem na przeniesienie się w czasy Jagiellonów jest zmiana ubioru. Najmłodsi bez najmniejszych oporów zakładali więc rycerskie hełmy, biegali z halabardami czy mieczami, a w drobnych potyczkach, podpatrzonych u dorosłych rycerzy, umiejętnie chowali się za kolorowe tarcze. Łukasz i Arek poszli w swojej fantazji dalej, bo stoczyli mały pojedynek na murach dawnego kościoła na Placu po Farze. Obydwaj chłopcy byli zachwyceni taką zabawą. - To jest bardzo fajne, mamy nowe tarcze i miecze, i jesteśmy rycerzami - chwali się Łukasz. - A jak zaraz będzie zdobywanie fortu, to my też tam będziemy, bo to jest lepsze nawet od mojego PS3 - dodaje Arek.
Dziewczynki także mogły przebrać się za ówczesne damy dworu. Mało która nie biegała z renesansowym nakryciem głowy, a niektóre z dumą nosiły suknie z tamtych czasów. - Nawet się długo nie zastanawiałam, bo przecież ten strój z jarmarku świetnie przyda się na bal karnawałowy w przedszkolu - śmieje się Karolina Jędrzej, mama 5-letniej Julki.
Nie sposób opisać wszystkiego. Co roku jest to oferta wielopokoleniowa, adresowana do wszystkich mieszkańców miasta i turystów. Coś dla siebie znajdą zarówno miłośnicy wymyślnych ozdób (w tym roku rekord biły dziwne nakrycia głowy wyplatane z wikliny), jak i specjałów kuchni z różnych regionów Europy. Na skwerze przy ul. Olejnej, gdzie w ubiegłym roku uczono się pracy na kole garncarskim, istniała Letnia Szkoła Rzeźby Ludowej. Wybijano monety, kowale kuli żelazo, a garncarze i prządki pokazywali, na czym polegają tajniki ich pracy. Najbardziej klimatyczne występy to grupa Holloenek Hungarica, wykonująca średniowieczne ballady miłosne i pieśni rycerskie przy wtórze hałaśliwych dud, fletów, szałamajów, skrzypiec i bębnów tureckich oraz „Koncert 1000 kilometrów muzyki”, przygotowany przez Andrzeja Bieńkowskiego, badacza tradycyjnej kultury muzycznej, który zaprosił do muzykowania po kilka kapel z Polski i Ukrainy. Były potańcówki, nauka dawnych tańców, wystawy, kino jarmarkowe oraz kilka spektakli. Na Jarmarku Jagiellońskim w Lublinie po prostu nie sposób było się nudzić.