Reklama

50-lecie działalności artystyczno-muzycznej Eugeniusza Brańki

Jasnogórski organista

Niedziela Ogólnopolska 21/2002

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Wielu jest częstochowskich muzyków mało znanych, chociaż bardzo zasłużonych dla polskiej kultury i muzyki religijnej. Niewiele się o nich mówi i pisze, a przecież mają wielkie zasługi dla rozwoju kultury muzycznej, zwłaszcza przez swoją cichą, systematyczną, mozolną pracę, pełną poświęcenia działalność wychowawczą i artystyczną.
Do takich muzyków zaliczyć trzeba Eugeniusza Brańkę, jasnogórskiego organistę, dyrygenta chórów, pedagoga i kompozytora. Był on wyjątkowo związany z życiem muzycznym Jasnej Góry w latach 1952-78 i wielce przyczynił się do jego odrodzenia.
W tym roku mija 50-lecie jego pracy artystycznej w Częstochowie, którą przecież rozpoczął od Jasnej Góry. Ten jubileusz łączy się również z jego 80. rocznicą urodzin. Z tej okazji pragnę przybliżyć naszym Czytelnikom postać tego jasnogórskiego, a zarazem częstochowskiego muzyka.
Eugeniusz Brańka urodził się 22 lipca 1922 r. w miejscowości Jawiszowice, leżącej między Oświęcimiem a Bielsko-Białą. Jego rodzicami byli Franciszek i Stanisława z d. Golańska, herbu Jastrzębiec. W trudnych warunkach powojennych uczył się w liceum ogólnokształcącym dla eksternistów w Krakowie i w 1949 r. otrzymał świadectwo dojrzałości. Wyższe studia ukończył w 1952 r. na Wydziale Instrumentalnym w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie i uzyskał stopień zawodowy - dyplomowany artysta muzyk w zakresie gry na organach, w klasie prof. Józefa Chwedczuka. Jego profesorami byli: B. Rutkowski, J. Chwedczuk, St. Wiechowicz, Tatarczuchowa i inni. Przeor Jasnej Góry, o. Jerzy Tomziński, zaproponował mu w 1952 r. pracę na Jasnej Górze. E. Brańka przyjął tę propozycję, zamieniając Kraków na Częstochowę. 5 września 1952 r. została zawarta umowa między nim a Paulinami z Jasnej Góry w Częstochowie. Dzięki temu objął on zaszczytne stanowisko głównego organisty i dyrektora trzech zespołów muzycznych: męskiego zawodowego kwartetu wokalnego (scholi), amatorskiego chóru mieszanego i amatorskiego chóru męskiego.
Młodzieńczy zapał i poparcie przełożonych klasztoru sprzyjało działalności muzycznej, a okazji do tego było bardzo wiele. W tym czasie firma Stefana Truszczyńskiego z Włocławka budowała nowe, stupięciogłosowe organy, do których dyspozycje opracowali wspólnie profesorowie: Józef Chwedczuk, Bronisław Rutkowski i Feliks Rączkowski.
Nowe organy stwarzały możliwości organizowania wspaniałych koncertów, co dawało E. Brańce szansę poszerzania i ubogacania repertuaru. Aby mu w tym pomóc, w 1953 r. zaangażowano drugiego organistę, również wybitnego muzyka - Leona Batora, który po ukończeniu studiów muzycznych w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Łodzi, w klasie organów prof. Jana Kucharskiego, wspierał różne inicjatywy artystyczne E. Brańki.
Jako organista - E. Brańka odnosił wspaniałe sukcesy. Brał udział w licznych koncertach muzyki organowej w kraju, m.in. w Krakowie, Poznaniu, Kamieniu Pomorskim, Koszalinie, Słupsku, Gdańsku Oliwie i we Władysławowie. Był uczestnikiem pierwszego ogólnopolskiego konkursu muzyki organowej J. S. Bacha w Poznaniu w 1959 r.
Szczególne uznanie, zwłaszcza wczasowiczów, zjednały mu letnie koncerty organowe w kościele Księży Chrystusowców pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Władysławowie, które organizował od 1972 r. aż do chwili obecnej. Zainteresowanie muzyką organową przeszło najśmielsze oczekiwania. Koncerty te miały charakter religijny i ściągały słuchaczy nie tylko z Władysławowa, ale z całej okolicy. Odbywały się zazwyczaj we wszystkie czwartki, po Mszy św. wieczornej, w wakacyjnych miesiącach - lipcu i sierpniu. W dowód wdzięczności Rada Miasta Władysławowa przyznała E. Brańce tytuł swego "honorowego obywatela".
Jednak przede wszystkim Jasnogórska Bazylika i Kaplica Matki Bożej wypełniały się harmonią wspaniałych dźwięków muzyki organowej pod kierownictwem tego utalentowanego mistrza klawiatury. Grał na codziennych Mszach św. i podczas licznych uroczystości maryjnych i kościelnych. Koncertował i improwizował nie tylko na Jasnej Górze, ale także w kościołach Częstochowy. Organizował koncerty organowe w Bazylice Jasnogórskiej, gdzie występował osobiście lub zapraszał wybitnych mistrzów muzyki organowej z kraju i z zagranicy. Sam również wyjeżdżał z gościnnymi koncertami za granicę, do Austrii, Belgii, Niemiec, na Węgry i do Włoch.
Za odniesione sukcesy w tej dziedzinie został wyróżniony przez Ministra Kultury i Sztuki odznaką zasłużonego działacza kultury. Należał do Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków. Jako dyrygent zabiegał o wysoki poziom artystyczny religijnych i liturgicznych śpiewów wykonywanych w Jasnogórskim Sanktuarium. On przygotowywał śpiewy liturgiczne, występy we wszystkie niedziele i święta, organizował koncerty chóru, zwłaszcza koncert kolędowy, eucharystyczny i cecyliański, oraz z okazji różnych rocznic i jubileuszów - koncerty okolicznościowe.
O jego działalności muzycznej i artystycznej świadczą osiągnięcia chóru jasnogórskiego, wykonywane dzieła muzyczne i sukcesy odnoszone także poza Jasną Górą. W repertuarze wykonywanych dzieł znajdują się m.in. oratoria, jak np. Stworzenie świata - J. Haaydna, Mesjasz G. F. Handla, Śluby Jana Kazimierza - M. Sołtysa, Magnificat - J. S. Bacha, oraz msze: F. Schuberta, W. A. Mozarta, J. S. Bacha, Furmanika itp. Chór mieszany odnosił sukcesy i zdobywał uznanie swymi występami na różnych festiwalach muzyki sakralnej, podczas tygodni kultury chrześcijańskiej, koronacji łaskami słynących obrazów Najświętszej Maryi Panny i "Sakrosongu".
E. Brańka, jako dyrygent, nadał chórowi mieszanemu na Jasnej Górze dynamiczny rozwój. Wśród słuchaczy koncertów chóru można było często zauważyć kard. Stefana Wyszyńskiego i kard. Karola Wojtyłę, którzy osobiście gratulowali dyrygentowi poziomu wykonywanych dzieł.
W ciągu swej pracy muzyczno-artystycznej na Jasnej Górze E. Brańka zaczął komponować nowe, oryginalne kantaty, pieśni i hymny dla potrzeb prowadzonych zespołów i dla słynnego tenora Piotra Wontarskiego, prawie zawsze z towarzyszeniem organów. Dokonał także ok. 300 różnych opracowań muzycznych. Dzięki jego zapobiegliwości repertuar jasnogórski wzbogacił się o ponad 1100 różnych nowych utworów.
Do tego ogromnego dorobku kompozytorskiego E. Brańki należy zaliczyć ponad 180 pieśni maryjnych i ok. 100 innych. Wśród kompozycji E. Brańki, znajdujących się w jasnogórskiej bibliotece chórów i w archiwum muzycznym, są m.in. 3 intraty jasnogórskie i 6 utworów organowych. Zespoły jasnogórskie nadal wykonują wiele utworów skomponowanych przez niego.
Eugeniusz Brańka z zainteresowaniem oddawał się też pracy dydaktycznej, nie tylko w zakresie muzyki organowej. Od 1973 r. pracował w Społecznym Ognisku Częstochowskim. Był ponadto członkiem Diecezjalnej Komisji Muzycznej oraz wykładowcą w Archidiecezjalnym Studium Muzyki Kościelnej w Częstochowie oraz członkiem Diecezjalnej Komisji ds. Budowy Organów. Był też starszym wykładowcą w Instytucie Wychowania Muzycznego w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Częstochowie.
Należy wyrazić nadzieję, że jubileusz 50-lecia działalności artystyczno-muzycznej E. Brańki pozwoli nam lepiej poznać tego wybitnego organistę, kompozytora, pedagoga i rzeczoznawcę organów, który całe życie poświęcił przede wszystkim muzyce sakralnej.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2002-12-31 00:00

Ocena: +2 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Ministerstwo Edukacji Narodowej twierdzi, że nic się nie zmienia w kanonie lektur. Gdzie leży więc prawda?

2025-07-30 19:42

[ TEMATY ]

szkoła

edukacja

lektura

PAP/Maciej Kulczyński

Minister edukacji Barbara Nowacka

Minister edukacji Barbara Nowacka

Nic się nie zmienia w kanonie lektur - zapewniła w środę minister edukacji Barbara Nowacka, podkreślając, że to jedynie propozycje ekspertów. Resort edukacji poinformował, że prace zespołu, który ma wypracować propozycję podstawy programowej języka polskiego, zakończą się w sierpniu.

Podziel się cytatem Jako pierwszy zareagował rzecznik rządu Adam Szłapka. „Kanon lektur pozostaje bez zmian. Ministerstwo edukacji nie wykreśla żadnych tytułów z listy lektur” - przekazał w środę na portalu X.
CZYTAJ DALEJ

Marcin Kwaśny o roli św. M. Kolbego: to hołd złożony jednemu z największych polskich męczenników

2025-07-30 09:38

[ TEMATY ]

Marcin Kwaśny

św. Maksymilian Maria Kolbe

Mat.prasowy

"Triumf serca" to poruszający dramat oparty na prawdziwej historii św. Maksymiliana Marii Kolbego – franciszkanina, który w obozie koncentracyjnym Auschwitz oddał życie za współwięźnia.

Film amerykańskiego reżysera Anthony’ego D’Ambrosio rozpoczyna się tam, gdzie większość opowieści o ojcu Kolbe się kończy – w celi śmierci. I choć w retrospekcjach powracamy do ważnych momentów z życia św. Maksymiliana Marii Kolbego, to właśnie w tej zamkniętej przestrzeni rozgrywa się najbardziej przejmująca opowieść o ostatnich dniach życia świętego, ukazana z niezwykłą wrażliwością i duchową głębią.
CZYTAJ DALEJ

Św. John Henry Newman zostanie Doktorem Kościoła

2025-07-31 12:13

Fot. CBCEW/Marcin Mazur

Papież Leon XIV zaaprobował decyzję o nadaniu tytułu Doktora Kościoła św. Johnowi Henry’emu Newmanowi, konwertycie, pokornemu i niestrudzonemu poszukiwaczowi Prawdy. Doprowadziła ona przyszłego świętego od posługi anglikańskiego pastora do święceń kapłańskich i godności kardynała w Kościele katolickim. Był obrońcą ludzkiego sumienia, wybitnym teologiem i filozofem, a także prekursorem niektórych intuicji, które rozwinął i potwierdził Sobór Watykański II.

Jak informuje Biuro Prasowe Stolicy Apostolskiej, podczas audiencji, udzielonej dziś prefektowi Dykasterii do Spraw Kanonizacyjnych, kard. Marcello Semeraro, „Ojciec Święty zatwierdził pozytywną opinię wyrażoną przez Sesję Plenarną Kardynałów i Biskupów, członków Dykasterii ds. Spraw Kanonizacyjnych, dotyczącą tytułu Doktora Kościoła Powszechnego, który zostanie wkrótce nadany św. Johnowi Henry’emu Newmanowi”.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję