Dzieła wspierające misje

Aby placówki misyjne mogły działać, niezbędne jest istnienie odpowiedniego zaplecza, które będzie je systematycznie wspierać, zarówno w zakresie formacyjnym, jak i materialnym oraz poprzez promocję misji i animację misyjną. Wśród głównych dzieł powołanych w tym celu można wymienić:

Papieskie Dzieła Misyjne

Składają się na nie cztery odrębne gałęzie: Papieskie Dzieło Rozkrzewiania Wiary, Papieskie Dzieło św. Piotra Apostoła, Papieskie Dzieło Misyjne Dzieci oraz Papieska Unia Misyjna. Są narzędziem ewangelizacji, animacji i współpracy misyjnej pozostającym do dyspozycji papieża. W Kościele powszechnym były one zakładane stopniowo w wiekach XIX i XX, a w Polsce w dwudziestoleciu międzywojennym. Po likwidacji przez komunistów zaczęły odradzać się w latach 60. Mają za cel budzenie świadomości misyjnej każdego katolika, a także konkretną pomoc misjom. Papieskie Dzieła Misyjne podlegają watykańskiej Kongregacji Ewangelizacji Narodów, której prefektem jest obecnie kard. Luis Antonio Gokim Tagle. W poszczególnych krajach powoływane są ich krajowe struktury. W Polsce jest to Dyrekcja Krajowa PDM i dyrektorzy diecezjalni. Dyrektorem krajowym PDM w Polsce jest ks. Tomasz Atłas. Papieskie Dzieła Misyjne w Polsce prowadzą wiele akcji mających na celu po pierwsze popularyzację, a po drugie wspieranie misji – zarówno duchowo, jak i materialnie. Do najbardziej znanych zaliczają się m.in. takie akcje, jak AdoMiS – Adoptuj Misyjnych Seminarzystów, Żywy Różaniec dla Misji czy Misyjne Apostolstwo Chorych.

Jedną z inicjatyw PDM jest także organizowana w Warszawie Szkoła Animatorów Misyjnych. Na coroczne kilkudniowe kursy składają się m.in. wykłady z misjologii, szkolenia filmowe, warsztaty plastyczne, muzyczne i teatralne oraz spotkania z misjonarzami. W minione wakacje w SAM-ie w formie on-line wzięło udział blisko 90 osób. Budzeniu misyjnej świadomości służą także cykliczne animacje, rekolekcje – np. dla katechetów świeckich, sesje misjologiczne i dni skupienia dla kleryków oraz liczne szeroka współpraca z mediami.

Papieskie Dzieła Misyjne Dzieci organizują różnorodne inicjatywy dla najmłodszych. Wśród nich najbardziej popularne to Kolędnicy Misyjni, Biały Tydzień – Dzieci Komunijne Dzieciom Misji. Zadaniem PDMD jest również animacja katechetyczna w szkołach i przedszkolach oraz promowanie różnych misyjnych aktywności dzieci przy parafiach.

PDM wspierają organizację w Polsce corocznego Tygodnia Misyjnego, który rozpoczyna się Niedzielą Misyjną, a służy pogłębianiu świadomości misyjnej i budzeniu odpowiedzialności za misje. Pomocą w jego przeżywaniu są materiały liturgiczne wydawane przez Papieskie Dzieła Misyjne.

Papieskie Dzieła Misyjne organizują fundusze na utrzymanie misji i ewangelizację, np. na tacę podczas Światowego Dnia Misyjnego, przy okazji akcji Kolędników Misyjnych, Dnia Misyjnego w Białym Tygodniu, akcji Adoptuj Misyjnych Seminarzystów czy Misyjnego Bukietu. Raz do roku Zgromadzenie Ogólne Papieskich Dzieł Misyjnych w Rzymie zatwierdza subsydia dla terenów misyjnych, czyli obszarów podlegających Kongregacji Ewangelizacji Narodów. Finanse te pochodzą z przedstawionych wyżej zbiórek.

Dzieło Pomocy „Ad Gentes”

Powołano w 2006 r. na wniosek bp. Wiktora Skworca, ówczesnego przewodniczącego Komisji Episkopatu ds. Misji. Jego celem jest wspieranie działalności ewangelizacyjnej, charytatywnej, medycznej, społecznej i kulturowej, edukacyjnej na terenach misyjnych – prowadzonej przez polskich misjonarzy. Do zadań dzieła należy również animacja i edukacja misyjna wśród polskiego społeczeństwa. Na czele Dzieła Pomocy „Ad Gentes” stoi ks. Zbigniew Sobolewski. Dzieło Pomocy „Ad Gentes” finansuje też konkretne projekty misyjne – każdy misjonarz ma prawo zgłosić jeden rocznie. Każdego roku Dzieło dofinansowuje prawie 100 projektów na kwotę 500-600 tys. zł.

W 2020 r. wraz z Komisją misyjną KEP przekazało misjonarzom 2,6 mln zł. na walkę ze skutkami pandemii koronawirusa w najuboższych krajach misyjnych. Środki zostały przeznaczone na zakup lekarstw, pomoc żywnościową, mydła, maseczek, środków dezynfekujących. Priorytetem dzieła jest drążenie studni głębinowych w Afryce oraz budowa szkół. W tym roku Dzieło dofinansowało budowę szkoły podstawowej w Gitega-Songa (Burundi). W 100 rocznicę urodzin Jana Pawła II Dzieło Pomocy pokryło koszty budowy kaplicy pw. Jana Pawła w Lume (Togo) oraz zakup blachy na pokrycie dachu kościoła w Minkama (Kamerun). Obecnie Dzieło realizuje duży projekt „Domy dla Pigmejów” w Burundi. Projekt zakłada budowę 50 domów dla najuboższych rodzin oraz zakup kóz i szkolenia z zakresu hodowli i uprawy roli.

Dużo jest projektów typowo charytatywnych, jak dożywianie dzieci, zakup leków i szczepionek na choroby zakaźne, pomoc w nauce zawodu dla kobiet. Każdy taki projekt musi być potwierdzony przez biskupa miejsca lub przełożonego domu zakonnego. Sprawdzamy też, czy misjonarz składał w latach ubiegłych projekty i czy się z nich właściwie rozliczył.

Dzieło gromadzi środki na swa działalność dzięki ogólnopolskiej składce w II niedzielę Wielkiego Postu, od darczyńców indywidualnych oraz za pomocą sms-a o treści „misje” wysyłanego na numer 72032 (koszt 2,46 zł z VAT).

MIVA Polska

MIVA Polska powstała w 2000 r, a jej celem jest pomoc misjonarzom w zakupie środków transportu. Zajmuje się również promocją dzieła misyjnego, a także wspiera działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa na drogach, propagując model kierowcy chrześcijanina. Organizuje co roku Akcję Święty Krzysztof.

W październiku 2020 zostało zatwierdzonych i przyjętych do realizacji 38 nowych projektów od misjonarzy z całego świata na różnego rodzaju pojazdy. Pomoc MIVA Polska na te projekty wynosi 2.024.530 zł. Jest ona możliwa dzięki zebranym funduszom podczas tegorocznej „Akcji św. Krzysztof – 1 grosz za 1 kilometr”, która miała miejsce w lipcu podczas Ogólnopolskiego Tygodnia św. Krzysztofa. Fundusze były zbierane podczas poświęcenia pojazdów w parafiach, a także przekazywane w formie darowizn przez indywidualnych Darczyńców, szczególnie kierowców.

Obecne projekty misyjne dotyczą prawie 60 różnych pojazdów w 23 krajach świata. Najwięcej, bo aż 20 projektów jest dla misji w Afryce m.in. misji w Ghanie, Kenii, Ugandzie czy Malawi; 12 projektów do misji w Ameryce Łacińskiej, m.in. w Peru, Boliwii, Brazylii i Argentynie, 5 - w Azji i Oceanii(Kazachstan, Indie, Papua Nowa Gwinea) oraz jeden w Europie – w Albanii.

W ciągu 20-lecia swojego istnienia MIVA Polska, działając w ramach Komisji Episkopatu Polski ds. Misji, zrealizowała ok. 1000 projektów dla misjonarzy na blisko 3500 różnego rodzaju środków transportu. W Afryce zostało zrealizowanych – 618 projektów, w Ameryce Płd. – 259, w Azji i Oceanii – 92, w Ameryce Płn.(Alaska i Arktyka) – 6, w Europa – 6. Pomoc od MIVA powędrowała dla misjonarzy do 73 krajów.

Najwięcej projektów zostało zrealizowanych do Kamerunu – 106 oraz do Zambii – 78. Spośród innych krajów afrykańskich dużą liczba projektów była realizowana na Madagaskarze – 48, Tanzania – 44, Togo – 42.

W Ameryce Południowej czołowe miejsce pod względem liczby projektów zajmuje Boliwia – 57, następnie Peru – 47, Brazylia – 41, Argentyna – 39.

Jeśli chodzi o Azję i Oceanię, w liczbie projektów przoduje Kazachstan – 34 i Papua Nowa Gwinea – 27).

Wśród realizowanych projektów są m.in. ambulanse do ośrodków i szpitali misyjnych, motocykle do ośrodków zdrowia, wózki dla niepełnosprawnych.

Łączna pomoc MIVA Polska przekazana na wszystkie projekty wyniosła 30 mln zł. Tylko w roku 2019 sięgnęła ona ponad 3,5 mln zł. Fundusze pochodzą głównie z „akcji św. Krzysztof 1 grosz za 1 kilometr szczęśliwej jazdy na środki transportu dla misjonarzy”, prowadzonej poprzez diecezje w parafiach oraz od ofiarodawców indywidualnych, a także takich akcji MIVA jak: „Ratujemy Życie – Misyjny Ambulans”, „Z Ewangelią na motorze”, „uCZYNek WIARY – rowery dla katechistów Afryce oraz Promienie Miłosierdzia”.

Wydawnictwa i muzea misyjne

Na rynku wydawniczym dostępnych jest kilka tytułów czasopism, które promują ideę misyjności, m.in. „Misjonarz”, „Misjonarze Kombonianie”, „Misje Salezjańskie”, „Echo z Afryki i innych kontynentów”, a także „Posyłam Was” Pallotyńskiej Fundacji Misyjnej „Salvatti” oraz „Misyjne Drogi” oblatów. Papieskie Dzieła Misyjne Dzieci dla najmłodszych wydają z kolei „Świat Misyjny”.

W internecie dostępne są również serwisy misyjne, m.in. portal Komisji Misyjnej www.misje.pl, portal Papieskich Dzieł Misyjnych www.missio.org.pl, pallotyński www.salvatti.pl czy oblacki www.misyjne.pl.

W Polsce istnieje też kilka muzeów misyjnych. W Warszawie jest to np. Salezjańskie Muzeum Misyjne. Inne znaleźć można m.in. w Mysłowicach, Polanicy-Zdroju, Pieniężnie, Krośnie, Starej Wsi, a także na Świętym Krzyżu.

Kongresy misyjne

W diecezjach organizowane są diecezjalne Kongresy Misyjne, a co kilka lat zbiera się w Polsce Krajowy Kongres Misyjny. Jest on okazją do integracji bardzo wielu środowisk i wspólnot, angażujących się w propagowanie oraz bezpośrednie wspieranie misji.

Ostatni IV Krajowy Kongres Misyjny odbył się w Warszawie w czerwcu 2015 r. pod hasłem „Radość Ewangelii źródłem misyjnego zapału” z udziałem prefekta Kongregacji Ewangelizacji Narodów kard. Fernando Filoniego oraz tysięcy wiernych i misjonarzy. Kolejny jest przygotowywany na czerwiec 2021 r. Jego celem będzie bliższe poznanie rzeczywistości misyjnej wszystkich kontynentów. Bp Mazur wskazuje, że rodzą się nowe pytania o paradygmaty i inkulturację misyjną oraz o wkład misji życie Kościoła. Ponadto coraz głośniej mówi się, że Europa jest kontynentem misyjnym. – Chcemy zaprosić misje do siebie, by lepiej je poznawać. Oddamy głos misjonarzom ze wszystkich kontynentów. Wsłuchamy się w ich doświadczenia i wiedzę. Skupimy się na bogactwie świadectw ich pracy oraz ich potrzebach. Zadaniem uczestników Kongresu będzie zatem wysłuchanie misjonarzy, a potem (jeśli to konieczne) rewizja naszej wizji współczesności misyjnej, uwarunkowań pracy misjonarzy oraz form pomocy – zapowiada bp Mazur.