Reklama

Ojczyzna w postawie i nauczaniu kard. Stefana Wyszyńskiego ( cz. III)

Niedziela łowicka 13/2002

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Rok 1966 nie dawał Prymasowi wielkich powodów do radości ze strony władz państwowych i politycznych, w przeciwieństwie do narodu, który wiedziony jego postawą gromadził się na licznych nabożeństwach, gdzie demonstrował pełne poparcie dla linii Kościoła. Tu warto przypomnieć, że każdej uroczystości kościelnej przeciwstawiano kontrakademie propagandowe z dużym potokiem oskarżeń pod adresem rzekomego rewizjonizmu i prozachodnich sympatii. Popularny do niedawna sekretarz partii Gomułka pienił się w atakach na "kierownika episkopatu" (tak go nieraz nazywał), odmawiał mu możliwości wyjazdu do Rzymu, a w swoim fanatyzmie zakazał przewodniczącemu Rady Państwa E. Ochabowi złożenia wizyty papieżowi Pawłowi VI. W takim zacietrzewieniu dobiegały jednak dni jego obłędnie chorej polityki. Nie zdawał sobie sprawy, że walcząc z linią Prymasa o pojednanie z Niemcami, sam ponad miesiąc przed usunięciem go z kierownictwa partii był świadkiem podpisania traktatu pokojowego 7 grudnia 1970 r. między Warszawą a Bonn (Najnowsza historia świata t. 2: 1963-1979, pod red. A. Patka i in., Kraków 1997, s. 158-159, 517-518). Fakt ten w powszechnej opinii nigdy nie miałby miejsca, gdyby nie wyciągnięta cztery lata wcześniej dłoń Kościoła polskiego do biskupów niemieckich ( A. Micewski, Stefan Kardynał Wyszyński, s. 15).

Po ówczesnych wydarzeniach grudnia 1970 r. prymas Wyszyński podzielał umiarkowany optymizm. Nowa ekipa partii z E. Gierkiem na czele przynosiła, jak zwykle na początku, pożyteczne przemiany. Wyrażały się one również w stosunku do Kościoła i szeregu wzajemnych rozmów. Przyjmuje się, że nowy sekretarz partii, mimo wielu "błędów i wypaczeń", podejmował dialog z Kościołem, złożył wizytę papieżowi Pawłowi VI i spotkał się w Rzymie z prymasem Wyszyńskim. Ponadto w życzliwej atmosferze i przy obopólnym zrozumieniu ówczesne władze przyjęły do wiadomości fakt wyjazdu do RFN delegacji Episkopatu polskiego na czele z prymasem i kard. K. Wojtyłą. Wizyta miała miejsce we wrześniu 1978 r. po uprzedniej wizycie biskupów niemieckich w Polsce, uważanej za historyczną pielgrzymkę i nawiązanie do pojednania w ramach polskiego Milenium, na które wówczas przybyć nie mogli.

Niepełny miesiąc po tym wydarzeniu w konklawe kardynalskim kard. Wojtyła został wybrany na najwyższe stanowisko w Kościele powszechnym. W kraju, na placu boju pozostał niedomagający już fizycznie, choć pełen duchowej energii Prymas Wyszyński. Sytuacja była napięta. Prymas próbował wyciszać strajki, rozmawiał z robotnikami i przedstawicielami rządu, mimo to wrzenia strajkowe nie ustawały i żadna ze stron nie myślała ustępować. W tej atmosferze miała miejsce pierwsza wizyta papieża Jana Pawła II w ojczyźnie. Według zgodnej opinii była ona potwierdzeniem idei realizowanej z Prymasem w ciągu ostatnich lat kierowania Kościołem w Polsce. Ojciec Święty w kilku wystąpieniach złożył mu wyrazy uznania, mówiąc m.in., że nie byłoby papieża Polaka, gdyby nie było prymasa na stolicy prymasowskiej w Polsce.

Tymczasem dobiegał powoli kres życia Wielkiego Męża Stanu. Trawiła go śmiertelna choroba, a wypadki dziejowe w kraju kładły na jego barki szczególnie trudne zadania, wobec których nie mógł pozostawać obojętny. Z niepokojem śledził wydłużające się strajki, których zakończenia nikt nie chciał podejmować. Próbował naciskać na przywódców strajkowych o umiar w eskalacji żądań, ale jak wiadomo okazały się one bezskuteczne. W ostatnim jasnogórskim kazaniu, wygłoszonym 26 sierpnia 1980 r., z niepokojem przestrzegał naród, a nade wszystko robotników przed pochopnym podejmowaniem zrywów wolnościowych. Apel ten obudził pewne niezadowolenie w niektórych kręgach społeczeństwa, ale jak pokazały najbliższe miesiące był on trafny. Prymas Wyszyński nawiązywał do tej postawy przy dwóch lub trzech spotkaniach ze związkowcami, mówiąc m.in.: "Najważniejszą rzeczą jest ratować naród i rodzinę, a w obecnym systemie - ratować też ład i porządek społeczny, kulturalny, moralny, religijny i gospodarczy. Powiedziałem o tym na Jasnej Górze w swoim kazaniu, postulując naprzód wolność i prawa Boga w Polsce; następnie - prymat rodziny, w rodzinie - prymat życia i prymat ekonomii rodzinnej; trzeci postulat to prawo do zrzeszania się świata pracy; czwarty - obrona suwerenności narodowej. To wszystko jest naszym prawem, obowiązkiem i nadzieją" (S. Wyszyński, Do "Solidarności" rady i wskazania, Warszawa 1996, s. 30).

Podczas jednego ze spotkań, gdy Prymas mówił o promowaniu chrześcijańskich związków zawodowych opartych na nauce Kościoła i weryfikacji członków w miejsce niepewnych milionów, opinie jego nie u wszystkich słuchaczy znalazły uznanie. Jeden z czołowych działaczy mazowieckiej "Solidarności", znany z radykalnych wystąpień, nie krył niezadowolenia z zachowawczej postawy Prymasa, czym, jak pokątnie mówiono, najwyraźniej go zirytował i spowodował przypływ ataku choroby. Od tego czasu czyniła ona gwałtowne postępy. Nie mógł już przyjmować petentów, choć żywo interesował się rozwojem wypadków w kraju i na świecie. Podniósł się jeszcze z łoża boleści, by po raz ostatni przemówić do tłumu modlących się na placu Zamkowym wiernych po zamachu na Ojca Świętego. Głos jego nie przypominał już tej siły, z jaką przemawiał przez lata. Odszedł do Boga, gdy zdrowiu Papieża nie groziło już śmiertelne niebezpieczeństwo, ale nie ustały bynajmniej kłopoty w państwie, na które nie miał już wpływu. Ktoś powiedział po jego śmierci, że zaoszczędził mu Bóg przykrości stanu wojennego, niesłychanego zamętu politycznego, walki o władzę, narastającej anarchii, korupcji, rozpanoszenia się liberalizmu i szargania świętości, którym się przeciwstawiał w poczuciu patriotycznej misji interrexa i gorliwego Pasterza.

* * *

Na zakończenie tych uwag cisną się różne myśli, które podnosili już historycy i politycy z okazji Roku Prymasa Wyszyńskiego. Dostrzegano jego dalekowzroczne wyczucie surowej rzeczywistości, z którą naród boryka się obecnie. A mówił o chrześcijańskich związkach zawodowych i bankach, o silnej osiemdziesięciomilionowej Polsce zdolnej oprzeć się Wschodowi i Zachodowi, o współpracy Kościoła z inteligencją, ale i wspomaganiu dorobku chłopa polskiego, tworzeniu naszej kultury na bazie chrześcijańskich wartości, przestrzegał przed zachłannością Zachodu na polską ziemię i zalewaniem nas obcą walutą, z której nie będziemy w stanie się wypłacić. Nie zakładał tak rychłego upadku komunistycznego systemu, ale jak ktoś powiedział - nie przeżyłby również stanu wojennego zadanego narodowi dla reanimacji cuchnącego trupa. Tego mu Bóg zaoszczędził. Zaoszczędził mu również dezintegracji narodowej, przed którą przestrzegał, a nade wszystko lęku o niszczenie katolickiej kultury, bez której mówił wprost - naród zaginie. Postawił na kult maryjny, wiążąc go z Jasną Górą, skąd przemawiał do narodu i gdzie szukał natchnienia swojej działalności. Każdy z tych punktów został w sposób widoczny podważony i na każdym z tych odcinków widzimy dzisiaj szczerby, niepewność jutra, frustrację społeczną i obojętne traktowanie spraw narodowych. Boję się postawić to pytanie, ale czy gdyby Prymas Wyszyński żył jeszcze kilka lat dłużej, Polska uniknęłaby aż tylu niepowodzeń, biedy i niepewności o przyszły los kraju? W tym kształcie ich nie przewidział i na pewno przed niejednym umiałby przestrzec.

O. Janusz Zbudniewek, paulin, jest profesorem doktorem habilitowanym, historykiem dziejów Kościoła, kierownikiem Katedry Historii Kościoła Średniowiecznego Wydziału Kościelnych Nauk Historycznych i Społecznych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, profesor historii Kościoła w Wyższych Seminariach Duchownych.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2002-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Rozważania bp. Andrzeja Przybylskiego: XVII niedziela zwykła

2025-07-25 12:09

[ TEMATY ]

bp Andrzej Przybylski

BP KEP

Każda niedziela, każda niedzielna Eucharystia niesie ze sobą przygotowany przez Kościół do rozważań fragment Pisma Świętego – odpowiednio dobrane czytania ze Starego i Nowego Testamentu. Teksty czytań na kolejne niedzielę w rozmowie z Aleksandrą Mieczyńską rozważa bp Andrzej Przybylski.

Bóg rzekł do Abrahama: «Głośno się rozlega skarga na Sodomę i Gomorę, bo występki ich mieszkańców są bardzo ciężkie. Chcę więc zstąpić i zobaczyć, czy postępują tak, jak głosi oskarżenie, które do Mnie doszło, czy nie; dowiem się». Wtedy to dwaj mężowie odeszli w stronę Sodomy, a Abraham stał dalej przed Panem. Podszedłszy do Niego, Abraham rzekł: «Czy zamierzasz wygubić sprawiedliwych wespół z bezbożnymi? Może w tym mieście jest pięćdziesięciu sprawiedliwych; czy także zniszczysz to miasto i nie przebaczysz mu przez wzgląd na owych pięćdziesięciu sprawiedliwych, którzy w nim mieszkają? O, nie dopuść do tego, aby zginęli sprawiedliwi z bezbożnymi, aby stało się sprawiedliwemu to samo, co bezbożnemu! O, nie dopuść do tego! Czyż Ten, który jest sędzią nad całą ziemią, mógłby postąpić niesprawiedliwie?» Pan odpowiedział: «Jeżeli znajdę w Sodomie pięćdziesięciu sprawiedliwych, przebaczę całemu miastu przez wzgląd na nich». Rzekł znowu Abraham: «Pozwól, o Panie, że jeszcze ośmielę się mówić do Ciebie, choć jestem pyłem i prochem. Gdyby wśród tych pięćdziesięciu sprawiedliwych zabrakło pięciu, czy z braku tych pięciu zniszczysz całe miasto?» Pan rzekł: «Nie zniszczę, jeśli znajdę tam czterdziestu pięciu». Abraham znów odezwał się tymi słowami: «A może znalazłoby się tam czterdziestu?» Pan rzekł: «Nie dokonam zniszczenia przez wzgląd na tych czterdziestu». Wtedy Abraham powiedział: «Niech się nie gniewa Pan, jeśli rzeknę: może znalazłoby się tam trzydziestu?» A na to Pan: «Nie dokonam zniszczenia, jeśli znajdę tam trzydziestu». Rzekł Abraham: «Pozwól, o Panie, że ośmielę się zapytać: gdyby znalazło się tam dwudziestu?» Pan odpowiedział: «Nie zniszczę przez wzgląd na tych dwudziestu». Na to Abraham: «Niech mój Pan się nie gniewa, jeśli raz jeszcze zapytam: gdyby znalazło się tam dziesięciu?» Odpowiedział Pan: «Nie zniszczę przez wzgląd na tych dziesięciu».
CZYTAJ DALEJ

Wojewoda mazowiecki nie zgodził się na cykliczny Marsz Powstania Warszawskiego

2025-07-25 22:27

[ TEMATY ]

Powstanie Warszawskie

pl.wikipedia.org

Polscy młodzi harcerze podczas powstania warszawskiego

Polscy młodzi harcerze podczas powstania warszawskiego

Wojewoda mazowiecki odmówił zgody na cykliczny Marsz Powstania Warszawskiego – poinformował w piątek Robert Bąkiewicz, który reprezentuje stowarzyszenie Roty Marszu Niepodległości. Bąkiewicz zaznaczył, że marsz 1 sierpnia i tak się odbędzie, bo jest zarejestrowany w innym trybie.

Bąkiewicz na portalu społecznościowym X opublikował skan decyzji wojewody mazowieckiego.
CZYTAJ DALEJ

Damy z Bogiem radę (27 VII 2025)

2025-07-27 07:25

[ TEMATY ]

ks. Wojciech Węgrzyniak

Karol Porwich/Niedziela

Ks. Wojciech Węgrzyniak

Ks. Wojciech Węgrzyniak

Komentarz do Ewangelii wegrzyniak.com

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję